12 Ağustos 2005 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 25904
Sanayi ve Ticaret Bakanlığından:
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
Madde 1 — Bu Yönetmeliğin amacı; tekstil ürünlerinin lif kompozisyonuna göre isimlendirilmesine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
Madde 2 — Bu Yönetmelik;
a) Tekstil ürünü tanımı kapsamına giren ürünleri,
b) Kütlesinin en az %80’i tekstil liflerinden oluşan ürünleri,
c) Kütlesinin en az %80’i tekstil parçalarından oluşan mobilya, şemsiye ve güneşlikler ile kütlece en az %80’i tekstil veya müflonlardan oluşmak şartıyla çok katlı yer kaplamaları, yataklar ve kamp malzemelerinin tekstil kısımlarını, ayakkabı müflonlarını, tam ve yarım eldivenleri,
d) Bileşimleri belirtilmek suretiyle, başka ürünlerle birleştirilmiş olanları veya bunların bir parçasını teşkil eden tekstil ürünlerini,
kapsar.
Ancak;
a) Avrupa Birliği üyesi ülkeleri dışındaki ülkelere ihraç edilmek üzere üretilen tekstil ürünlerini,
b) Gümrük kontrolü altında transit geçiş amacıyla yurda giren tekstil ürünlerini,
c) Dahilde işleme rejimi kapsamında Avrupa Birliği üyesi ülkeler dışındaki ülkelerden gelen tekstil ürünlerini,
d) İşyeri olarak kendi evini kullananlara gönderilenler ile ithal ürünü devralmamak koşuluyla ücret mukabili konfeksiyon işlemleri yapan bağımsız firmalara gönderilen tekstil ürünlerini,
kapsamaz.
Dayanak
Madde 3 — Bu Yönetmelik, 23/2/1995 tarihli ve 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 14 üncü ve 31 inci maddeleri ile 29/6/2001 tarihli ve 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanuna dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4 — Bu Yönetmelikte geçen;
Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığını,
Müsteşarlık: Dış Ticaret Müsteşarlığını,
Komisyon: Avrupa Birliği Komisyonunu,
Tekstil Ürünü: Kullanılan karıştırma veya birleştirme işlemlerine bakılmaksızın, yalnızca tekstil liflerinden oluşmuş ham, yarı işlenmiş, işlenmiş, yarı üretilmiş, üretilmiş, yarı hazır veya hazır ürünleri,
Tekstil Lifi: Esnekliği, inceliği ve uzunluğunun maksimum enine olan oranının yüksek oluşu ile karakterize edilen ve bu özellikleriyle tekstil işlemleri için uygun olan tekstil birimini,
Daha geniş şeritler veya filmlerden kesilmiş şeritler dahil olmak üzere, görünür genişliği 5 mm’yi aşmayan ve EK I’de 19’dan 44’e kadar olan bölümlerde listelenen liflerin üretiminde kullanılan maddelerden üretilmiş ve tekstil işlemlerine uygun esnek şerit ve tüpler de tekstil lifi olarak kabul edilir. Görünür genişlik, şerit veya tüpün katlanmış, düzleştirilmiş, sıkıştırılmış veya bükülmüş genişliğidir veya genişliğin bir örnek olmadığı yerlerde ortalama genişliktir.
Lif Bileşimi (kompozisyonu): Bir tekstil ürününü meydana getiren tekstil liflerinin bu tekstil ürünü içindeki kütlece yüzde oranını,
Piyasaya Arz: Tekstil ürününün, tedariki ve/veya kullanımı amacıyla bedelli veya bedelsiz olarak piyasada yer alması için yapılan ilk faaliyeti,
Satıcı: Kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere, ticari veya mesleki faaliyetleri kapsamında tüketiciye mal sunan gerçek veya tüzel kişiyi,
Tüketici: Bir mal veya hizmeti ticari veya mesleki olmayan amaçlarla edinen kullanan veya yararlanan gerçek ya da tüzel kişileri,
Üretici: Bu Yönetmelik kapsamındaki ürünleri üreten, imal eden, ıslah eden veya ürüne adını, ticari markasını veya ayırt edici işaretini koymak suretiyle kendini üretici olarak tanıtan gerçek veya tüzel kişiyi; üreticinin Türkiye dışında olması halinde, üretici tarafından yetkilendirilen temsilciyi ve/veya ithalatçıyı; ayrıca, ürünün tedarik zincirinde yer alan ve faaliyetleri ürünün güvenliğine ilişkin özelliklerini etkileyen gerçek veya tüzel kişiyi,
Etiket: Tekstil ürünleri hakkında tüketicileri bilgilendirmek ve aydınlatmak üzere kullanılan çeşitli boyut ve şekildeki etiketi,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Tekstil Liflerinin İsimlendirilmesi
Madde 5 — Endüstriyel işlemden önce, endüstriyel işlem süresince veya dağıtım aşamasında sadece bu Yönetmelik hükümlerine uygun olan tekstil ürünleri piyasaya arz edilebilir.
Bu Yönetmeliğin 4 üncü maddesinde tanımlanan tekstil lifleri, isim ve cinsleri itibariyle EK I’ de yer almaktadır. EK I’ deki tabloda yer alan isimlerin kullanımı yalnızca, bu tabloda aynı başlık altında açıklanmış lifler için geçerlidir. Bu isimlerin hiçbirisinin kendisi, kökü veya sıfatı, herhangi bir dilde diğer bir lif için kullanılamaz.
“İpek” kelimesi, tekstil liflerinin filament ipliklerinin özel sunumunu veya şeklini belirtmek için kullanılamaz.
