Tarım Sigortaları Uygulama Yönetmeliği
Yürürlükten Kaldırıldı. Yeni Yönetmelik İçin Tıklayınız
22 Eylül 2005 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 25944
Hazine Müsteşarlığından:
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
Madde 1 — Bu Yönetmeliğin amacı, 5363 sayılı Tarım Sigortaları Kanunu çerçevesinde akdedilecek tarım sigortası sözleşmelerinin tabi olacağı esaslar ile Tarım Sigortaları Havuzu ve Havuzun işletilmesini üstlenen Şirketin denetlenmesine ilişkin esasların belirlenmesidir.
Kapsam
Madde 2 — Bu Yönetmelik, 5363 sayılı Tarım Sigortaları Kanunu kapsamında akdedilecek tarım sigortası sözleşmelerinin tabi olacağı esaslar çerçevesinde, sigorta poliçeleri, tarife ve talimatlar, sigorta ettirenin bilgilendirilmesi, sözleşmelere ilişkin bilgilerin toplanması ve hasar tespiti; Tarım Sigortaları Havuzu ile Havuzun işletilmesini üstlenen Şirketin denetlenmesine ilişkin esaslar çerçevesinde, ana sözleşme, teşkilat, hisse edinimi, birleşme ve devir, reasürans ve retrosesyon ile raporlamaya ilişkin hususları kapsar.
Dayanak
Madde 3 — Bu Yönetmelik 14/6/2005 tarihli ve 5363 sayılı Tarım Sigortaları Kanununun 18 inci maddesine dayanarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4 — Bu Yönetmelikte geçen;
Bakan: Hazine Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Bakanı,
Müsteşarlık: Hazine Müsteşarlığını,
Sigortacı: 21/12/1959 tarihli ve 7397 sayılı Sigorta Murakabe Kanunu çerçevesinde tarım sigortaları alanında faaliyette bulunan sigorta şirketlerini,
Tarım sigortaları: 5363 sayılı Tarım Sigortaları Kanununda kapsama alınan sigortaları,
Havuz: Tarım Sigortaları Havuzunu,
Kurul: Tarım Sigortaları Havuzu Yönetim Kurulunu,
Şirket: Havuzun işletilmesini üstlenen şirketi,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Sigorta Sözleşmelerine İlişkin Hükümler
Poliçe verme yükümlülüğü
Madde 5 — Sigortacı sigorta sözleşmesi gereğince, sigorta ettirene, sözleşmede yer alan tarafların haiz olduğu hak ve borçları gösteren bir sigorta poliçesi vermek zorundadır.
Sigorta poliçeleri, Müsteşarlık tarafından onaylanacak genel şartlar ile 7 nci maddede belirtilen tarife ve talimatlara uygun olarak Havuz tarafından hazırlanır.
Okunaklı bir biçimde basımı yapılacak genel şartlar, poliçeyle birlikte sigorta ettirene verilir.
Sigorta ettirenin bilgilendirilmesi
Madde 6 — Sigorta sözleşmelerinin akdedilmesinde, sigortalının bilgilendirilmesi esastır. Sigortalının bilgilendirilmesi amacıyla Havuz tarafından hazırlanacak ve ikinci fıkrada asgari içeriği belirtilen bir bilgilendirme kitapçığı, poliçeyle birlikte sigorta ettirene verilir.
Sigorta ettirene imza karşılığında verilecek bilgilendirme kitapçığında;
a) Devlet tarafından sağlanacak prim desteğine,
b) Primin ödenme şekli ve ödenmemesinin sonuçlarına,
c) Uygulanacak muafiyetlere,
d) Teminat kapsamında ve kapsam dışında bulunan hallere,
e) Sözleşme çerçevesinde sigorta ettirenin hak ve yükümlülüklerine,
f) Hasar anında yapılması gereken hususlara
ilişkin bilgilere yer verilir.
Sigortacı, üreticileri sigorta sözleşmesi yapmak için davet veya teşvik amacıyla gerçeğe aykırı, yanıltıcı veya aldatıcı beyan ve tahminde bulunamaz; her çeşit tarife, broşür, izahname ve diğer belgeler ile reklam ve ilanlarını, taahhütleriyle sigorta ettirene sağlayacakları hak ve menfaatlerin sınır ve kapsamı dışında bir anlayışa mahal verecek şekil ve surette düzenleyemez.
Sigortacının acenteleri de yukarıdaki fıkra hükmüne uygun hareket etmek zorundadır.
Sözleşme süresi içinde, sözleşmede yer alan tarafların hak ve yükümlülüklerini etkileyebilecek hususların sigortacı tarafından ilgililere yazılı olarak bildirilmesi zorunludur.
