T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelir İdaresi Başkanlığı
SAYI : B.07.1.GİB.0.38/3802-77
KONU :
Tarih: 02.07.2005
……….. VALİLİĞİNE
(Defterdarlık: Gelir Müdürlüğü)
Söz konusu hükümlerin uygulama usul ve esaslarına ilişkin olarak hazırlanan 25/5/2005 tarihli ve 2005/8928 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 14/6/2005 tarihli ve 25845 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Anılan Bakanlar Kurulu Kararının 15 inci maddesine istinaden Hazine Müsteşarlığınca 30/6/2005 tarihli ve 25861 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2005/1 Seri No.lu “Büyükşehir Belediyeleri, Belediyeler ve Bunlara Bağlı Kuruluşlar ile Sermayesinin Yüzde Ellisinden Fazlası Büyükşehir Belediyelerine/Belediyelere Ait Şirketlerin Kamu Kurum ve Kuruluşlarından Olan Kamu ve Özel Hukuka Tabi Alacakları ile Bunların Diğer Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Olan Borçları Hakkında Takas, Mahsup ve Kesinti İşlemleri Genel Tebliği” ile konuya ilişkin olarak gerekli açıklamalar yapılmıştır. 5216 ve 5272 sayılı Kanunların geçici maddelerinde yapılan düzenlemelere istinaden Bakanlığımıza bağlı vergi dairelerince yapılacak işlemlerde; anılan Kararname ve Tebliğ hükümleri ile bu iç genelgede yapılan açıklamalar çerçevesinde işlem yapılacaktır. I-KANUN HÜKÜMLERİ Söz konusu Kanun hükümleri aşağıda yer almaktadır. GEÇİCİ MADDE 3.- Büyükşehir belediyeleri ve bunlara bağlı kuruluşlar ile sermayesinin %50’sinden fazlası büyükşehir belediyelerine ait şirketlerin; 31.12.2004 tarihi itibariyle kamu kurum ve kuruluşlarına olan kamu ve özel hukuka tabi alacakları, bunların diğer kamu kurum ve kuruluşlarına olan borçlarına karşılık olmak üzere 30.6.2005 tarihine kadar takas ve mahsup edilir. Bakanlar Kurulu bu süreyi altı aya kadar uzatmaya yetkilidir. Bu madde kapsamındaki alacak ve borç ifadesi bu alacak ve borçlara ilişkin fer’ileri ve cezaları da kapsar. Yukarıdaki fıkra kapsamında yer alan kuruluşların takas ve mahsup işlemine konu olan veya olmayan borçları, genel bütçe vergi gelirlerinden her ay ayrılacak paylarının %40’ını geçmemek üzere kesinti yapılarak tahsil edilir. Bu maddeye göre yapılacak takas, mahsup ve kesinti işlemleri yılı bütçe kanunları ile ilişkilendirilmeksizin ilgili kuruluş ile uzlaşma komisyonu tarafından belirlenir; Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanın önerisi üzerine Bakanlar Kurulu tarafından karara bağlanır. Bakanlar Kurulu, ilgili kuruluşların borç ödeme kapasitelerini de dikkate alarak ödenecek tutarları taksitlendirmeye, taksitlendirilen kısma Kanunun yayımını izleyen günden itibaren zam ve faiz uygulatmamaya, bu borçların fer’i ve cezalarını geçmemek üzere indirim yapmaya yetkilidir. İlgili kuruluşun uzlaşma ve hacizlerin kaldırılmasına dair başvurusunun uzlaşma komisyonunca kabul edilmesini müteakip 31.12.2004 tarihinden önceki borçlar için tatbik edilen hacizler kaldırılır Uzlaşma komisyonu Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan tarafından görevlendirilecek bir başkan ile İçişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Hazine Müsteşarlığı, Sayıştay Başkanlığı, Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı ve İller Bankasından birer temsilciden oluşur. Büyükşehir belediyeleri için ayrıca uzlaşma komisyonu kurulmaz. Belediyeler için kurulan komisyon büyükşehir belediyeleri için de görev yapar. GEÇİCİ MADDE 7.-
II-UYGULAMAYA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR
A-KAPSAM
1-Madde Hükümlerinden Yararlanabilecek Mükellefler
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun Geçici 3 üncü maddesi ile 5272 sayılı Belediye Kanununun Geçici 7 nci maddesinde yer alan düzenlemelerden, büyükşehir belediyeleri, belediyeler ve bunlara bağlı kuruluşlar ile sermayesinin yüzde ellisinden fazlası büyükşehir belediyelerine veya belediyelere ait şirketler yararlanabilecektir.
