Erdal KOYUNCU
Maliye Bakanlığı
Gelirler Kontrolörü
erdal.koyuncu@gelkont.gov.tr
Mevduat faizi ve repo gelirlerinin vergilendirilmesinde başlangıcından bu yana gelir vergisi tevkifatı (stopaj usulü) cari olmuş ve menkul sermaye iradı sayılan bu gelirler 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 94’üncü maddesine göre vergi tevkifatına tabi tutulmuştur. 31.12.2004 tarih ve 25687 3. Mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 5281 sayılı Kanun’un 30’uncu maddesiyle Gelir Vergisi Kanunu’na eklenen geçici 67’nci maddeye göre(, mevduat faizi ve repo gelirlerinin vergilendirilme- sinde uygulanan stopaj usulü bir takım değişikliklerle 2006 yılında da aynen devam ettirilmiştir. Konu hakkında başta 30.12.2005 tarih ve 26039 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 257 Seri Numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği olmak üzere, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesinde yayınlanan 18.01.2006 tarihli Gelir Vergisi Sirküleri/45 ile açıklamalarda bulunulmuştur.
Gelir Vergisi Kanunu’nun sözü edilen geçici 67’nci maddesine göre; 2006 yılından itibaren bankalararası mevduat ile aracı kurumların borsa para piyasasında değerlendirdikleri kendilerine ait paralarına yürütülen faizler hariç olmak üzere, mevduat faizleri ve repo gelirlerinden ödemeyi yapanlarca % 15 oranında gelir vergisi stopajı yapılarak beyan edilecektir. Gelir sahibinin gerçek veya tüzel kişi ya da dar veya tam mükellef olması, vergi mükellefiyeti bulunup bulunmaması, vergiden muaf olup olmaması ve elde edilen kazancın vergiden istisna olup olmaması yapılacak stopajı etkilemeyecek ancak Sermaye Piyasası Kanunu’na göre kurulan borsa yatırım fonları ve emeklilik yatırım fonlarının elde ettikleri mevduat faizi ve repo gelirleri üzerinden stopaj yapılmayacaktır.
Menkul kıymet gelirlerinin vergilendirilmesi kapsamında 01.01.2006-31.12.2015 döneminde geçerli olacak düzenlemeleri içeren geçici 67’nci madde ile, artık nama-hamiline ya da döviz-YTL cinsinden olan mevduat hesaplarından elde edilecek gelirler üzerinden yapılacak stopajda bir oran farklılaştırılmasına gidilmemiş ve tüm mevduat hesaplarından elde edilen faizler üzerinden ödemeyi yapanlarca tek oran olan %15 oranında gelir vergisi stopajı yapılması öngörülmüştür. Mevduat ve repo hesaplarının açılışı ve vade yenileme tarihlerinin 2006 yılından önceki bir tarih olması bu gelirler üzerinden 2006 yılından itibaren yapılacak stopajı etkilemeyecektir. Ayrıca hem mevduat faizleri hem de repo gelirlerinin vergilendirilmesinde 2005 yılında var olan, kanunla kurulan dernek ve vakıflar ile vergi uygulamalarında dernek ve vakıf olarak kabul edilen odalar, borsalar, meslek örgütleri ve bunların üst kuruluşları, siyasi partiler, emekli ve yardım sandıkları gibi kurumların gelirlerine yönelik stopaj muafiyeti de yine yeni düzenlemeler uyarınca 2006 yılından itibaren uygulanmayacaktır.
Geçici 67’nci madde hükmü yürürlüğe girmeden önce 24.12.2005 tarih ve 26033 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 5436 sayılı Kanun’un 14’üncü maddesinin d) bendi ile bu maddede önemli değişiklikler yapılmıştır.