Tarife ve talimatlar
Madde 7 — Tarım sigortası sözleşmelerinde uygulanacak tarife ve talimatlar, Kurul tarafından belirlenerek Bakan onayına sunulur.
Tarifede belirlenecek sigorta priminin 5363 sayılı Kanunun 13 üncü maddesi çerçevesinde Devlet tarafından sağlanacak prim desteği haricinde kalan kısmı ile sigorta sözleşmesine, bedeline veya primine ilişkin olarak mevcut ve ileride konulabilecek vergi ve diğer yükümlülükler sigorta ettiren tarafından ödenir.
Sigorta priminin ikinci fıkra uyarınca sigorta ettirenin sorumluluğunda bulunan kısmının peşin ödenmesi esastır. Primin taksitle ödenmesi kararlaştırıldığı takdirde, taksit tutarları ve vadeleri poliçeyle birlikte yazılı olarak sigorta ettirene verilir veya poliçeye yazılır.
Tarifede, sigortacının meydana gelen zararın sigorta bedelinin belirli bir oranını veya miktarını aşmayan kısmını tazmin etmeyeceği şeklinde tenzil-i muafiyet belirlenebilir. Muafiyet oranı, kuraklık riski için % 10’u, diğer riskler için % 5’i aşamaz. Muafiyet oranı poliçede belirtilir.
Bu maddede belirtilen muafiyetin yanısıra ayrıca sigorta ettirenle müşterek sigorta yapılamaz.
Sigortacıya, düzenlediği poliçeler çerçevesinde tahsil ettiği primler üzerinden % 15 oranında komisyon ödenir.
Sigortacıya ayrıca, Kurul tarafından belirlenecek esaslar dahilinde, % 5 oranını aşmayacak şekilde teşvik komisyonu ödenebilir.
Sigortacı bir hafta içinde tahsil ettiği primlerin komisyon, vergi ve diğer yasal yükümlülükler düşüldükten sonra kalan kısmını, primlerin tahsilini takip eden haftanın son iş gününe kadar Havuza aktarmak zorundadır.
Merkezi veri tabanı
Madde 8 — Havuz nezdinde, tarım sigortaları ile ilgili poliçe, ekspertiz ve hasar bilgilerinin toplanarak; iller, teminat verilen riskler ve teminat türüne göre hasar bilgilerinin sorgulanmasına ve raporlanmasına imkan sağlaması, denetim ve gözetime esas veri oluşturulması amacıyla bir merkezi veri tabanı oluşturulur.
Merkezi veri tabanını oluşturan bilgi, yazılım ve donanımın sahipliği ve her türlü hakkı Havuza aittir. Bu bilgilerden kendilerine ait olanlar ile genel istatistiki nitelikte olanlara; sigortacı, acenteler ve sigorta hasar eksperlerinin erişim hakkı saklıdır.
Merkezi veri tabanının günlük iş ve işlemlerinin yürütülmesinden Şirket sorumludur. Bu amaçla Şirket yeteri kadar programcı ve diğer teknik personel istihdam eder. Merkezi veri tabanındaki bilgilere erişim hakkı bulunanlar ve teknik personel, genel nitelikli bilgiler ile kamuoyuna açıklanmasında sakınca görülmeyenler haricindeki bilgileri başkalarına veremez ve açıklayamaz.
Sigortacı, 5363 sayılı Kanun kapsamında akdettiği sözleşmelere ilişkin bilgileri, sözleşmenin akdedildiği günü takip eden gün sonuna kadar merkezi veri tabanına aktarır.
Sigortacıya yapılan hasar ihbarları ve sigortacı tarafından yapılan tazminat ödemelerine ilişkin bilgiler, hasar ihbarının veya tazminat ödemesinin yapıldığı günü takip eden gün sonuna kadar merkezi veri tabanına aktarılır.
Merkezi veri tabanında toplanan bilgiler aylık olarak, en geç bir sonraki ay sonuna kadar Kurul tarafından Müsteşarlığa bildirilir.
Hasar tespiti
Madde 9 — 5363 sayılı Kanunun 9 uncu maddesine göre risk inceleme ve hasar tespitinde görevli kılınan kişiler, Müsteşarlık veya yetkili kılacağı bir kurum nezdindeki sigorta hasar eksperleri siciline kaydolmak amacıyla aşağıdaki belgelerle birlikte Müsteşarlığa başvurur:
a) Nüfus cüzdanının ve öğrenim belgesinin noter onaylı örneği,
b) Düzenleniş tarihi altı aydan eski olmayan ikametgah belgesi,
c) Düzenleniş tarihi altı aydan eski olmayan ve arşiv kaydını da içeren adli sicil belgesi,
d) İflas veya konkordato ilan edilmediğine dair belgeler,
e) Son altı ay içinde çekilmiş beş adet vesikalık fotoğraf.