Yukarıda yer alan kuruluşların oluşturdukları belediye birlikleri anılan maddelerle yapılan düzenlemeler kapsamına girmemektedir.
2-Alacağın Türü ve Vadesi
Kapsama giren kuruluşların; Bakanlığımıza bağlı vergi dairelerince 6183 sayılı Kanun hükümleri uyarınca takip ve tahsil edilen ve 31/12/2004 tarihi itibarıyla (bu tarih dahil) vadesi geldiği halde ödenmemiş her türlü borçları ile bunların fer’i ve cezaları takas, mahsup ve kesintiye tabi olacaktır.
Anılan kuruluşların, Hazine Müsteşarlığı ve Emekli Sandığı Genel Müdürlüğüne olan ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun uyarınca tahsil edilmek üzere, borçlu kuruluşun bağlı olduğu vergi dairesine intikal ettirilen Hazine alacakları ile emekli kesenekleri, ilgili kurumlara ait borç tablolarında yer alacağından, bu borçlarla ilgili olarak vergi dairelerince işlem yapılmayacaktır. Ancak ilgili kuruluşlarca istenilmesi halinde bu borçların 31/12/2004 tarihi itibarıyla hesaplanan tutarından bu tarihten sonra talep tarihine kadar yapılan tahsilatlar düşülerek bakiyesi bildirilecektir.
B-BAŞVURU SÜRESİ
Hazine Müsteşarlığınca yayımlanan 2005/1 Seri No.lu Tebliğin 17 nci maddesinde, kapsama dahil kuruluşların Tebliğin yayımından itibaren 30 gün içerisinde Tebliğ ekinde yer alan tabloları hazırlayarak Uzlaşma Komisyonlarına başvurmaları gerektiğinden, vergi dairelerinden borç durumlarına ilişkin tablonun düzenlenmesini talep eden kuruluşların talepleri süratle değerlendirilerek, sağlanacak mutabakat çerçevesinde oluşturulacak borç tabloları kendilerine verilecektir.
C-TAKAS, MAHSUP VE KESİNTİ İŞLEMİNE TABİ TUTULACAK AMME ALACAĞI TUTARININ TESPİTİ
5216 ve 5272 sayılı Kanunların ilgili hükümleri gereğince takas, mahsup ve kesinti işlemine tabi tutulacak amme alacaklarının hesaplanmasında aşağıdaki şekilde işlem yapılacaktır.
1-31/12/2004 Tarihi İtibarıyla (Bu Tarih Dahil) Vadesi Geldiği Halde Ödenmemiş Alacaklar
Kapsama giren kuruluşların, 31/12/2004 tarihi itibarıyla (bu tarih dahil) vadesi geldiği halde ödenmemiş borçları Hazine Müsteşarlığınca yayımlanan 2005/1 Seri No.lu Tebliğ ekinde yer alan Tablo 2ab’de gösterilecektir. Tablo 2ab’nin düzenlendiği tarih itibarıyla ödenmemiş borçlar vade tarihi en eski olandan başlayarak her bir amme alacağı türü ve vadesi ayrı ayrı belirtilmek suretiyle tabloda yer alacaktır.
31/12/2004 tarihi itibarıyla (bu tarih dahil) kesinleştiği halde bu tarih itibarıyla ödeme süresi geçmemiş alacaklar kapsama girmediğinden, bu alacaklara tablolarda yer verilmeyecektir.
Kapsama giren kamu alacaklarına karşılık daha önce tahsilat yapılmış olması halinde ödenmemiş kısım tabloda gösterilecektir.
