T.C.
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI
SOSYAL SİGORTALAR KURUMU BAŞKANLIĞI (Devredilen)
SİGORTA İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
(Tahsisler Daire Başkanlığı)
Tarih : 17/07/2006
Sayı : B.13.2.SSK.5.01.07.00.IX.031-579760
Konu : 2022 sayılı Kanunun Ek 1 inci Maddesi.
G E N E L G E
12-158.EK
07/07/2005 tarihli ve 25868 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 5378 sayılı “Özürlüler ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” un 25’inci maddesiyle 01/07/1976 tarihli 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanuna Ek 1’inci madde ilave edilerek, sosyal güvenlik kurumlarının herhangi birinden malul olmaları sebebiyle yetim olarak aylık veya gelir almakta olan çocuklardan, maddede belirtilen şartları yerine getirenlere, aldıkları aylık veya gelir toplamı durumlarına göre ödenebilecek tutarın altında olanlara aradaki farkın ilgili sosyal güvenlik kurumunca ödenmesi hüküm altına alınmıştır.
Diğer taraftan, 2022 sayılı Kanunda yapılan değişiklikle ilgili olarak, 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşları ile Özürlü ve Muhtaç Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Yönetmelik söz konusu kanun hükmü doğrultusunda yeniden düzenlenerek 01/07/2006 tarihinden geçerli olmak üzere 20/06/2006 tarihli ve 26204 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış bulunmaktadır.
2022 sayılı Kanunla yapılan düzenlemeye istinaden Kurumumuzdan malul olmaları nedeniyle yetim aylığı almakta olan çocuklar hakkında aşağıda belirtildiği şekilde işlem yapılacaktır.
1- 506 sayılı Kanunun 23 ve 68 inci maddelerine göre ölen sigortalıdan dolayı malul olmaları nedeniyle yetim aylığı almakta olan çocukların 2022 sayılı Kanunun Ek 1 inci maddesinden yararlanabilmeleri için çalışma güçlerini,
– % 70 ve üzerinde (başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremeyecek şekilde özürlü),
– % 40 ile % 69 arasında (özürlü),
kaybetmeleri koşullarından birini yerine getirmiş olmaları gerekmektedir.
2- Özürlülük derecesi;
– % 70 ve üzerinde olduğu tespit edilen malul çocukların almakta oldukları gelir ve aylık toplamının 1550 gösterge rakamının her yıl bütçe kanunu ile tespit edilecek katsayı ile çarpımının % 300’ünün (1550 x 0,04373 = 67,78.-YTL 67,78 x % 300 = 203,35.-YTL),
– % 40 ile % 69 arasında olması halinde ise % 200’ünün (1550 x 0,04373 = 67,78.-YTL 67,78 x % 200 = 135,56.-YTL),
altında olması halinde aradaki fark kadar aylıklarına ilave ödeme yapılacaktır.
3- Çalışamayacak derecede malul olmaları nedeniyle yetim geliri/aylığı almakta olan çocukların 2022 sayılı Kanunun Ek 1’inci maddesi gereğince fark aylık ödemesinden yararlanabilmeleri için Kuruma müracaat etmeleri gerekmekte olup bu şekilde müracaat eden malul çocuklardan örneği ekli (Ek 1) müracaat dilekçesi alınacak ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre düzenlenen raporu alabilmelerini teminen mahalli maliye teşkilatı (defterdarlık veya mal müdürlükleri) tarafından bu raporu vermeye yetkili hastanelere sevklerinin yapılacağı yönünde bilgi verilecektir.
4- Çalışamayacak derecede malul olmaları iddiasıyla ilk defa yetim geliri/aylığı bağlanması talebinde bulunan çocuklar da fark aylık ödemesinden yararlanabileceklerdir. Ancak, söz konusu ödemeden yararlanmak için ayrıca talepte bulunulması gerektiğinden, malul çocukların hak kayıplarının oluşmaması bakımından tahsis talepleri sırasında 2022 sayılı Kanuna ilişkin talepleri de alınarak 3 üncü madde gereğince işlem yapılacaktır.