Tekstil ürünü sadece bir cins lif kullanılarak yapılmadığı sürece “%100”, “saf” veya “tamamen” diye tanımlanamaz, benzer terimler kullanılamaz. Ancak bir tekstil ürünü, rutin olarak değil de teknik sebepler sonucu eklenmiş olmak şartıyla %2’sine kadar başka lif içerebilir. Tarama işleminden geçirilmiş bir tekstil ürünü için bu tolerans değeri %5’e çıkarılabilir.
Yünlü Tekstil Ürünlerinin Etiketlenmesi
Madde 6 — Bir yünlü tekstil ürünü, yalnızca, daha önce bir ürünün içeriği olmayan, o ürünün üretiminde gerekli olan işlemlerin dışında, keçeleşme ve/veya eğirme işlemlerine konu olmamış ve dolayısıyla kullanım veya hazırlama sırasında hasar görmemiş yün lifinden oluşmuşsa aşağıdaki ibarelerle tanımlanabilir:
a) “yeni yün”,
b) “fleece wool” veya “virgin wool”,
c) “ren, ny uld”,
d) “schunvolle”,
e) “-ane|fi iaeess”,
f) “lana virgen” veya “lana de esquilado”,
g) “laine vierge” veya “laine de tonte”,
h) “lana vergine” veya “lana di tosa”,
i) “scheerwol”,
j) “la virgem”,
k) “uusi villa”,
l) “ren ull”.
Bu tanıma uygun yün ürünlerinin iç piyasaya arzı sırasında “yeni yün” ibaresinin etikette yer alması zorunlu olup diğer ibarelerden birinin veya birkaçının yer alması isteğe bağlıdır.
Aşağıdaki durumlarda da yukarıdaki ibareler, bir lif karışımını içeren yünü tanımlamak için kullanılabilir. Bu durumlarda, bileşim yüzdesi tam olarak verilmelidir:
a) Karışımdaki bütün yün lifleri, birinci fıkrada belirtilen hususlara uyduğunda,
b) Bu yünün kütlesi, karışımın toplam kütlesinin %25’inden daha fazlasını oluşturduğunda,
c) Gelişigüzel karışımlarda, yün lifi sadece başka bir lif ile karıştırıldığında,
tarama işleminden geçmiş yünlü ürünler dahil olmak üzere, bir ve ikinci fıkralarda belirtilen ürünlerde, üretimle ilgili teknik sebepler için kabul edilecek lifsel kirlilikler toleransı %0,3’ü geçemez.
Tekstil Ürünlerinde Liflerin Belirtilmesi
Madde 7 — İki veya daha fazla liften oluşan bir tekstil ürününde, liflerin birisi toplam kütlenin en az %85’ini oluşturuyorsa, işaretleme aşağıdaki yollardan herhangi biri ile yapılır:
a) Söz konusu lifin kütlece yüzde bileşimini takiben ismi yazılır,
b) “Asgari %85” ibaresini takiben lifin ismi yazılır,
c) Ürünün tam olarak lif bileşim yüzdesi yazılır.
İki veya daha fazla liften oluşan tekstil ürünlerinde, liflerden hiçbiri toplam kütlenin %85’ine ulaşmıyorsa; bu ürünlerde, öncelikle en az iki temel lifin isim ve kütle yüzdeleri belirtilmek suretiyle, diğer liflerin isim ve kütle yüzdeleri belirtilerek veya sadece isim olarak, kütle yüzdeleri dikkate alınarak büyükten küçüğe yazılarak işaretlenir. Bununla birlikte:
a) Bir ürünün toplam kütlesinin %10’undan daha az miktarda bulunan lifler, toplam kütle yüzdeleri yazılarak birlikte “diğer lifler” ibaresiyle işaretlenebilir,
b) Ürünün toplam kütlesinin %10’undan daha az miktarda bulunan bir lifin ismi açıkça yazıldığı takdirde, ürünün yüzde bileşiminin tamamı verilmelidir.
Çözgüsü saf pamuk ve atkısı saf keten olan ürünlerde, keten yüzdesi haşıllanmamış kumaşın toplam kütlesinin %40’ından fazlaysa, bu ürünler “saf pamuk çözgü-saf keten atkı” bileşim tanımlaması yazılmak şartıyla “pamuk keten karışımı” olarak isimlendirilebilir.
Nihai tüketici için tasarlanan tekstil ürünlerinde, bu maddenin bir, iki, üç ve sekizinci fıkralarında belirtilen yüzde bileşimleri:
a) Tekstil ürününün toplam kütlesinin %2’sine kadar miktardaki yabancı lifler, bu liflerin rutin olarak değil de teknik sebepler sonucu ilave edilmiş olması şartıyla tolere Bu tolerans, tarama işleminden geçen ürünler için, 6 ncı maddenin dördüncü fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla %5’e çıkarılır,
b) Belirtilen lif yüzdeleri ile analizlerde bulunan yüzdeler arasında, etikette gösterilen liflerin toplam kütlesine bağlı olarak, %3’lük bir imalat toleransına izin verilir: Bu tolerans, ikinci fıkrada belirtildiği şekilde kütle yüzdeleri belirtilmeden büyükten küçüğe sıralanarak listelenmiş liflere ve 6 ncı maddenin üçüncü fıkrasının (b) bendine de uygulanır.
Analizlerde, toleranslar ayrı ayrı hesaplanır. Dördüncü fıkranın (b) bendinde belirtilen toleransın hesaplanmasında göz önüne alınacak toplam kütle, bitmiş üründeki liflerin kütlesinden, aynı fıkranın (a) bendinde belirtilen tolerans uygulandığında bulunan yabancı liflerin kütlesi düşülerek hesaplanan kütledir.
