28 Şubat 2006 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 26084
Karar Sayısı : 2006/10018
Ekli “Türkiye Katılım Bankaları Birliği Statüsü”nün yürürlüğe konulması; Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun teklifine dayanan Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcılığının 23/1/2006 tarihli ve 110 sayılı yazısı üzerine, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 81 inci maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 3/2/2006 tarihinde kararlaştırılmıştır.
Ahmet Necdet SEZER
CUMHURBAŞKANI
TÜRKİYE KATILIM BANKALARI BİRLİĞİ STATÜSÜ
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler, Görev ve Yetkiler
Kuruluş
MADDE 1 – Türkiye Katılım Bankaları Birliği, Bankacılık Kanunu gereğince kurulmuş tüzel kişiliği haiz ve kamu kurumu niteliğinde bir meslek kuruluşudur. Yönetim merkezi İstanbul olup, yurt içinde gerekli teşkilatı kurabilir.
Tanımlar
MADDE 2 – Bu Statünün uygulanmasında;
Birlik: Türkiye Katılım Bankaları Birliğini,
Kanun: 5411 sayılı Bankacılık Kanununu,
Katılım Bankası: 5411 sayılı Bankacılık Kanununa göre katılım bankası adı altında Türkiye’de kurulan bankaları, yurtdışında kurulu bu nitelikteki kuruluşların Türkiye’deki şubelerini,
Kurum: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunu,
Kurul: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunu,
Fon: Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunu
ifade eder.
Birliğe üyelik
MADDE 3 – Türkiye’de faaliyet gösteren bütün katılım bankaları Kanun hükümlerine göre faaliyet izni aldıkları tarihten itibaren bir ay içinde Birliğe üye olmak, bu Statü hükümlerine uymak ve Birliğin yetkili organlarının aldığı kararları uygulamak zorundadır.
Her ne surette olursa olsun faaliyet izni kaldırılan veya diğer bir veya birkaç katılım bankası ile birleşen veya bütün aktif ve pasifi ile diğer hak ve yükümlülüklerini Türkiye’de faaliyette bulunan diğer bir katılım bankasına devreden veya tasfiye kararı alan katılım bankalarının üyelik kayıtları silinir.
Birliğin amacı, yetki ve görevleri
MADDE 4 – Birliğin amacı serbest piyasa ekonomisi ve tam rekabet ilkeleri çerçevesinde, bankacılık düzenleme ilke ve kuralları doğrultusunda katılım bankalarının hak ve menfaatlerini savunmak, bankacılık sisteminin büyümesi, sağlıklı olarak çalışması ve bankacılık mesleğinin gelişmesi, rekabet gücünün artırılması amacıyla çalışmalar yapmak, rekabetçi bir ortamın yaratılması ve haksız rekabetin önlenmesi için gerekli kararları almak/alınmasını sağlamak, uygulamak ve uygulanmasını talep etmektir.