Asılları tamamen ödenmiş olan amme alacaklarına ilişkin fer’i alacaklar “Borcun Gecikme Zammı/Faizi Tutarı” sütununda, ceza mahiyetindeki amme alacakları ise asli amme alacağı kabul edilerek, tablonun “Borcun Anapara Tutarı” sütununda gösterilecektir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu hükümlerine göre 31/12/2004 tarihinden önce tanzim edilerek ilgilisine bu tarihten önce tebliğ edilen ve 31/12/2004 tarihi itibarıyla birinci on günlük ödeme süresinin son günü bu tarih ve öncesi olan trafik para cezalarının 31/12/2004 tarihi itibarıyla ödenmesi gereken tutarı dikkate alınarak tablonun “Borcun Anapara Tutarı” sütununa aktarılacaktır. 31/12/2004 tarihi itibarıyla birinci on günlük ödeme süresi geçmemiş olan trafik para cezalarının vade tarihi 31/12/2004 tarihinden sonra olacağından bu cezalar anılan maddeler kapsamında değerlendirilmeyecek, ayrıca takip ve tahsil edilecektir.
2-4811 Sayılı Vergi Barışı Kanunu Çerçevesinde Yapılandırılan Alacaklar
Kapsama giren kuruluşların, 25/2/2003 tarihli ve 4811 sayılı Vergi Barışı Kanunu kapsamında yapılandırılmış olan ve 2/2/1981 tarihli ve 2380 sayılı Belediyelere ve İl Özel İdarelerine Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanun ile 10/7/2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu uyarınca kendilerine verilen paylardan ilgisine göre Maliye Bakanlığı veya İller Bankasınca kesinti yapılmak suretiyle ödenmekte olan borçları için de takas, mahsup ve kesinti talep etmeleri mümkündür.
Bu durumda olan mükelleflerin, anılan Tebliğin yayımı tarihinden itibaren bağlı bulundukları vergi dairelerine yazılı başvuruda bulunarak, 4811 sayılı Kanun kapsamında yapılandırılan borçlarından kalan ya da ödenmeyen taksit tutarları için takas, mahsup ve kesinti hükümlerinden yararlanacaklarını ve bu borçları için 4811 sayılı Kanuna göre ödeme yapmaktan vazgeçtiklerini belirtmeleri, başvuru tarihi itibarıyla Bakanlığımız veya İller Bankası tarafından bu kanun kapsamında kesinti yapılmamasını talep etmeleri gerekmektedir.
Vergi Dairelerince, anılan kuruluşların ödenmemiş ya da kalan taksit tutarları için 4811 sayılı Kanundan vazgeçtiklerine dair dilekçelerinin alınması üzerine, bu husus derhal ilgisine göre Bakanlığımız Muhasebat Genel Müdürlüğüne ya da İller Bankasına bildirilerek 4811 sayılı Kanun kapsamında kesinti yapılmaması sağlanacaktır.
4811 sayılı Kanunun 18 inci maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca, mükellefler ödedikleri tutar kadar bu Kanun hükümlerinden yararlanacaklarından, 1 Seri No.lu Vergi Barışı Kanunu Genel Tebliğinin “XII-Süresinde Ödenmeyen Taksitler” başlıklı bölümünde yer alan açıklamalar çerçevesinde yapılan ödemelerin mahsubunu müteakip, kalan borçlar anılan Kanun öncesine iblağ edilecek ve bu borçlara 31/12/2004 tarihi itibarıyla gecikme zammı da hesaplanmak suretiyle takas, mahsup ve kesinti kapsamına girecek borç tutarı tespit edilerek Tablo 2ab’ye dahil edilecektir.
3-Tecilli Alacaklar
Kapsama giren kuruluşların, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48 inci maddesi kapsamında tecil edilen borçları için de takas, mahsup ve kesinti talep etmeleri mümkündür.
