Levent GENÇYÜREK
Maliye Başmüfettişi
9 Eylül Üniversitesi İşletme Fak. Öğretim Görevlisi
Çoğumuz, alış veriş sonucu almış olduğumuz yazar kasa fişlerinin bir kısmının silik ve okunaksız olmasından şikayetçiyiz. Belge düzeninin oturmadığı bir sistem içersinde, garip bir bakışa muhatap olma riskini alarak istediğimiz fişin okunmadığını görüp de üzülmemek elde değil. Bu konuda en büyük sıkıntıyı da, yıl içinde yaptıkları alışverişlere ait fişleri toplayıp vergi iadesinden faydalanarak hem bütçelerine az da olsa katkı sağlayan, hem de belge düzeninin yerleşmesinde önemli rol oynayan emekliler yaşamakta.
Sahip olduğu yazarkasada, standartlara uygun kağıt rulo kullanmayan, gerekli bakım ve kontrolü yapmayan ve bu yüzdende vatandaşın zor durumda kalmasına yol açan mükelleflere yönelik yasal yaptırımlar bulunmaktadır. Mükelleflerin, kullandıkları yazar kasaların mürekkepli şeritlerini zamanında değiştirerek, arızalı ise onarımını yaptırarak müşterilerince kolayca okunup anlaşılabilecek fişleri verme yükümlülüğü bulunmaktadır. Bunun yanında, Türk Standartlar Enstitüsü tarafından onaylanmış kağıt ruloların kullanılması gerekmektedir.
Çok silik, az okunan veya hiç okunamayan yazar kasa fişi düzenlediği tespit edilen mükellefler adına ikinci derece usulsüzlük cezası kesilirken (örneğin birinci sınıf tüccar için 21 YTL) ayrıca bu mükellefler bir inceleme elemanı tarafından incelemeye tabi tutulur.İncelemenin sebebi, bu şekilde noksanlıkları bulunan fişlerin,cihazın mali hafızasına bilginin kayıt edilmemesi veya yapılan kaydın sağlıklı olmaması riskini taşımasıdır.Bu tür fiş düzenleyen mükellefler, vergi kaybına yol açan eylemleri olup olmadığı da bakılmak suretiyle ayrıntılı bir inceleme sürecinden geçirilirler.
Diğer taraftan, yapılan denetimlerde, belirlenmiş standart ve özelliklere sahip olmayan yazar kasa rulolarını kullanmadıkları tespit edilen mükelleflere de ceza kesilmektedir.
Satın aldığı malın bedelini ödemekle üzerine düşen yükümlülüğü yerine getiren ve vergi bilincine sahip olan bir vatandaşın, kolay anlaşılabilir ve doğru bilgileri içeren belge talebinden daha doğal bir isteği olamaz. Bu konuda herkesin üzerine düşeni yapması gerekmektedir.Vergi iade zarfları doldurulurken silik olmaları yüzünden yırtılıp atılan fişleri, düzenlemek suretiyle vatandaşların haklarını kullanmalarını engelleyenlerin cezai yaptırımlarla karşılaşması da çok doğal bir sonuçtur.
Yapmış oldukları alışveriş sonucunda almış oldukları çok silik, az okunan veya hiç okunamayan yazar kasa fişinin düzeltilmesi talebi, mükellef tarafından ret edilen vatandaşların bu durumu en kısa sürede 189-Alo Maliye’ye telefonla bildirmeleri durumunda gerekli yasal işlem başlatılmış olacaktır.Aldıkları fişin, silik veya okunaksız olduğunu sonradan fark eden mükelleflerinde aynı yolu izlemesi ,bu alanda yaşadığımız sorunların azalmasına katkıda bulunacaktır.