Birlik bu amacı gerçekleştirmek için aşağıdaki görevleri yürütür:
a) Bankacılık ve katılım bankaları ile ilgili mevzuatı izlemek bu konulara ilişkin düzenlemeleri üye katılım bankalarına duyurmak,
b) Meslek ilkelerini belirlemek suretiyle üyelerin birlik ve mesleğin gerektirdiği vakar ve disiplin içinde ekonominin ihtiyaçlarına uygun olarak çalışmalarını sağlamak,
c) Üye katılım bankası mensuplarının uyacakları meslek ilkeleri ve standartlarını Kurumun uygun görüşünü alarak belirlemek,
d) İlgili mevzuat uyarınca alınan kararlar ile Kurumca alınması istenilen tedbirlerin uygulanmasını takip etmek,
e) Üyeleri arasında haksız rekabeti önlemek amacıyla gerekli her türlü tedbiri almak ve uygulamak,
f) Katılım bankaları arasındaki ilişkilerde mesleki dayanışmayı güçlendirecek kararlar almak,
g) Kurum ile işbirliği yapmak suretiyle katılım bankaları arasında ortak projelere ilişkin işbirliğini temin etmek,
h) Üyelerin ilan ve reklamlarında uyacakları esas ve şartları tür, şekil, nitelik ve miktarları itibariyle Kurumun uygun görüşünü alarak tespit etmek,
i) Yurt içinde ve yurt dışında katılım bankacılığını temsil etmek, katılım bankacılığını tanıtmak ve bu konuda kamuoyunu aydınlatmak için çalışmalarda bulunmak,
j) Bankacılık konusunda seminer, sempozyum, konferans ve eğitim programları düzenlemek,
k) Müşteri haklarına dair hükümlerde öngörülen sözleşmelerin şekil ve içeriklerine ilişkin usul ve esaslar ile tip sözleşmelerin uygulanacağı işlemleri, Kurulun uygun görüşünü alarak belirlemek,
l) Üyeler ile bireysel müşterileri arasındaki ihtilafların değerlendirilmesi ve çözüme kavuşturulmasını temin etmek üzere Birlikçe hazırlanan ve Kurulca onaylanan usul ve esaslar dahilinde hakem heyeti oluşturmak,
m) Katılım bankaları ve bankacılığı konularında resmi makam ve kuruluşlara istişari mahiyette mütalaa vermek,
n) Ekonomi, mali sektör ve bankacılık sistemindeki yurt içi ve yurt dışı gelişmeleri izleyerek toplayacağı bilgileri üyelerine ve ilgililere ulaştırmak,
o) Ulusal tasarrufun teşviki için gerekli çalışmaları yapmak ve yetkili mercilere önerilerde bulunmak,
p) Katılım bankalarına ilişkin, gizlilik niteliği taşımayan istatistiki bilgileri toplamak ve kamuoyuna duyurmak,
r) İlgili mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla, katılım bankalarının, müşterilere sundukları hizmetler karşılığında tahsil edecekleri komisyon, ücret ve masraflar, açtıkları krediler ve bunlarla ilgili diğer işlemler için uygulayacakları kar payı oranları, komisyon ve ücretler ile katılma hesaplarında kar ve zarara katılma oranının belirlenmesine ilişkin olarak üye katılım bankalarına yönelik tavsiye kararı almak,
s) Üyelerinin ortak menfaatlerini ilgilendiren konularda yönetim kurulu kararına istinaden dava açmak ve/veya gerekli girişimlerde bulunmak,
t) Kurumca alınması istenilen tedbirleri almak,
u) Birliğin aldığı karar ve tedbirlerin uygulanmasını takip etmek, bunlara zamanında ve tam olarak uymayan üyeler hakkında gerekli müeyyideleri uygulamak,
v) Kanun ve ilgili mevzuatın kendisine yüklediği diğer görevleri yapmak.
Katılım bankalarının temsili
MADDE 5 – Katılım bankaları, Birlik’te yönetim kurulu başkanı, murahhas üye, genel müdür veya genel müdür vekilinden birisi tarafından temsil olunur. Bunların mazeretleri nedeniyle katılamamaları halinde bir genel müdür yardımcısına temsil yetkisi verilebilir. Ancak, Birlik Yönetim Kurulu Başkanlığı ile Yönetim Kurulu Başkan Vekilliği görevini, Yönetim Kurulunca bu göreve seçilen genel müdürler yürütür.
İKİNCİ BÖLÜM
Organlar, Birimler Görev ve Yetkileri
Birliğin organları
MADDE 6 – Birliğin organları Genel Kurul, Yönetim Kurulu ve Denetçilerden ibarettir. Birliğin karar organı Genel Kurul, yürütme organı Yönetim Kuruludur. Birlikte ayrıca Genel Sekreterlik birimi bulunur.
Genel Kurul ve görevleri
MADDE 7 – Birlik Genel Kurulu katılım bankalarının temsilcilerinden oluşur.