Buna göre, 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesi gereğince tecilli borcu bulunan kuruluşların, söz konusu borçları için anılan madde hükümlerinden yararlanmaktan vazgeçtiklerini belirten bir dilekçe ile bağlı bulundukları vergi dairelerine başvurmaları halinde, vergi dairelerince; tecil işlemi iptal edilecek ve tecil kapsamında yapılan ödemelerin 6183 sayılı Kanunun 47 nci maddesi hükmü de göz önünde bulundurulmak suretiyle mahsubunu müteakip kalan borçlar ile bu borçlara 31/12/2004 tarihi itibarıyla hesaplanacak gecikme zammı tutarları Tablo 2ab’ye dahil edilecektir.
Diğer taraftan, takas, mahsup ve kesinti kapsamına giren borçlar ile vadesi 31/12/2004 tarihinden sonraya rastlayan borçların birlikte tecil edilmiş olması durumunda, borçlu kuruluşun talebi üzerine, takas, mahsup ve kesinti kapsamında olan borçların yukarıda açıklandığı şekilde düzeltilerek Tablo 2ab’ye dahil edilmesi, vadesi 31/12/2004 tarihinden sonraya rastlayan borçlar için de tecilin devam ettirilmesi gerekmektedir.
4-İhtilaflı Alacaklar
Tarhiyat aşamasında vergi mahkemesinde dava konusu yapılmış veya vergi mahkemesi kararları uyarınca hesaplanan ve vadesi 31/12/2004 ve öncesine ait olmakla birlikte, bölge idare mahkemeleri nezdinde itiraza veya Danıştay nezdinde temyize konu edilmiş olan ya da tarhiyata ilişkin olarak terkin veya bozma kararı verilmiş olan ihtilaflı borçlar ise, borçlu kurumun ilk tarhiyatı kabul etmesi ve ihtilaftan vazgeçmesi halinde ilk tarhiyata göre tahakkuk verilmek suretiyle Tablo 2ab’ye dahil edilecektir.
Bu takdirde tarhiyatın vade tarihinin 31/12/2004 tarihi ve bu tarihten önce oluşması şartı aranılacağı tabiidir.
Tebliğin 6 ncı maddesinde “Tebliğ kapsamındaki kuruluşlar, kapsama giren borç ve alacakları dolayısıyla kamu kurum ve kuruluşlarına yaptıkları itirazlardan ve yargı makamları nezdinde sürdürdükleri davalardan feragat ettiklerini belgelemeleri halinde takas, mahsup ve kesinti hükümlerinden yararlanır.” ifadesi yer almaktadır.
Buna göre, tahsilat aşamasında (ödeme emri, haciz, kesinti işlemleri ve benzeri işlemlere yönelik) açılan davalara konu amme alacakları için anılan maddelerden yararlanmak isteyen kuruluşların bu davalardan da vazgeçmeleri halinde bu borçlar Tablo 2ab’ye dahil edilecektir.
Öte yandan, kapsama giren kuruluşlarca ihtilaftan vazgeçilen borçları için idarece de dava açılmayacak, açılmış olan davalar da sürdürülmeyecektir.
5-Tablo 2ab’nin Düzenlenmesi
Anılan Tebliğde, kapsam maddesine giren kuruluşların Bakanlığımıza bağlı vergi dairelerine olan ve vadesi 31/12/2004 tarihi (bu tarih dahil) ve öncesine ait borçları için ayrıntılı açıklamalar yapılmış ve bu borçlar için Tablo 2ab adı altında sadece vergi dairelerince düzenlenecek bir tablo ihdas edilmiştir. Bu tablo dışında vergi dairelerince başkaca herhangi bir tablo doldurulmayacaktır.
Bu tabloda yer alan borçlu kuruluş, kapsam maddesinde yer alan kuruluşları, alacaklı kuruluş ise kapsam maddesindeki kuruluşların borçlu olduğu Bakanlığımıza bağlı vergi dairelerini ifade etmektedir.
Tablo, kapsam maddesindeki kuruluşların müracaatı üzerine borçlu oldukları her bir vergi dairesi tarafından ayrı ayrı doldurulacaktır. Örneğin hem (A) Vergi Dairesine hem de (B) Vergi Dairesine borcu olan kuruluş her iki vergi dairesine de ayrı ayrı yazılı olarak müracaat edecek tablonun düzenlenmesini talep edecektir.