Gerekli belgeleri tamamlayarak birinci fıkrada belirtilen sicile kaydolunanlara “Tarım Sigortaları Havuzu Eksperlik Belgesi” verilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Denetime İlişkin Hükümler
Ana sözleşme
Madde 10 — Şirket ana sözleşmesi 5363 sayılı Kanun hükümlerine uygun olarak düzenlenmek zorundadır. Hazırlanacak ana sözleşme, Müsteşarlığın onayına sunulur.
Şirket ana sözleşmesinin değiştirilmesinde Müsteşarlığın uygun görüşü alınır. Müsteşarlıkça uygun görülmediği takdirde, değişiklik tasarıları Şirket genel kurulu gündemine alınamaz ve görüşülemez. Sicil memuru, Müsteşarlığın uygun görüşü olmaksızın ana sözleşme değişikliğini Ticaret Siciline kaydedemez.
Teşkilat
Madde 11 — Şirket yönetim kurulu üyesi, denetçi, genel müdür, genel müdür yardımcıları ile şirkette imza yetkisini haiz olarak çalıştırılacak kişilerin 7397 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen nitelikleri taşımaları gereklidir.
Şirket yönetim kurulu üyesi, denetçi, genel müdür ve genel müdür yardımcılarında, birinci fıkrada belirtilen hususlara ilaveten 7397 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralarında belirtilen niteliklerin bulunması şartı aranır.
Şirket yönetim kurulu üyeliği ve denetçiliğe atananlar, birinci fıkrada belirtilen nitelikleri sahip olduklarını gösterir belgelerle birlikte göreve başladıkları tarihten itibaren 1 ay içinde Müsteşarlığa bildirilir. Şirket genel müdür ve genel müdür yardımcılığı görevine atanacakların atamalarının yapılmasından önce Müsteşarlığın uygun görüşü aranır.
Hisse edinimi, birleşme ve devir
Madde 12 — Bir gerçek veya tüzel kişinin Şirketin paylarını edinmesi; Şirketin başka bir tüzel kişiyle birleşmesi, aktif ve pasifleriyle başka bir tüzel kişiye devrolunması Müsteşarlığın iznine tabidir.
İşletme bedeli
Madde 13 — Şirkete, Havuz tarafından tahsil edilen primler üzerinden belirli bir oranda işletme bedeli ödenir.
Kurul tarafından belirlenecek işletme bedeli, tahsil edilecek primler üzerinden yıllık olarak;
a)0 – 100 milyon YTL için % 2’den,
b) 101 – 200 milyon YTL için % 1,5’den,
c) 201 – 400 milyon YTL için % 1,2’den,
d) 400 milyon YTL’den fazlası için % 1’den
fazla olamaz.
Faaliyet raporu ve mali tablolar
Madde 14 — Şirket, 5363 sayılı Kanun kapsamında yürüttüğü faaliyetleri her ay itibarıyla ilgili olduğu ayı takip eden ay sonuna kadar rapor halinde Müsteşarlığa bildirir. Şirketin faaliyet sonuçlarına ilişkin olarak ayrıca yıllık rapor düzenlenir.
Şirket, bilanço ile kâr ve zarar cetvellerinin denetçilerce onaylanmış birer örneğini, Şirket genel kurulunca onaylanış tarihinden itibaren 1 ay içinde ve yurt çapında basımı ve dağıtımı yapılan günlük 2 gazetede ilan etmek ve bunlarla birlikte Şirket yönetim kurulu ve denetçi raporlarının birer örneğini Müsteşarlığa iletmek zorundadır.
Reasürans ve retrosesyon
Madde 15 — Şirket, Havuz tarafından üstlenilen risklerin transferi amacıyla ulusal ve uluslararası sigorta, reasürans, sermaye ve benzeri piyasalardan sigortacılık tekniğinin gerektirdiği şekilde ve yeterli düzeyde koruma temin etmek amacıyla yerli veya yabancı kuruluşlarla Havuz adına yaptığı reasürans anlaşmalarının birer örneğini, anlaşmanın yapılış tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde Müsteşarlığa iletir.
Sigortacılar tarafından bir sonraki yıla ilişkin olarak Havuza yöneltilen retrosesyon talepleri, içinde bulunulan yılın 1 Aralık tarihine kadar her bir sigortacıya ilişkin bilgiler ayrı tablolarda düzenlenmek suretiyle Müsteşarlığa bildirilir.
Müsteşarlık, hangi sigortacıların retrosesyon alabileceklerine ilişkin kuralları belirler.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Son Hükümler
Yürütme
Madde 16 — Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürürlük
Madde 17 — Bu Yönetmelik hükümlerini Hazine Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Bakan yürütür.