Genel Kurul aşağıdaki görevleri yapar:
a) Birliğin yıllık çalışma ve hesaplarına dair Yönetim Kurulu ve Denetçiler raporlarıyla bütçeyi incelemek ve onaylamak,
b)Yönetim Kurulu üyelerini seçmek,
c)Denetçileri seçmek,
d) Birliğin görev ve amaçlarıyla ilgili konularda Yönetim Kurulu tarafından yapılacak veya Genel Kurula arz edilmek üzere her sene Mart ayı sonuna kadar üyelerce Yönetim Kuruluna gönderilecek öneri ve dilekleri görüşmek, gerekli kararı almak, yeni çalışma yılı hakkında kararlar vermek,
e) Statüde yapılmasına gerek görülecek değişiklikler hakkında Kuruma önerilerde bulunmak.
Genel Kurulun toplanma usulü
MADDE 8 – Genel Kurul, olağan ve olağanüstü toplantısını Birlik Merkezinde veya Yönetim Kurulunun kararlaştıracağı başka bir yerde yapar. Olağan toplantı her yıl Mayıs ayı içinde yapılır. Yönetim Kurulu bu toplantının yerini, gününü, saatini, gündemini ve çoğunluk olmadığı takdirde yapılacak toplantıya ilişkin hususları kararlaştırır. Ancak ilk toplantı günü ile ikinci toplantı arasındaki süre bir haftadan daha az olarak tespit edilemez. Yönetim Kurulu’nun bu kararı Genel Sekreterlikçe ilk toplantı tarihinden en az onbeş gün önce üyelere ve Kuruma iadeli taahhütlü mektupla veya özel kurye aracılığı ile bildirilir. Seçim yapılacak genel kurul toplantısından en az onbeş gün önce seçimlere katılacak üye katılım bankalarını ve temsilcilerini belirleyen liste, toplantı ile ilgili olarak Yönetim Kurulu kararında yer alan hususları belirten bir yazı ile birlikte, üç nüsha olarak Yüksek Seçim Kurulunca belirlenecek seçim kurulu başkanı hakime tevdi edilir. Hakim gerekli incelemeyi yaparak listeyi ve diğer hususları onaylar; bir sandık kurulu başkanı ve iki sandık kurulu üyesi ile bunlar için birer yedek üye atar..
Olağanüstü toplantı, Yönetim Kurulunun çağrısı veya üyelerin dörtte birinin yazılı başvurusu yahut denetçilerin göreceği lüzum üzerine yapılır. Bu toplantı da yukarıdaki fıkrada belirtilen şekilde, en az onbeş gün önce Kuruma, üyelere ve organ seçimi yapılacaksa seçim kurulu başkanı hakime bildirilir.
Seçim yapılan olağanüstü genel kurul toplantılarında ilçe seçim kurulu başkanı hakim tarafından bir sandık kurulu başkanı ve iki sandık kurulu üyesi ile bunlar için birer yedek üye atanır.
Toplantı ve karar yeter sayısı
MADDE 9 – Genel Kurulun toplantı yeter sayısı üye katılım bankası sayısının yarıdan bir fazlasıdır. Birinci toplantıda yeter sayı sağlanamazsa ikinci toplantıda herhangi bir nisap aranmaksızın genel kurul toplantı yapmaya ve karar almaya yetkilidir.
Genel Kurul’da yalnız gündeme konulan maddeler görüşülür. Ancak, üyelerin herhangi biri tarafından önerilen ve toplantıda hazır bulunan üyelerin çoğunluğu tarafından görüşülmesi istenen maddelerin gündeme konulması zorunludur. Kararlar oy çokluğu ile alınır. Eşitlik halinde Divan başkanının oyu tercih edilir.
Genel Kurulca alınan kararlar toplantıda hazır bulunmayan üyeler hakkında da geçerlidir.