Dördüncü fıkranın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen toleransların toplanmasına yalnızca, aynı fıkranın (a) bendinde belirtilen toleransın uygulanmasıyla yapılan analiz sonucunda elde edilen yabancı liflerin, etikette yer alan liflerden biri veya birkaçı ile aynı kimyasal tipte lifler olduğu durumlarda izin verilir.
İmalat işleminin dördüncü fıkranın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen miktardan daha yüksek toleranslara ihtiyaç duyduğu belirli ürünlerde, sadece istisnai ve üretici tarafından yeterli gerekçe gösterildiği durumlarda, ürünün uygunluğu 12 nci maddenin birinci fıkrasında belirtilen hüküm doğrultusunda kontrol edilerek daha yüksek toleranslara izin verilebilir. Bu durum, Komisyona bildirilmek üzere Bakanlık tarafından Müsteşarlığa iletilir.
“Karışık lifler” terimi veya “belirsiz tekstil bileşimi” terimi, üretimi sırasında bileşimi kolaylıkla belirlenemeyen ürünler için kullanılabilir.
5 inci maddenin dördüncü fıkrası, 6 ncı maddenin dördüncü fıkrası ve bu maddenin dört, beş, altı ve yedinci fıkralarında belirtilen toleranslar saklı kalmak kaydıyla, bitmiş ürünün kütlesinin %7’sini geçmeyen miktarlardaki görünen, izole edilebilen ve sadece dekoratif amaçlı liflerin, 5 inci maddenin dördüncü fıkrası ve bu maddede yer alan lif bileşiminde belirtilmesine gerek yoktur. Aynı durum, antistatik etki elde etmek için kullanılan ve bitmiş ürünün kütlesinin %2’sini aşmayan lifler (örneğin metalik lifler) için de geçerlidir. Bu maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen ürünler için, bu yüzdeler kumaşın kütlesi üzerinden değil, çözgü ve atkı kütleleri üzerinden ayrı ayrı hesaplanır.
Sipariş Üzerine Üretilen Tekstil Ürünleri
Madde 8 — Üretim veya ticari amaçlarla piyasaya arz edilecek tekstil ürünlerinin, bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak etiketlenmesi veya işaretlenmesi gerekir. Ancak, tüketiciye satış amacıyla üretilmeyen veya kamu kurum ve kuruluşlarının siparişi üzerine üretilen tekstil ürünlerinin beraberindeki ticari belgeler, etiketleme ve işaretlemeleri tamamlamak üzere yer alabileceği gibi onların yerine de geçebilirler.
5, 6 ve 7 nci maddeler ile EK I’de belirtilen tekstil liflerine ait isimler, tanımlamalar ve ayrıntılar, ticari belgelerde açıkça belirtilir. Satış sözleşmeleri, sevk irsaliyeleri ve faturalarda kısaltmalar kullanılmaz. Bununla beraber, mekanize edilmiş bir işlem kodu, aynı belgede bu kod açıklanmış olmak koşulu ile kullanılabilir.
5, 6 ve 7 nci maddeler ile EK I’de belirtilen tekstil liflerine ait isimler, tanımlamalar ve ayrıntılar, tekstil ürünleri satışa sunulduğu veya tüketiciye satıldığı zaman özellikle katalog, ticari broşür, ambalaj, etiket ve işaretlemelerde açık, okunaklı ve tek tipte yazılmış olarak yer alır.
Bu Yönetmelikte belirtilenlerin dışındaki bilgiler ve ayrıntılar, belirgin şekilde ayrı olarak belirtilir. Bu hüküm, bu Yönetmeliğe göre belirtilen ayrıntılardan hemen önce veya sonra verilebilecek ticari marka veya teşebbüs isimlerine uygulanmaz.
Bununla birlikte, bir tekstil ürünü dördüncü fıkrada belirtildiği gibi satışa sunulduğu veya tüketiciye satıldığında, sözkonusu ticari marka veya teşebbüs ismi, EK I’de listelenen isimlerden birinin kendisini veya kökünü veya sıfatını veya bunlarla karıştırmaya müsait bir ismi içeriyorsa, bu durumda 5, 6 ve 7 nci maddelerde ve EK I’de belirtilen tekstil liflerine ait isimler, tanımlamalar ve ayrıntılar, ticari marka veya teşebbüs isminin hemen önüne veya arkasına açık ve okunaklı bir şekilde yazılır.
İthal edilen tekstil ürünlerinde, bu madde gereğince yapılacak etiketleme ve işaretlemelerin Türkçe olarak da yazılması gerekir.
Bobinler, makaralar, çileler, topslar veya diğer küçük miktardaki dikiş, tamir veya nakış iplikleri konusunda, altıncı fıkrada yer alan hüküm, yalnızca paketler veya teşhir üniteleri üzerindeki kapsamlı etiketler için geçerlidir. EK IV’ ün onsekizinci bendinde yer alan hükümler saklı kalmak kaydıyla, münferit ürünler Avrupa Birliği üyesi ülkelerin dillerinden herhangi birinde etiketlenebilir.
Dürüst ticaret uygulamalarına uygun olmaları halinde, ürünlerin özellikleriyle ilgili 5 ve 6 ncı maddelerde yer alan tanım ve ayrıntılar dışında kalan tanım ve ayrıntılar kullanılabilir.
Birden Fazla Bileşenden Oluşan Tekstil Ürünlerinin Etiketlenmesi
Madde 9 — Farklı lif içeriğine sahip iki veya daha fazla bileşenden oluşmuş tekstil ürünü, her bileşenin lif içeriğini gösteren bir etiketi taşır. Bu tür etiketleme, ana astarlar hariç, ürünün toplam kütlesinin %30’undan daha az olan bileşenler için zorunlu değildir.