Tabloda yer alan borçlu kuruluş, bağlı kuruluş veya sermayesinin yüzde ellisinden fazlası büyükşehir belediyelerine veya belediyelere ait şirket ise hangi belediyeye bağlı olduğu, birden fazla belediyenin bir araya gelerek kurdukları şirketlerde ise belediyelerin sahip oldukları paylar, “Borçlu Kuruluş” satırında borçlunun adından sonra ayrıca belirtilecektir.
Bu tabloya, kapsam maddesindeki kuruluşların vadesi 31/12/2004 (bu tarih dahil) ve öncesine ait olan ödenmemiş ve kesinleşmiş borçları ile bu borçlara 31/12/2004 tarihi itibarıyla (bu tarih dahil) hesaplanan gecikme zamları yazılacaktır.
Vadesi geçmiş borçlar, vade tarihi en eski olandan başlayarak vadelerine göre sıralanacak, borcun anaparası ile gecikme zammı/faizi, ayrı ayrı ilgili sütunlarına yazılacaktır.
Cezalar, türleri ve vadeleri itibarıyla borcun anapara sütununda yer alacak olup, gecikme zammı tatbik edilen cezalara ilişkin gecikme zamları (B) sütununa yazılacaktır.
“TEFE Katsayısı (C)” sütununa Tebliğ ve İç Genelge ekinde yer alan TEFE katsayıları tablosundan, vadenin rastladığı aya karşılık gelen katsayı rakamı yazılacaktır.
“TEFE Tutarı (A x C)” sütununa ise “Borcun Anapara Tutarı (A)” ile “TEFE Katsayısı (C)” sütununun çarpımı yazılacaktır.
Gecikme zammı tatbik edilmeyen cezalar TEFE katsayısı ile çarpılmadan doğrudan “Borcun Anapara Tutarı (A)” sütununda kalacaktır.
“Borcun Gecikme Zammı/Faizi tutarı (B)” sütunu ile “TEFE Tutarı (A x C)” sütunu karşılaştırılarak bunlardan düşük olan “Düşük Olan Değerleme Tutarı (D)” sütununa yazılacaktır.
Ayrıca, borcun aslı daha önce ödenmiş gecikme zammından ibaret olması halinde “Borcun Gecikme Zammı/Faizi tutarı (B)” sütununda yer alan bu tutarlar TEFE katsayısıyla değerlemeye tabi tutulmadan doğrudan “Düşük Olan Değerleme Tutarı (D)” sütununa taşınacaktır. Gecikme faizlerinde ise aslın ödenmiş olup olmaması dikkate alınmayacak, aslı ödenmiş gecikme zamları gibi işleme tabi tutulacaktır.
Yukarıda yapılan işlemlerde tüm tutarlar Yeni Türk Lirası olarak yazılacaktır.
Örnek: (A) Belediyesinin (B) vergi dairesine olan borçları yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde hesaplanarak, Tablo 2ab’de gösterilmiştir.
Sıra No
|
Borcun Türü
|
Borcun Vadesi
|
Borcun Anapara Tutarı
|
Borcun Gecikme Zammı/Faizi tutarı
|
TEFE Katsayısı
|
TEFE Tutarı
|
Düşük Olan Değerleme Tutarı
|
||
Gün
|
Ay
|
Yıl
|
(A)
|
(B)
|
(C)
|
(A x C)
|
(D)
|
||
Genel Toplam :
|
778.012
|
352.408,78
|
81.923
|
83.123
|
|||||
1
|
Gecikme Z.
|
30
|
04
|
1998
|
1.200,00
|
1.200
|
|||
2
|
Usulsüzlük C.
|
25
|
02
|
2002
|
12
|
||||
3
|
Gelir (stp) V.
|
20
|
07
|
2003
|
114.600
|
93.361,64
|
0,16
|
18.336
|
18.336
|
4
|
Gelir (stp) V.
|
20
|
11
|
2003
|
165.200
|
88.328,14
|
0,17
|
28.084
|
28.084
|
5
|
Gelir (stp) V.