Genel Kurul’da Başkanlık Divanı
MADDE 10 – Genel Kurula, Yönetim Kurulu Başkanı, onun olmadığı durumlarda ise Yönetim Kurulu Başkan Vekili başkanlık eder, ayrıca mevcut üyeler arasından bir başkan vekili ve iki katip seçilir. Görüşme tutanakları ve kararlar, başkan, başkan vekili ve katipler tarafından imzalanarak muhafaza edilir.
Oy hakkı, oyların kullanılma şekli ve kararların bildirilmesi
MADDE 11 – Her üye Genel Kurulda bir oy hakkına sahiptir.
Seçimlerde oy verme işlemi gizli oy, açık tasnif esaslarına göre yapılır. Seçim süresinin sonunda tutanakla tespit edilen seçim sonuçları seçim sandık kurulu başkanı ve üyeleri tarafından imzalanır. Tutanağın düzenlenmesinden itibaren iki gün içinde seçimlere yapılacak her türlü itirazlar hakim tarafından aynı gün incelenir ve kesin olarak karara bağlanır.
Genel Kurulda oylar açıktır. Yalnız seçimlerde ve Genel Kurulca karar verilen hususlarda gizli oya başvurulur. Genel Kurulun karar vermesi halinde başkan vekili ile katiplerin seçimi açık oyla yapılır.
Kararların birer örneği iadeli taahhütlü mektupla veya özel kurye aracılığı ile üyelere ve Kuruma gönderilir.
Yönetim Kurulunun teşkili ve toplantı esasları
MADDE 12 – Yönetim Kurulu faaliyette bulunan katılım bankaları temsilcilerinden oluşur.
Yönetim Kurulu üyeleri iki yıl için seçilir. Süresi dolan üyeler tekrar seçilebilir. Yönetim Kurulu üyelerine yaptıkları bu görev için ücret verilmez.
Yönetim Kurulu Başkanı, Birliği temsil eder ve genel kurul kararları ile Yönetim Kurulu kararlarının uygulanmasından sorumludur.
Yönetim Kurulu, iki yıl süre ile görev yapmak üzere üyeleri arasından bir Başkan ve bir Başkan Vekili seçer. Herhangi bir nedenle Yönetim Kurulu Başkanlığının boşalması halinde Başkan Vekili bir sonraki Genel Kurula kadar Başkanlık görevini üstlenir.
Yönetim Kurulu, Birlik işleri ihtiyaç gösterdikçe Başkan veya bulunmaması halinde Başkan Vekilinin onayı ile Genel Sekreterin çağrısı üzerine toplanır. Her üye Yönetim Kurulunun toplantıya çağrılmasını yazı ile Başkandan isteyebilir. Yönetim Kurulunun en az ayda bir toplanması gerekir. Yönetim Kurulu, Birlik merkezinde veya başka bir yerde toplanır. Toplantı gündemi Genel Sekreter tarafından üyelere ve denetçilere gönderilir. Yönetim Kurulu üye sayısının çoğunluğu ile toplanır. Kararlar toplantıda bulunanların çoğunluğu ile alınır. Eşitlik halinde Başkanın katıldığı tarafın oyu tercih edilir.
Yönetim Kurulu üyeleri kendileri ile ilgili özel nitelikteki kararların alınacağı toplantılara katılamazlar.
Yönetim Kurulunun görevleri
MADDE 13 – Birliğin yürütme organı olan Yönetim Kurulunun görevleri şunlardır.