İki veya daha fazla tekstil ürünü aynı lif içeriğine sahipse ve normal olarak bir birim oluşturuyorsa, bunların tek etiket taşıması yeterlidir.
11 inci madde hükümleri saklı kalmak kaydıyla:
a) Aşağıdaki korse ürünlerinde lif bileşimleri, tüm ürünün bileşimini veya aşağıda listelenen bileşenleri tümüyle kapsayacak veya ayrı ayrı olacak şekilde belirtilir.
1) Sutyenler için: çanaklar ve arka kısmın iç ve dış kumaşı,
2) Korseler için: ön, arka ve yan sertleştirme panelleri,
3) Büstiyerler için: çanakların iç ve dış kumaşları, arka ve ön sertleştirici paneller ve yan paneller.
Bu ürünler dışında kalan korse ürünlerinin lif bileşimleri, ürünün tamamının bileşimini veya ürünün çeşitli bileşenlerinin bileşimlerini tümüyle kapsayacak şekilde veya ayrı ayrı olacak şekilde belirtilir. Bu etiketleme, ürünün toplam kütlesinin %10’undan az olan bileşenler için zorunlu değildir.
Anılan korse ürünlerinin değişik bölümlerinin ayrı ayrı etiketlenmesi durumunda, etiketleme, tüketicinin, etiket üzerindeki bilgilerin ürünün hangi bölümüne ait olduğunu kolayca anlayabileceği şekilde yapılır.
b) Asidik yakma yöntemiyle basılmış tekstillerin lif bileşimi tüm ürün için verilir. Yakılmış bölümlerin ve zemin kumaşın bileşimleri ayrı ayrı tespit edilerek de belirtilebilir. Bu bileşenler isimleriyle belirtilmelidir.
c) Nakışlı tekstillerin lif bileşimi ürünün tamamı için verilir. Zemin kumaş ile nakış ipliğinin bileşimleri ayrı ayrı tespit edilerek de belirtilebilir. Bu bileşenler isimleriyle belirtilmelidir. Nakışlı kısmın alanı, ürünün bütün alanının %10’undan az ise sadece zemin kumaşın bileşimini belirtmek yeterlidir.
d) Farklı liflerden oluşan nüve ve kılıfa sahip ve tüketiciye satış için piyasaya arz edilen ipliklerin lif bileşimi, tüm iplik için verilir. Nüve ile kılıf kısımlarının bileşimleri ayrı ayrı tespit edilerek de belirtilebilir. Bu bileşenler isimleriyle belirtilmelidir.
e) Kadife ve pelüş tekstil ürünlerinin veya bunlara benzeyen tekstil ürünlerinin lif bileşimleri tüm ürün için verilir. Ürünün değişik liflerden oluşan bir kullanım yüzeyi ile farklı bir arka yüzey içermesi durumunda, bu iki yüzey için ayrı ayrı da tespit edilebilir. Bu bileşenler isimleriyle verilmelidir.
f) Arka ve kullanım yüzeyi farklı liflerden oluşan yer döşemelikleri ve halıların bileşimleri sadece kullanım yüzeyleri için tespit edilir ve isimleriyle belirtilir.
İstisnalar
Madde 10 — 8 ve 9 uncu madde hükümlerinin istisnaları aşağıda belirtilmiştir.
a) EK III’de listelenen tekstil ürünlerinin, 4 üncü maddede yer alan tekstil ürünü tanımında belirtilen aşamalardan birinde olması halinde, bunların lif bileşimlerini ve isimlerini taşıyan etiketlemenin veya işaretlemenin yapılması zorunlu değildir. Ancak, bu ürünlerin, lif bileşimini ve isimlerini veya EK I’de listelenen isimlerden birinin kendisini veya kökünü veya bunlarla karıştırmaya müsait bir ticari marka veya teşebbüs ismini içeren bir etiket veya işaretlemeye sahip olması halinde, 8 ve 9 uncu maddede yer alan hükümler bunlara da uygulanır.
b) EK IV’de listelenen tekstil ürünleri aynı tip ve bileşimde oldukları takdirde, bunlar, bu Yönetmelikte yer alan bileşim özelliklerini belirleme esaslarına göre hazırlanmış kapsamlı tek bir etiket altında, birlikte satışa sunulabilir.
c) Metre veya metrekare hesabı ile satılan tekstil ürünlerinin bileşimi, top boyunca veya satışa sunulan rulo üzerine uygun bir etiket uygulanarak gösterilir.
Birinci fıkranın (b) ve (c) bentlerinde belirtilen ürünlerin, tüketicinin bu ürünlerin bileşimlerinden tam olarak haberdar olması sağlanacak şekilde piyasaya arz edilmesi zorunludur.
Bu Yönetmelikte belirtilen ibareler ve özellikler, ürünün üzerinde, etiketinde veya ambalajında yer alacak diğer bilgilerle karışmayacak şekilde bulunur.