Diğer taraftan, malul çocuklara öncelikle 506 sayılı Kanuna göre gelir/aylık bağlanması gerektiğinden, 109 uncu madde gereğince sağlık kurulu raporu almalarını teminen 17/05/2005 tarih 12-144. Ek Genelgede talimatlandırılan hususlar doğrultusunda işlem yapılarak tahsis işlemleri sonuçlandırılacak, ayrıca özürlülere verilen sağlık kurulu raporunun temin edilmesi beklenmeyecektir.
Posta yoluyla yapılan tahsis taleplerinde de malul çocuklara gelir/aylık bağlandıktan sonra gelir/aylık bağlama kararı ile birlikte 2022 sayılı Kanunun Ek 1 inci maddesine gereğince fark aylık ödenebilmesi için müracaat etmeleri için bilgilendirme yazısı (Ek 2) gönderilecektir.
5- Malul çocukların özürlülere verilen sağlık kurulu raporunu temin etmeleri halinde söz konusu rapor, T.C. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü (Devredilen) Sağlık Kurulu Başkanlığı Milli Müdafaa Cad. No : 24 06643 Bakanlıklar/ANKARA adresine gönderilerek cevabının Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı (Devredilen) Sigorta İşleri Genel Müdürlüğü Tahsisler Daire Başkanlığına intikal ettirilmesi sağlanacaktır.
Aktif ölüm gelir/aylık ilk karar ile pasif ölüm gelir/aylık ilk karar programlarına gerekli kontroller konuluncaya kadar fark aylık ödemeleri Genel Müdürlükçe yapılacaktır.
6- 2022 sayılı Kanuna göre aylık ödemesi kararı verilenlerin fark aylıkları, Kurumumuza müracaat tarihini takip eden aybaşından itibaren başlatılacaktır.
Fark aylık ödemelerine ilişkin Kanun hükmünün yürürlüğe girdiği 07/07/2005 tarihi ile Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği 01/07/2006 tarihine kadar geçen sürede müracaat etmiş olan malul çocuklar hakkında da aynı şekilde işlem yapılacak, bunların fark aylıklarının hesaplanmasında, 01/07/2005-31/12/2005 süresinde 0,0416, 01/01/2006-30/06/2006 süresinde ise 0,04265 katsayı rakamları kullanılacaktır.
7- Malul çocuklara ödenen fark aylıklar, bunların Türk vatandaşlığından çıkarılmaları ya da Türk vatandaşlığını muhafaza edenler hariç yabancı memleket uyruğuna girmeleri ve özürlülük oranının % 40’ın altına düşmesi hallerinde, bu durumlarının meydana geldiği tarihi takip eden dönem başından itibaren kesilecektir. Diğer taraftan, 506 sayılı Kanuna göre yetim aylığı, çalışamayacak durumda malul çocuklara sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almamaları koşuluyla bağlandığından, hak sahibi olarak gelir/aylık ödenmesine devam edilecektir.
8- Fark aylık alanlar ile bunların vekil, vasi, veli ya da kayyumları, aylıkların kesilmesini gerektiren durumları üç ay içinde T.C. Emekli Sandığına bildirmekle yükümlüdürler. Bildirim yükümlülüğüne uyulmaması ve aylığa hak kazanmak üzere düzenlenen belgelerin gerçeğe uymadığının tespiti halinde, ödenmiş olan aylık farkları için Kurumumuzca % 50 fazlası ile borç tahakkuku yapılacaktır.
Gerçeğe uygun olmayan belgeleri düzenleyen ve kullananlar hakkında genel hükümlere göre ceza kovuşturması yapılması için Kurumumuzca Cumhuriyet Savcılıklarına suç duyurusunda bulunulacak, bu belgeleri düzenleyenlerin kamu görevlisi olması durumunda ise haklarında ayrıca idari soruşturma açılacaktır.
9- Aylık farkı hakkını kaybeden malul çocukların bu aylıklarının kesilmesini gerektiren tarihten sonraki dönemler için yapılan ödemeler ile 8 inci madde gereği hesaplanan borçlar, tahsilatı yapılmak üzere mahalli maliye teşkilatına bildirilecektir.
