Engellilere ÖTV İndirimi
Levent GENÇYÜREK
Yeminli Mali Müşavir
Engelliler, belli şartların yerine getirilmesi durumunda yeni taşıt alımında Özel Tüketim Vergisi ödememektedirler. Bu imkân alınan taşıtın özelliğine göre 3 Milyar TL ile 15 Milyar TL arasında bir vergi avantajını ifade etmektedir. Ancak bu imkânın kullanılmasında bazı noktalara dikkat etmek gerekir.
Sakatlık derecesi % 90’ın altında olan engellilerin ÖTV istisnasından yararlanabilmeleri için satın alacakları araçlarda özel tertibat yapılması gereği bulunmaktadır. ÖTV istisnası için gerekli olan “H” sürücü belgesi 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu uyarınca, özel tertibatlı olarak, imal, tadil veya teçhiz edilmiş motosiklet veya otomobil türünden araçları kullanacak hasta veya sakatlara verilmektedir.
Görüldüğü üzere, ÖTV istisnasından yararlanmak için H sürücü belgesi gerekli olduğundan, bir aracı tadil veya özel tertibat yapmaksızın kullanabilen engelliler bu imkândan yararlanamamaktadır. Söz gelişi, sol ayağındaki sakatlığa rağmen otomatik vitesli bir aracı herhangi bir tadilat yapılmaksızın kullanabilecek olan engelli, kendisine A veya B sınıfı ehliyet verilmesi nedeniyle satın alacağı yeni araç için ÖTV ödeyecektir.
Karayolları Trafik Kanunu’nun 41 inci maddesinde, H sürücü belgesi alacakların 17 yaşını bitirmiş olmaları yanında ilkokul muzunu olmaları şartı getirilmiştir. Buna göre, sakatlık derecesi %90’ın altında olup özel tertibatlı bir taşıt aracını bizzat kendisi kullanmak üzere satın alan engellilerin yukarıda belirtilen yaş ve eğitim şartını yerine getirmeleri gerekmektedir.
Sakatlık derecesinin %90 ve üzerinde olduğu Sağlık Bakanlığının belirlediği sağlık kuruluşlarından alınacak rapor ile belgelendirilmesi şartıyla, taşıt araçlarının engelliler tarafından ÖTV ödenmeden satın alınması veya ithal edilmesinde ise farklı bir durum söz konusudur. Taşıt aracı malûl veya engelli adına tescil edilmekle birlikte, malûl ve engelli kişinin kanuni temsilcisi, üçüncü dereceye kadar kan ve sihri hısımlarından bir sürücü veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılacağından, malûl veya engellide yukarıda belirtilen şartlar aranmayacak yani 17 yaşından küçük ve ilkokul mezunu olmayan engelliler adına da sakatlık derecesinin %90’ı aşması durumunda ÖTV ödenmeden taşıt aracı satın alınabilecektir.
Sakatlara tanınan imkânın kötüye kullanılmasını önlemek amacıyla, Özel Tüketim Vergisi ödenmeden satın alınan taşıt araçlarının ÖTV ödenmeden satışı (sakatlık istisnası şartlarını taşıyanlara satış hariç), devri, tasarruf hakkının vekaletname ile devredilmesi, kiralanması, ödünç verilmesi, özel tertibatının kaldırılması veya değiştirilmesi durumunda, daha önceden tahsil edilmeyen ÖTV nin tahsili yanında ilgililer hakkında gerekli yasal yaptırımlar uygulanacaktır.
Malûl ve sakatlara ait özel tertibatlı araçların her ne sebeple olursa olsun taşıt adına kayıtlı olan kişiden farklı bir şahsın, sakatlık derecesi %90 ve üzeri olan malûl ve engelliler tarafından ÖTV’de ödenmeden iktisap edilen araçların da malûl ve engelli kişinin kanuni temsilcisi ile üçüncü dereceye kadar kan ve sihri hısımlarından birisi veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü dışındaki bir kişi tarafından kullanıldığının tespiti halinde, aracın trafikten alı konulması yanında bu hususta düzenlenecek tutanak da işlem yapılmak üzere ilgili Gümrük ve Maliye birimlerine intikal ettirilecektir.