Tekstil Lif Yüzdelerinin Belirlenmesi
Madde 11 — 8 inci maddenin birinci fıkrası ile bu Yönetmeliğin tekstil ürünlerinin etiketlenmesine ilişkin diğer hükümlerinin uygulanması amacıyla 5, 6 ve 7 nci maddelerde belirtilen lif yüzdeleri, aşağıdaki bentler dikkate alınmadan belirlenir:
a) Bütün tekstil ürünlerinin tekstil olmayan kısımları, kumaş kenarları, etiketler ve armalar, tekstil ürünün ayrılmaz parçasını oluşturmayan kenarlar ve süslemeler, tekstil malzemesiyle kaplanmış tokalar ve düğmeler, aksesuarlar, süslemeler, elastik olmayan kurdeleler ürünün belirli ve sınırlı noktalarına eklenen elastik iplik ve bantlar, 7 nci maddenin son fıkrasında belirtilen şartlar kapsamına giren ve yalnızca dekoratif amaçlı görünür ve izole edilebilen lifler ile antistatik lifler,
b) Yer döşemelikleri ve halıların, kullanım yüzeyi dışında kalan bütün bileşenleri,
c) Döşemelik kumaşların, kullanım yüzeyinin bir parçası olmayan bağlama, dolgu, çözgü ve atkı iplikleri; perdeler ve duvar halılarının, kumaşın ön yüzeyini oluşturmayan bağlama, dolgu, çözgü ve atkı iplikleri,
d) Diğer tekstil ürünlerinin, temel veya taban oluşturan kumaşları, sertleştirici ve kuvvetlendiricileri, ara astarlar ve çadır-yelken bezinden arkalıkları, kumaşın atkı ve/veya çözgü ipliklerinin yerini almıyorlarsa dikiş ve birleştirici iplikleri, 9 uncu maddenin birinci fıkrası kapsamına giren ve yalıtma fonksiyonu olmayan dolgulukları, astarları,
Sertleştirici ve kuvvetlendiriciler, tekstil ürününün özel ve sınırlı noktalarına bunları güçlendirmek, sertlik, sıklık veya kalınlık sağlamak amacıyla ilave edilen iplikler veya malzemelerdir. (d) bendinde yer alan düzenlemenin uygulanabilmesi için, kullanım yüzeyi için taban olarak kullanılacak tekstil ürünlerinin, özellikle battaniyelerin ve iki katlı kumaşların zemin veya taban malzemeleri ve kadife veya pelüş kumaşların ve benzer ürünlerin tabanları ayrılabilecek cinsten tabanlar olmamalıdır.
e) Yağlı maddeler, yapıştırıcılar, ağırlık vericiler, haşıllar ve apreler, emdirme ürünleri, ek boyama ve baskı ürünleri ve diğer tekstil işlemleri için gerekli yardımcı maddeler. Bu bentte yer alan maddeler, tüketiciyi yanıltabilecek miktarda olamaz.
Tekstil Ürünlerinin Bileşimlerinin Test Edilmesi
Madde 12 — Tekstil ürünlerinin bileşiminin bu Yönetmelik hükümleriyle uyumlu olup olmadığının test edilmesi, ikinci fıkrada atıfta bulunulan Yönetmeliklerde belirtilen analiz metotlarına göre yapılacaktır. Bu amaçla, 5, 6 ve 7 nci maddelerdeki lif yüzdeleri, 11 inci maddede belirtilen maddeler çıkartıldıktan sonra, EK II’de yer alan kabul edilmiş uygun doğal nem değerlerinin her lifin mutlak kuru kütlesine uygulanmasıyla belirlenecektir.
Bu Yönetmeliğin kapsadığı ürünlerin lif bileşimlerinin belirlenmesinde kullanılacak örnekleme ve analiz metotları, 22/4/2001 tarihli ve 24381 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İkili Tekstil Lif Karışımlarının Kantitatif Analiz Metotları Hakkında Yönetmelik ve 24/4/2001 tarihli ve 24382 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Üçlü Tekstil Lif Karışımlarının Kantitatif Analiz Metotları Hakkında Yönetmelikte belirtilmişlerdir.
Bu Yönetmelik eklerinin teknik gelişmelere uyarlanması için gerek duyulan EK I’e yapılacak eklemeler ve EK II’ye yapılacak eklemeler ve düzeltmeler İkili Tekstil Lif Karışımlarının Kantitatif Analiz Metotları Hakkında Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen prosedüre uygun olarak yapılır.
Üçlü Tekstil Lif Karışımlarının Kantitatif Analiz Metotları Hakkında Yönetmelik ve İkili Tekstil Lif Karışımlarının Kantitatif Analiz Yöntemleri Hakkında Yönetmelikte belirtilenlerin dışındaki ikili ve üçlü lif karışımlarının kantitatif analizi için yeni metotlar da üçüncü fıkrada belirtilen prosedüre göre belirlenir.
Bu Yönetmelik hükümlerini karşılayan tekstil ürünlerinin piyasaya arzı, ibareler veya bileşim özellikleri ile ilgili nedenlerle yasaklanamaz veya engellenemez.
Bu Yönetmelik hükümleri, sınai ve ticari mülkiyetin korunması, ürün kökenini gösteren bilgiler, menşei işaretleri ve haksız rekabetin önlenmesine ilişkin mevzuatın uygulanmasını engellemez.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Sorumluluk
Madde 13 — Üretici veya yetkili temsilcisi, bu Yönetmelikte belirtildiği şekilde etiket uygulamasını sağlamaktan ve etikette yer alan bilgilerin doğru olmasından dolayı tüketiciye karşı sorumludur. Üreticisine veya yetkili temsilcisine ulaşılamadığı takdirde, satıcı, ürünün üzerinde bu Yönetmelikte yer alan hükümlere uygun bir etiket bulunmasından dolayı tüketiciye karşı sorumludur.
İdari Yaptırım
Madde 14 — Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edenler hakkında 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve/veya 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanunun idari para cezası ile ilgili hükümleri uygulanır.
Denetim
Madde 15 — Bu Yönetmelik hükümlerine göre yapılacak denetim 13/11/2001 tarihli ve 2001/3528 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik ile 9/5/2003 tarihli ve 25103 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Tarafından Gerçekleştirilecek Piyasa Gözetimi ve Denetimine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümleri uyarınca yapılır.