|
26
|
02
|
2004
|
222.500
|
90.484,08
|
0,11
|
24.475
|
24.475
|
6
|
Gelir (stp) V.
|
26
|
05
|
2004
|
275.700
|
79.034,92
|
0,04
|
11.028
|
11.028
|
III-DİĞER HUSUSLAR
1- Tablo 2ab’nin doldurulması sırasında, kapsama giren borç asılları ile 31/12/2004 tarihi itibarıyla (bu tarih dahil) hesaplanacak gecikme zamlarının eksiksiz tespiti için azami gayret ve titizlik gösterilecek, sonradan ilave borç çıkarılmamasına özellikle dikkat edilecektir.
2- Kapsama giren kesin borç miktarının tespit edilebilmesi için öncelikle borçlu kuruluşların mahsup, düzeltme ve iade talepleriyle emanet hesaplarında bekleyen paraları ile ilgili işlemler süratle sonuçlandırılacaktır.
3- Anılan Tebliğin 17 nci maddesinin ikinci paragrafında; ilgili kanunlar gereği 31/12/2004 tarihinden önceki borçları için tatbik edilen hacizlerin, başvurunun Tebliğ uyarınca talep edilen bilgi ve belgelerle tam ve eksiksiz olarak yapılması ve Uzlaşma Komisyonunca kabul edilmesini müteakip kaldırılacağından, kapsamdaki kuruluşların sadece takas, mahsup ve kesinti talebinde bulundukları borçları için takas, mahsup ve kesinti talebiyle birlikte hacizlerin kaldırılmasına ilişkin taleplerini de başvuru dilekçelerine ekleyecekleri, ayrıca takas, mahsup ve kesinti talebinde bulunmadıkları borçları için tatbik edilmiş olan hacizlerin kaldırılması talebinde bulunamayacakları ifadesine yer verilmiştir.
Buna göre, anılan kuruluşların kapsama giren borçlarına ilişkin olarak daha önce uygulanmış olan hacizlerin kaldırılabilmesi için başvurularının uzlaşma komisyonu tarafından kabul edilmesi şart olduğundan, Uzlaşma Komisyonundan uzlaşma talebinin kabul edildiği yönünde yazılı bir bilgi gelmediği sürece söz konusu hacizler kaldırılmayacaktır.
Borçlu kuruluşların taleplerinin Uzlaşma Komisyonunca kabul edilmesini müteakip söz konusu borçlara yönelik olarak herhangi bir takip yapılmayacağı tabiidir.
4- Tebliğin 15 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan, “Takas, mahsup ve kesinti işleminde esas alınacak rakamlar üzerinde mutabakat sağlandıktan sonra alacaklı kamu kurum ve kuruluşlarınca kapsam maddesinde yer alan kuruluşlardan yapılan tahsilatlar kesintiye esas alınacak toplam borçtan mahsup edilir.” ifadesinden hareketle mutabakat sağlanan borçlara ilişkin olarak daha sonra yapılan tahsilatlar, emanet hesaplarında bekletilecek, uzlaşma komisyonunca belirlenen ve ilgili kanunlar kapsamında kesintiye esas alınacak olan borç tutarından mahsup edilecektir.
5- Vergi Dairesi Otomasyon Projesi (VEDOP) kapsamındaki vergi daireleri Merkezi İşlemler başlığı altında hazırlanan program aracılığıyla, vergi kimlik numarası uygulamasını kişisel bilgisayar veya say2000i alt yapısını kullanarak yapan vergi dairesi ve malmüdürlükleri, sicil programı ekranlarından, MOTOP kapsamındaki vergi daireleri ise bu amaçla hazırlanan program ekranından “Tablo 2ab”yi dolduracaklardır. Hazırlanan programların kullanılış esasları ilgili ekranlarda yer almaktadır.
Tüm vergi daireleri bilgisayarda doldurdukları tabloların çıktısını alarak mutabakatta sağlamak suretiyle onaylayacak ve borçlu kuruluşa teslim edecektir.
Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.
Osman ARIOĞLU
Gelir İdaresi Başkanı