Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğ Sirküleri / 1

T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelirler Genel Müdürlüğü

Mükellefler tarafından e-beyanname ekinde verilmesi gereken ayrıntılı bilanço ve gelir tablosunun düzenlenmesiyle ilgili olarak Bakanlığımıza intikal eden olaylardan, söz konusu tabloların düzenlenmesi aşamasında bazı tereddütlerin meydana geldiği anlaşılmış olup, konu ile ilgili olarak aşağıdaki açıklamaların yapılması gereği duyulmuştur.

Bilindiği üzere, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 5228 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle değişik mükerrer 257 nci maddesinin birinci fıkrasının (4) numaralı bendi ile Maliye Bakanlığı, vergi beyannameleri ve bildirimlerin internet ve diğer elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında doğrudan mükellefler tarafından gönderilmesine izin vermeye veya zorunluluk getirmeye, aynı zamanda bunların yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişiler aracılığıyla gönderilmesine de izin vermeye veya zorunluluk getirmeye yetkili kılınmıştır. Bu yetkiye istinaden Bakanlığımızca 30/09/2004 tarih ve 25599 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 340 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile elektronik ortamda beyanname verilmesinin usul ve esasları açıklanmış; 03/03/2005 tarih ve 25744 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 346 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile bazı beyannamelerin elektronik ortamda gönderilmesi zorunluluğu ve elektronik ortamda göndermek zorunda olan mükellefler belirlenmiş ve 15 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Sirkülerinde de beyannamelerini kendileri gönderebilecek mükelleflerin kapsamının genişletilmesi ile yeminli mali müşavirler ile tam tasdik sözleşmesi düzenleyen mükelleflerin beyannamelerinin elektronik ortamda gönderilmesine yönelik açıklamalar yapılmıştır. Elektronik ortamda beyanname gönderen mükellefler ayrıntılı bilanço ve gelir tablolarını da elektronik ortamda göndermektedirler. Bakanlığımızca yayımlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleri esas alınarak e-beyanname ekinde gönderilen ayrıntılı bilanço ve gelir tablosu da mükellefler tarafından serbest kullanılan hesapların her bir mükellef tarafından ayrı ayrı isimlendirilmesi ve farklı 3’lü kod defteri kebir hesapların kullanılması nedenleriyle standart hale getirilmiştir.

16/12/1993 tarih ve 21790 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2 Sıra Numaralı Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğinin “A-Hesap Planında Boş Bırakılan Hesap Grupları ve Defteri Kebir Hesaplarının Kullanımı” bölümünde,

“1. Hesap Planında belirtilen hesap grubu ve defteri kebir (büyük defter) hesaplarının isim, kod numaraları ve sıralamaları değiştirilemez. Hesap Planında boş olarak görülen 2’li kod hesap grupları, ekonomik gelişmeler ve ihtiyaçlar paralelinde Bakanlığımızca kullandırılacaktır.

2. Hesap Planında boş olarak görülen 3’lü kod defteri kebir (büyük defter) hesapları ise, ana hesap grubu ile grup hesaplarının işleyiş ve mantığına uygun olmak, niteliği ve kapsamı itibariyle Hesap Planında belirlenmiş benzeri bir hesap bulunmamak, kullanıldığı takdirde ana hesap grubu ve hesap gruplarının bütünlük ve tutarlılığını bozmamak şartıyla serbestçe kullanılabilir.” açıklamaları yapılmıştır.

Bu açıklamalara göre, mükellefler hesap planında yer alan boş 3’lü kod defteri kebir hesaplarını yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda serbestçe açıp kullanabilecektir.

Elektronik ortamda beyanname gönderen ve serbest olarak açılan 3’lü kod defteri kebir hesapları kullanan mükelleflerin de ayrıntılı bilanço ve gelir tablolarını standart formatta ve elektronik ortamda göndermeleri gerekmektedir. Bu mükelleflerin serbest olarak açtıkları 3’lü kod defteri kebir hesaplarını standart ayrıntılı bilanço ve gelir tablosuna aktarma işleminde; serbest olarak açtıkları hesabın hesap planında yer alan hesap grubunun altında düzenlenen “Diğer ……. Hesabı” bulunması halinde bu hesaba aktarmaları, bu hesabın bulunmaması halinde ise aynı hesap grubunun altında uygun olan başka bir hesaba aktarmaları gerekmektedir. Mükellefler bu aktarma işlemini muhasebe kayıtları yapmadan sadece bilanço ve gelir tablosu düzenlerken dikkate alacaklardır.

Diğer taraftan, mükelleflerin serbest olarak açtıkları hesapları kullanmaya devam edebilecekleri tabiidir.