Yürürlük
Madde 16 — Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 17 — Bu Yönetmelik hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakanı yürütür
EK I
Tekstil Lifleri Tablosu
| No | İsmi | Lif tanımı |
| 1 | yün (1) | Koyun veya kuzu postlarından (Ovis aries) elde edilen lif |
| 2 | yün veya kıl(1) isminin izlediği veya izlemediği alpaka, lama, deve, kaşmir, moher, tiftik, angora, vicuna, yak, guanako, cashgora, kunduz, su samuru | Şu hayvanların kılları: Alpaka, lama, deve, Kaşmir keçisi, Ankara keçisi, Ankara tavşanı, Tibet sığırı, guanako, cashgora keçisi, kunduz, su samuru |
| 3 | Hayvanın cinsi belirtilerek veya belirtilmeden hayvan veya at kılı (örneğin sığır kılı, adi keçi kılı, at kılı) | 1 inci ve 2 inci gruplarda değinilmemiş farklı hayvanların kılları |
| 4 | İpek | Yalnızca, ipek salgılayan böceklerden elde edilen lif |
| 5 | Pamuk | Pamuk bitkisinin (Gossypium ) tohum kabuğundan (çiğitten ) elden edilen lif |
| 6 | Kapok | Kapok meyvesinin (Ceiba pentandra) içinden elde edilen lif |
| 7 | Keten | Keten bitkisinin (Linum usitatissimum) sak kabuğundan elde edilen lif |
| 8 | Kenevir (Kendir) | Kenevirin (Cannabis sativa) sak kabuğundan elde edilen lif |
| 9 | Jüt | Corchorus capsularis veya Corchorus olitorius’un sak kabuğundan elde edilen lif . Bu Yönetmelik amaçları için: Hibiscus cannabinus, Hibiscus sabdariffa, Abultilon avicennae, Urena lobata, Urena sinuata türlerinden elde edilen sak lifleri de jüt gibi işlem görecektir. |
| 10 | abaca (Manila kendiri)
|
Musa textilis’in yaprak kınından elde edilen lif |
| 11 | Alfa | Stipa tenacissima’nın yaprağından elde edilen lif |
| 12 | hindistan cevizi (kokos) | Cocos nucifera’nın meyvesinden elde edilen lif |
| 13 | Broom | Cytisus scoporius ve/veya Spartium junceum’un sak kabuğundan elde edilen lif |
| 14 | Rami | Boehmeria nivea ve Boehmeria tenacissima’nın sak kabuğundan elde edilen lif |
| 15 | Sisal | Agave sisalana’nın yapraklarından elde edilen lif |
| 16 | Sunn (güneş keneviri) | Crotalaria juncea’nın sak kabuğundan elde edilen lif |
| 17 | Henequen | Agave Fourcroydes’in yapraklarından elde edilen lif |
| 18 | Maquey | Agave Contala’nın yapraklarından elde edilen lif |
| 19 | Asetat | Hidroksil gruplarının % 74 ten fazlası, % 92 sinden azı asetillenmiş selüloz asetat lifi |
| 20 | Aljinat | Aljinik asidin metal tuzlarından elde edilen lif |
| 21 | Kupro (kupramonyum reyonu) | Kupramonyum yöntemiyle elde edilen rejenere selüloz lifi |
| 22 | Modal | Yüksek kopma mukavemeti ve yüksek yaş modüle sahip olan yenilenmiş viskoz işlemi yoluyla yeniden elde edilen selüloz lifi. Kondisyonlanmış durumda (Bc) ve yaş durumda % 5 uzama sağlamak için gerekli kuvvet (Bm) aşağıdadır.Bc ve Bm; desitex biriminde lineer yoğunluk T olduğunda:
Bc (CN) ≥ 1.3√T + 2 T Bm (CN) ) ≥ 0,5 √T |
| 23 | protein (2) | Doğal protein maddelerinden rejenerasyon yoluyla ve kimyasal maddelerin etkisiyle stabilize edilerek elde edilmiş lif. |
| 24 | Triasetat | Hidroksil gruplarının en az % 92 si asetillenmiş selüloz asetat lifi. |
| 25 | Viskoz | Filament ve kesikli lif için viskoz yöntemi ile elde edilen rejenere selüloz lifi. |
| 26 | akrilik (2) | Zincirlerinin (kütlece) en az % 85 i akrilnitril ünitelerinden oluşan lineer makromoleküllerden elde edilen lif. |
| 27 | kloro lifi | Zincirlerinde kütlece % 50 den fazla klorlanmış vinil veya viniliden monomerik üniteleri bulunduran lineer makromoleküllerden elde edilen lif. |
| 28 | floro lifi | Florokarbon alifatik monomerlerinden oluşmuş lineer makromoleküllerden elde edilen lif. |
| 29 | Modakrilik (2) | Zincirlerinin (kütlece) % 50 den fazlası ve % 85 den azı akrilnitril ünitelerinden oluşan lineer makromoleküllerden elde edilen lif. |
| 30 | Polyamid veya naylon (2) | Zincirlerinde, en az %85 i alifatik veya sikloalifatik birimleriyle birleşen amid bağlantılarının tekrarlanmasıyla oluşan sentetik lineer makromoleküllerden elde edilen lif. |
| 31 | Aramid | En az %85 i doğrudan iki aromatik halkaya ve varsa, amid bağlantılarını geçmeyecek sayıda imid bağlantılara bağlanan amid veya imid bağlantılarına eklenen aromatik gruplardan oluşan sentetik lineer makromoleküllerden meydana gelen lif. |
| 32 | Polyimid | Zincirlerinde amid birimlerinin tekrarlamasıyla oluşan sentetik lineer makromoleküllerden oluşan lif |