10- Fark aylıklarının fazla ödendiğinin tespiti halinde, daha sonra ödenecek gelirden/aylıktan kesinti yapılması işlemi Kurumumuzca yapılacaktır.
11- Malul çocukların 93 üncü madde gereğince ana ve babalarından birden fazla dosya üzerinden gelir/aylık almaları halinde fark aylıkları, almış oldukları gelir ve aylık tutarları toplamı ile mukayese edilerek tek dosya üzerinden ödenecektir.
12- Fark aylık tutarının hesaplamasında malul çocukların aylığına sosyal yardım zammı ve ek ödeme ilave edilmeyecektir.
13- Her ay malul çocukların aylıklarına ilave edilen fark aylık tutarlarının karşılıkları Kurumumuzca Hazineden tahsil edilecektir.
14- Malul çocuklar, ödeme programlarında “6” durum kodu ile yer almakta olup ölüm güncelleme ve hak sahibi giriş ve güncelleme programlarında bu kodla yer alan kayıtlar için yeni açılacak alana, “A” girilmesi halinde hak sahibi çocuğun aylığı muhtaçlık aylığının % 300, “B” girilmesi halinde % 200 oranı ile mukayese edilerek fark hesaplanacaktır.
Bilgi edinilmesini ve gereğince işlem yapılmasını rica ederiz.
İbrahim ULAŞ Dr. Özkan DALBAY
Genel Müdür V. Kurum Başkanı V.
EKLER :
1- Dilekçe Örneği
2- Bilgilendirme Yazısı
SOSYAL SİGORTALAR KURUMU BAŞKANLIĞI
SİGORTA İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
………………………..Sigorta İl Müdürlüğüne
……………………
…………………..…… T.C. kimlik, ……………………….….. tahsis numarası ile 506 sayılı Kanun gereğince çalışamayacak durumda malul bulunmam nedeniyle Kurumunuzdan yetim geliri/aylığı almaktayım. – yetim geliri/aylığı almak için Kurumunuza müracaat etmiş bulunmaktayım.
2022 sayılı Kanunun Ek 1’inci maddesi gereğince tespit edilecek özürlülük durumuna göre tarafıma fark aylık ödenmesi hususunda gerekli işlemlerin yapılması bilgilerinize arz ederim.
Tarih
Ad soyad
İmza
Adres
………………..
………………..
………………..
……………….
2022 SAYILI KANUNUN EK 1’İNCİ MADDESİNDEN
YARARLANMAK İSTEYEN MALÜL ÇOCUKLARIN DİKKATİNE
Sosyal güvenlik kurumlarından malul olmaları sebebiyle gelir/aylık alan çocukların 2022 sayılı Kanunun Ek 1’inci maddesi gereğince tespit edilen özürlülük durumlarının,
– % 70 ve üzerinde,
– % 40 ile % 69 arasında,
Olması halinde almış oldukları yetim aylığı ile özürlülük derecesine göre ödenmesi gereken tutar fark aylık olarak gelirlerine/aylıklarına ilave edilecektir.
Söz konusu uygulamadan yararlanılabilmesi için gelir/aylık alan çocukların aylık aldıkları sosyal güvenlik kurumuna müracaat etmeleri ve özürlülere verilen sağlık kurulu raporunun temin edilmesi gerekmektedir.
Özürlülere verilecek sağlık kurulu raporunun alınabilmesi için defterdarlık veya mal müdürlüklerinin malul çocukları bu raporu vermeye yetkili hastanelere sevk etmeleri gerekmektedir.
Raporun temin edilmesi halinde, aylık alınan sosyal güvenlik kurumuna intikal ettirilecek, ilgili kurumca T.C. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü (Devredilen) Sağlık Kurulu Başkanlığına gönderilerek 2022 sayılı Kanunun Ek 1’inci maddesi gereğince belirlenen oran üzeriden ödeme yapılacaktır.
Malul çocuklar birden fazla sosyal güvenlik kurumundan aylık veya gelir alıyorlarsa yalnızca tercih edecekleri bir sosyal güvenlik kurumu tarafından fark aylık ödenecektir.