a) Bu Statü’de belirtilen görevleri yapmak,
b) Birliği ilzama yetkili olanları belirlemek ve imza yetkilerinikarara bağlamak,
c) Genel Sekreteri atamak ve ücretini saptamak,
d) Üyeler ve bireysel müşterileri arasındaki ihtilafların değerlendirilmesi ve çözüme kavuşturulmasını temin etmek üzere usul ve esasları belirlemek ve Kurulca onaylanan bu usûl ve esaslar dâhilinde hakem heyeti oluşturmak,
e) Genel Kurulu olağan ve olağanüstü toplantıya çağırmak, yapılacak genel kurul toplantılarının gündemini, yerini, gün ve saatini belirlemek,
f) Birlik iç yönetmeliklerini onaylamak,
g) Birlik personelini atamak ve ücret politikasını belirlemek,
h) Birliğin amaçlarını gerçekleştirmesi için gayrimenkul satın alınmasına, satılmasına veya kiralanmasına karar vermek
i) Disiplin kararlarını almak,
j) Birliğin organizasyonunu oluşturmak,
k) Üyeler tarafından Birliğe verilecek periyodik rapor ve bilgileri tespit etmek,
l) Birlik bütçesi ile Birliğin yıllık faaliyet raporlarını hazırlayarak Genel Kurula sunmak,
m) Kanunlar ve ilgili mevzuatla belirlenen diğer görevleri yapmak.
Disiplin kararı alınması
MADDE 14 – Yönetim Kurulu; Kanunun Kuruluş Birliklerine ilişkin hükümlerine, Birlik Statüsünde yer alan düzenlemelere, Birlikçe alınan karar ve tedbirlere uymayan üyeden yazılı olarak savunmasını ister. Disiplin kararı alınıp alınmayacağına, üyenin savunması alındıktan sonra karar verilir. Savunma istendiğine ilişkin yazının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde savunma verilmemesi halinde üyenin savunma hakkından feragat ettiği kabul edilir. Yönetim Kurulu disiplin konularını, savunma istem yazısından itibaren iki ay içinde sonuçlandırmak zorundadır. Bu süre en fazla bir ay uzatılabilir.
Disiplin kararlarının alınacağı toplantılara ilgili üye veya üyeler katılamaz.
Yönetim Kurulunca alınacak disiplin kararları, yazılı uyarı ve/veya Kanunun 81 inci maddesinde öngörülen durumlarda idari para cezasıdır.
Alınan disiplin kararları Kuruma ve idari para cezası içeren kararlar ise gelir kaydı için ayrıca Fona bildirilir.
Genel Sekreter, atanması, görev ve yetkileri
MADDE 15 – Genel Sekreter Yönetim Kurulu tarafından atanır. Genel Sekreterin hukuk, iktisat, maliye, bankacılık, işletme, kamu yönetimi ve dengi dallarda en az lisans düzeyinde, mühendislik alanında lisans düzeyinde öğrenim görmüş olanların ise belirtilen alanlarda lisans üstü öğrenim görmüş ve bankacılık veya işletmecilik alanında en az on yıllık meslekî deneyime sahip olmaları gerekir.
Genel Sekreterin görev ve yetkileri şunlardır;
a) Genel Kurul ile Yönetim Kurulu kararlarının üyelere duyurulmasını sağlamak ve uygulanmasını takip etmek,
b) Yönetim Kurulunca verilen görevleri yerine getirmek,
c) Birliğin kadrolarını, organizasyon yapısını, ücret politikasını, bütçesini, yönetmelikleri ve faaliyetlerine ait raporları hazırlayarak Yönetim Kurulunun inceleme ve onayına sunmak,
d) Birlik muhasebesi ve muhasebe defteri ile diğer defterler ve bütün yazışmaları yürütmek,
e) Birliği resmi makamlar nezdinde, mahkemeler huzurunda ve üçüncü şahıslara karşı Yönetim Kurulu’na izafeten temsil etmek,
f) Bankacılık Kanunu gereğince Birlikten istenen görüş ve bilgileri hazırlayarak Yönetim Kurulunun onayına sunmak.
Denetçilerin seçimi, görev ve yetkileri
MADDE 16 – Genel Kurul iki yıl süre ile görev yapmak üzere 3568 sayılı Kanuna göre yeminli mali müşavir yetkisini haiz iki kişiyi denetçi olarak seçer.
Denetçiler gizli oyla seçilir. Süreleri sona eren denetçiler tekrar seçilebilirler. Denetçilere yaptıkları hizmet için verilecek ücret Genel Kurulca tespit edilir.