| 33 | Lyocell | Çözülme ve türev oluşumu olmaksızın gerçekleşen solvent spinning işlemi sonucu yeniden elde edilen selüloz lif |
| 33a | Poliaktid
|
Zincirinde en az %85 (kütlece), doğal şekerden türetilen ve erime noktası en az 135 oC olan laktik asid ester birimlerine sahip lineer makromoleküllerden oluşan lif. |
| 34 | Poliester /Polyester | Zincirleri (kütlece)en az % 85 diol ve tereftalik asitten oluşmuş bir ester içeren lineer makromoleküllerden elde edilen lif. |
| 35 | Polietilen (2) | Substituye edilmemiş alifatik doymuş hidrokarbon lineer makromoleküllerinden oluşmuş lif . |
| 36 | Polipropilen (2) | İsotaktik pozisyonda her ikinci karbon atomunda bir metil yan dalı içeren ve başkaca bir substitüsyonun söz konusu olmadığı doymuş alifatik hidrokarbon lineer makromoleküllerden oluşan lif. |
| 37 | Polikarbamid (2) | Zincirlerinde (NH-CO-NH) üretilen fonksiyonel grubunun tekrarlanmasıyla oluşan lineer makromoleküllerden elde edilen lif. |
| 38 | Poliüretan (2) | Zincirlerinde üretan fonksiyonel grubunun tekarlanmasıyla oluşan makromoleküllerden elde edilen lif. |
| 39 | Vinilal | Zincirleri asetilizasyon derecesi farklı polivinil alkolden oluşan makromoleküllerden elde edilen lif. |
| 40 | Trivinil (2) | Hiçbiri toplam kütlenin % 50 sinden fazla olmamak üzere, akrilnitril terpolimeri, bir klorlanmış vinil monomeri ve bir üçüncü vinil monomerinden oluşan lif. |
| 41 | Elastodien (2) | Doğal veya sentetik poliisoprenden veya olarak bir ya da daha fazla dienin vinil monomeri ile veya bunsuz polimerize edilmesi ile oluşan elastiki lif. Bunlar orijinal uzunluğunun üç katı gerildiğinde ve serbest bırakıldığında hızlı bir şekilde ve tamamen başlangıç boyuna dönerler. |
| 42 | Elastan | Kütlece en az % 85 i bölümler halindeki poliüretandan oluşan ve orijinal uzunluğunun 3 katı kadar gerilip serbest bırakıldığında hızlı bir şekilde ve tamamen başlangıç boyuna dönen elastiki lif. |
| 43 | cam lifi | Camdan yapılmış lif. |
| 44 | iplik veya lif sözcüğünün izlediği veya izlemediği, lifin yapısını oluşturan materyalle ilgili isim örneğin, metal (metalik, metalize edilmiş), asbest (amyant), kağıt | yukarıda listelenmeyen muhtelif veya yeni malzemelerden elde edilen lifler. |
(1) Bu Ek’in 1inci grubundaki “yün” ismi, koyun veya kuzu postundan lifler ile 2 nci grubun 3 ncü kolonunda listelenmiş kılların bir karışımını göstermek için de kullanılabilir.
Bu hüküm, 5 ve 6 ncı maddede listelenen tekstil ürünleri ile kısmen 1inci ve 2 inci grupta listelenen liflerden oluşmak koşuluyla, 7 nci maddede belirtilen tekstil liflerine uygulanır.
(2) “Elyaf” kelimesi de ifade edilmektedir.
(3) “Organik çözücü” esasında organik kimyasallar ve su karışımı anlamında kullanılmaktadır.
EK II
Bir Tekstil Ürünündeki Lif Miktarının Hesaplanmasında Kabul Edilen Higroskopik Nem Değerleri
Lif No Lifler Yüzdeler
1-2 Yün ve hayvan kılı:
taranmış lifler 18,25
karde lifler 17,00 (1)
3 Hayvan kılı:
taranmış lifler 18,25
karde lifler 17,.00 (1)
At kılı:
taranmış lifler 16,00
karde lifler 15,00
4 İpek 11,00
5 Pamuk:
normal lifler 8,50
merserize lifler 10,50
6 Kapok 10,90
7 Keten 12,00
8 Kenevir (Kendir) 12,00
9 Jüt 17,00
10 Abaka 14,00
11 Alfa 14,00
12 Hindistan cevizi (kokos) 13,00
13 Broom 14,00
14 Rami (Ağartılmış Lifler) 8,50
15 Sisal 14,00
16 Sunn (güneş keneviri) 12,00
17 Henequen 14,00
18 Maguey 14,00
19 Asetat 19,00
20 Aljinat 20,00
21 Kupro 13,00
22 Modal 13,00
23 Protein 17,00
24 Triasetat 7,00
25 Viskoz 13,00
26 Akrilik 2,00
27 Kloro lifi 2,00
28 Floro lifi 0,00
29 Modakrilik 2,00
30 Poliamid veya naylon:
kesikli lif 6,25
filament 5,75
31 Aramid 8,00
32 Polyimide 3,50
33 lyocell 13,00
33a Polilaktid 1,50
34 Polyester:
kesikli lif 1,50
filament 1,50
35 Polietilen 1,50
36 Polipropilen 2,00
37 Polikarbamid 2,00
38 Poliüretan:
kesikli lif 3,50
filament 3,00
39 Vinilal 5,00
40 Trivinil 3,00
41 Elastodien 1,00
42 Elastan 1,50
43 Cam lifi: 1,30
ortalama çapı 5 mm’den büyük filament 2,00
ortalama çapı 5 mm ve daha küçük çapta filament 3,00
44 Metal lifi 2,00
Metalik lif 2,00
Asbest (amyant) 2,00
Kağıt iplik 13,75
_________________________________________________________________
(1) Tekstil ürününün taranmış mı veya karde edilmiş mi yün veya hayvan kılı içerdiğini belirlemenin mümkün olmadığı durumlarda da higroskopik nem değeri % 17 olarak uygulanmalıdır.
