Amortismana Tabi İktisadi Kıymet KDV
Şefik ÖZSERT
YMM
sozsert@msn.com
Bilindiği üzere, gerçek ve tüzel kişiler aktiflerindeki amortismana tabi iktisadi kıymetlerini (ATİK) ya da demirbaşlarını satmaları durumunda fatura tanzim etmekte ve satış bedeli üzerinden genel oranda KDV hesaplamaktadırlar. İlgili ay KDV beyannamesinde ATİK’in satış tutarı Teslim ve Hizmet Bedeline dahil edilmekte; KDV de, Hesaplanan KDV’ne dahil edilerek beyan edilmektedir.
TEK DÜZEN muhasebe sistemi gereği ATİK satışının kaydında 600’lü hesap grubu çalıştırılmadığı için KDV beyannamelerindeki teslim ve hizmet tutarlarının KÜMÜLATİF toplamları ile GELİR Tablosundaki Satışlar Toplamı arasında ATİK satış tutarı kadar fark meydana gelmektedir.
Söz konusu FARK; kağıt ortamında verilen beyannamelerde 1 nolu tabloda %18 oranına tabi Demirbaş satışı olarak gösterilmekte ve gelir tablosundaki satışların toplamında meydana gelen (-) farkın izahında kullanılmakta idi. Ancak, elektronik ortamda verilen e-beyannamede izahat yazmak mümkün olmadığından İDARE mükellefi yılı içindeki ATİK satışlarının toplam bedeli kadar bir satışın HASILAT kaydedilmediğinden bahisle İZAHA davet edebilecektir. Herhangi bir vergi ziyaı soz konusu olmadığı halde gerek İdare gerekse yükümlü boş yere zaman ve emek harcamak zorunda kalacaktır.
İşte bu aşamada ATİK satışlarını da içeren 600’lü hesaplar kullanarak KDV beyannamesi ile beyan edilen Teslim ve Hizmet Tutarı ile GELİR Tablosundaki satış tutarlarında HERHANGİ BİR FARK oluşturmayacak İdareyi ve mükellefi boş yere meşgul etmeyecek ATİK satışının kaydı ve beyanı ile ÖNERİM aşağıdaki gibi olacaktır.
Örneğin; Kurumun/şahsın aktifinde 100,00 YTL bedelle kayıtlı tamamen İTFA olunmuş demirbaşı 50,00 YTL+KDV ile kredili satılmış olsun. Buna göre TEK DÜZEN muhasebe sistemi gereği;
————————-/—————————
120 ALICILAR 59,00
257 B.AMORTİSMAN 100,00
………………………255 DEMİRBAŞ 100,00
………………………391 HESAPLANAN KDV 9,00
………………………679 OLAĞANDIŞI GELİR 50,00
————————–/————————–
Şeklinde kayıt yapılarak 59,00 YTL ATİK satışı Teslim ve Hizmet bedeli 9,00 YTL KDV de hesaplanan KDV olarak ilgi ay beyannamesinde beyan edildiği halde Gelir tablosundaki 600 hesabın tutarı 59,00 YTL kadar noksan görüneceğinden izaha davetle karşı karşıya kalınabilecektir. Şatış kaydını TEK DÜZEN Muhasebe sitemine aykırı olmayacak şekilde aşağıdaki gibi yaparsak FARK söz konusu olmayacaktır.
————————-/——————————–
120 ALICILAR 59,00
………………………600 YURT İÇİ SATIŞLAR 50,00
………………………391 HESAPLANAN KDV 9,00
————————-/———————————
623 DİĞER SATIŞLARIN MAL. 100,00
257 BİRİKMİŞ AMORTİSMAN 100,00
………………………255 DEMİRBAŞ 100,00
………………………679 OLAĞANDIŞI GELİR 100,00
—————————-/——————————–
Yukarıdaki kayıtla; GELİR TABLOSUNDA 600’lü hesap ile KDV beyannamesindeki Teslim ve Hizmet tutarı aynı olacağından İZAHA DAVET gibi bir idari işleme davet çıkaran FARK ortadan kalkmış olacaktır. Gelir tablosunda ise: 690 hesabın borcuna yazılarak kapatılan 621-100,00 YTL ile alacağına yazılarak kapatılan 600-50,00 YTL farkı 50-YTL zarar ile 679-100,00 YTL olağandışı kar yer alacağından yine 50,00 YTL’lik satış karının yer alacağı malumunuzdur.