Herhangi bir sebeple yıl içinde bir denetçilik boşalırsa, yeni denetçi seçimi takip eden genel kurul toplantısında yapılır. Ancak, iki denetçiliğin birden boşalması halinde, Yönetim Kurulunun çağrısı üzerine yapılacak olağanüstü genel kurul toplantısında yeni denetçiler seçilir.
Denetçiler, Birliğin bütün hesap ve işlemlerini inceleyerek Birliğin çalışmaları hakkındaki sonuçları Genel Kurulun yıllık toplantılarına rapor halinde sunarlar.
Denetçiler istedikleri takdirde, oya katılmamak şartıyla Yönetim Kurulu toplantılarında bulunabilirler ve gerekli gördükleri konuları Yönetim Kurulu gündemine aldırabilirler.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Diğer Hükümler
Mali hükümler
MADDE 17 — Birliğin hesap yılı 1 Temmuz’da başlayan 12 aylık dönemdir.
Genel Kurulda kabul edilen bütçede yer alan giderler bu Statünün 11 inci maddesine göre saptanan oy hakları ile orantılı olarak üyeler arasında bölüştürülür.
Her üye hissesine düşen masraf iştirak payını Merkez Bankasında açılacak bir hesaba Haziran ayı sonuna kadar yatırmak zorundadır. Üyelerce süresi içinde yatırılmayan iştirak payları Birlik tarafından icra yoluyla tahsil edilir. Masraf iştirak paylarına ilişkin Birlik Yönetim Kurulu kararları 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 68 inci maddesinde yazılı resmi belge niteliğindedir.
Birlik üyeliğinin herhangi bir sebeple son bulması halinde peşin tahsil edilen masraf iştirak payları iade edilmez. Birlik üyeliğinin herhangi bir sebeple son bulması nedeniyle tahsil edilemeyen iştirak payının üçüncü fıkra hükümleri çerçevesinde üyelerden tahsili konusunda Yönetim Kurulu yetkilidir.
Birliğin Gelirleri
MADDE 18 – Birliğin gelirleri aşağıdaki kaynaklardan sağlanır:
a) Kanunun 81 inci maddesine dayanılarak bu Statünün 11 inci maddesi gereğince saptanan oy sayılarıyla orantılı olarak hesaplanan masraf iştirak payları,
b) Katılım bankalarının bir defa için verecekleri ve tutarı Yönetim Kurulunca saptanacak giriş aidatı,
c) Bir önceki yıldan devreden gelir fazlaları,
d) Her türlü bağışlar,
e) Sair gelirler.
Birliğin kayıt usulü
MADDE 19 – Birlikçe yevmiye defteri, defteri kebir, üye kayıt defteri ve gerekli görülen diğer defterler tutulur.
Genel Kurul ve Yönetim Kurulu tutanak ve kararları ile giden yazışma evrakının imzalı örnekleri ayrı ayrı klasörlerde tarih ve numara sırasıyla saklanır.
Denetim
MADDE 20 – Birliğin hesap ve kayıt düzeni bağımsız denetim kuruluşlarınca denetlenir ve denetim sonuçları her yılın Mart ayı sonunda Kuruma tevdi edilir.
Kaldırılan hükümler
MADDE 21 – Özel Finans Kurumları Birliği Statüsü’nün yürürlüğe konulmasına ilişkin 04/10/2001 tarih ve 2001/3138 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı yürürlükten kaldırılmıştır.
GEÇİCİ MADDE 1 – Bu Statü’nün yürürlüğe girdiği tarihte mevcut Yönetim Kurulu Başkan ve üyeleri ile denetçilerin görevleri, yapılacak ilk seçimli genel kurul toplantısına kadar devam eder.
Yürürlük
MADDE 22 – Bu Statü yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 23 – Bu Statü hükümlerini Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun ilişkili olduğu Bakan yürütür.