EK III
Etiketlenmesi veya İşaretlenmesi Zorunlu Olmayan Ürünler
- Kolları destekleyici kolçaklar
- Tekstil materyallerinden yapılmış saat kayışları
- Etiketler ve işaretler
- Tekstil materyallerinden yapılmış dolgulu tutacaklar
- Kahve poşetleri
- Çay poşetleri
- Kol koruyucuları
- Havlı kumaştan yapılanlar dışında kalan manşonlar
- Yapay çiçekler
- İğne yastıkları
- Resim yapılmış kanaviçeler
- Taban ve zemin kumaşları ve sertleştiriciler için tekstil ürünleri
- Keçeler
- Eski oldukları açık bir şekilde belli olan eski konfeksiyon ürünleri
- Tozluklar
- Yeni olmayan ve o şekilde satılmayan ambalajlar
- Keçe (fötr) şapkalar
- Tekstil malzemelerinden yapılmış temelsiz ve yumuşak konteynırlar ve saraciye malzemeleri
- Tekstil malzemelerinden yapılmış seyahat malzemeleri
- Bitmiş veya bitmemiş el işlemeli goblen duvar panoları ve nakış iplikleri dahil bunların üretiminde kullanılan, kanaviçeden ayrı olarak satılan ve özellikle duvar panoları yapımında kullanmak için sunulan materyaller
- Fermuarlar
- Tekstil materyalleri ile kaplı düğme ve kopçalar
- Tekstil materyallerinden kitap ciltleri
- Oyuncaklar
- Ayakkabı ve benzerlerinin müflonlar dışındaki tekstil kısımları
- Yüzey alanı 500 cm2 den fazla olmayan ve çeşitli bileşenlerden oluşan Amerikan servisleri
- Fırın eldivenleri ve bezleri
- Yumurta kılıfları
- Makyaj malzemeleri mahfazaları
- Tekstil kumaşlarından tütün keseleri
- Tekstil kumaşlarından gözlük, sigara, çakmak, tarak mahfazaları
- Eldivenler dışında kalan koruyucu spor malzemeleri
- Tuvalet torbaları
- Ayakkabı temizleme malzemesi mahfazaları
- Cenaze malzemeleri
- Tamponlar hariç kullanılıp atılan malzemeler.
Bu Yönetmeliğin amaçları için, “kullanılıp atılan malzemeler”, sadece bir kere veya sınırlı bir süre kullanım için dizayn edilmiş ve normal kullanımından sonra aynı veya benzer amaçla bir daha kullanım için ilk durumuna getirilemeyen tekstil ürünleridir.
- “European Pharmacopoea” kuralları ile ilgili ve bir gönderme ile bu kurallarca kapsanmış, tıbbi ve ortopedik kullanım için kullanılıp atılmayan bandajlar ve genelde ortopedik tekstil malzemeleri.
38.EK III’ün 12 nci grubunda yer alan sicim, halat ve kordonlar gibi tekstil ürünleri normal olarak:
- a) Malların işlenmesi ve üretiminde donanım aksesuarı olarak kullanmak için;
- b) Makinelere, tesisatlara (örneğin ısıtma, klima veya aydınlatma için) evlerde kullanılanlar veya diğer aletlere, taşıt araçları ve diğer ulaşım araçlarına katmak için, veya muşamba örtüler ve taşıt aracından ayrı olarak satılan tekstilden mamül motorlu taşıt aracı aksesuarları hariç olmak üzere bunların çalıştırılması ve bakımı için;
- Emniyet kemerleri, paraşütler, cankurtaran yelekleri, ilk yardım donanımları, itfaiye donanımları, kurşun geçirmez (çelik) yelekler ve özel koruyucu malzemeler (örneğin, aleve, kimyasal maddelere ve diğer güvenlik tehlikelerine karşı koruyucu)… gibi koruma ve emniyet amaçlı tekstil malzemeleri.
- Eğer bu ürünlerin performans özellikleri ve teknik spesifikasyonlarını sağlayabiliyorlarsa, hava destekli yapılar (örneğin spor salonları, sergi standları veya depolama tesisleri).
- Yelken bezleri
- Hayvan giysileri
- Bayraklar ve sancaklar
EK IV
Ürün Partisinin veya Paketinin Tümünü Kapsayan Tek Bir Etiketleme veya İşaretlemenin Zorunlu Olduğu Ürünler
- Yer bezleri
- Temizleme bezleri
- Süsleme şeritleri, kurdeleleri, bordürleri
- Surma şeritleri ve benzerleri
- Kemerler
- Pantolon askıları
- Jartiyerler, çorap bağları ve lastikleri
- Ayakkabı ve bot bağcıkları
- Kurdeleler
- Elastik bantlar
- Bu sıfatla satılan yeni paketleme malzemeleri
- Paketleme sicimleri ve tarım amaçlı kınnaplar; Ek 2 nin 38 inci grubu kapsamına girenler dışındaki ip, kordon ve halatlar (Bu gruba dahil olan ve belirli uzunluklarda kesilip satılan ürünlerde etiket makaraya konulmalıdır. Bu grup kapsamındaki kordon ve halatlara, dağcılık ve su sporlarında kullanılanlar da dahildirler.)
- Amerikan servisleri, tabak veya bardak altlıkları
- Mendiller
- Topuz fileleri ve saç fileleri
- Çocuklar için papyon ve kravatlar
- Mama önlükleri, yıkama eldivenleri ve yüz bezleri
- Küçük miktarlarda ve net ağırlıkları 1 gram veya daha az olacak şekilde perakende satışa sunulan dikiş, onarım ve nakış iplikleri
- Perdeler, güneşlikler ve panjurlar için şeritler