Levent Gençyürek
Maliye Başmüfettişi
İzmir Defterdar Yardımcısı V.
Kullanmaya başladığımız Yeni Türk Lirası, yaklaşık 1 Milyon 200 bin mükellefi, kullandıkları yazar kasanın değiştirilmesi veya uyumlu hale getirilmesi zorunluluğu nedeniyle yakından ilgilendirmektedir. Yeni TL’yle piyasadaki yazar kasaların 250 bin adedinin zorunlu olarak yenilenmesi 950 bin adedinin ise yeni sisteme uyumlu hale getirilmesi gerektiği tahmin edilmektedir. Yeni sisteme uyum sağlayamayacak kadar eski olan yazar kasalar yerine yenilerinin satın alınması da yazar kasa piyasasında yaklaşık 87 milyon dolarlık bir artışa yol açacaktır.
2005 yılı sonuna kadar eski ve yeni TL si birlikte kullanılabilmesine karşılık, 2005 yılı başından itibaren müşteriler ödemeyi hangi parayla yaparlarsa yapsınlar, kayıt ve belge verme işlemleri yeni liraya veya kuruşa göre gerçekleştirilmektedir. Maliye Bakanlığınca 15.05.2004 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan 60 Seri Numaralı KDV Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanunla İlgili Genel Tebliğ’e göre, kullanılmakta olan ödeme kaydedici cihazların (yazar kasa) Yeni lira ve kuruşa göre ayarlanması veya yenilenmesi işleminin en geç 31 Mart 2005 tarihine kadar tamamlanması gerekmektedir.
Mükelleflere Mart 2005 ayı sonuna kadar süre verilmekle birlikte, yeni yazar kasa almayan ya da yetkili servisler aracılığı ile yazar kasasını uyumlu hale getirmeyen mükelleflerin, 1 Ocak’tan 31 Mart’a kadar YTL’ye uygun manuel olarak fiş düzenlemek zorunda kalmalarına bağlı olarak zaman ve emek kaybını göz önünde bulundurmaları gerekmektedir.
Ödeme kaydedici cihazların 2004 yılı içerisinde, 1.1.2005 tarihinden itibaren ikinci bir teknik müdahaleye gerek kalmaksızın (YTL) ye göre işlem yapacak tarzda düzenlenmesi mümkündür. Bu şekilde düzenlenen cihazlar 31.12.2004 tarihine kadar (TL) ye göre, 1.1.2005 tarihinden itibaren ise (YTL) ye göre fiş verecek şekilde kullanılacaktır. 1.1.2005 tarihinden (bu tarih dahil) sonra satılacak bütün ödeme kaydedici cihazlar, (YTL) ve (YKr) ye göre işlem yapacak özellikte olacak ve bu özelliği taşımayan cihazların satışı yapılamayacaktır.
Yeni yazar kasa alacak olan mükellefler halen kullandıkları yazar kasaları hurdaya ayıracak veya geçici olarak kullanım dışı bırakacaklardır. Yazar kasanın vergi dairesine getirilerek mühürlenmesi ve torba içinde saklanması uygulaması sona erdirilmiştir. Yeni uygulamaya göre, Maliye Bakanlığından onay alan üretici veya ithalatçı kuruluşların yetkili servislerine başvuruda bulunarak cihazlarının hafızalarında kayıtlı bilgilerin tespit ettirilmesi gerekmektedir. Yetkili servis mali hafıza raporunu aldıktan sonra cihazın mali hafızasını söküp, saklanmak üzere mükellefe verecek ve cihazı çalışamaz hale getirecektir. Mükellefler, servis tutanağının düzenlendiği tarihten itibaren 30 gün içerisinde; servis tutanağı, mali hafıza raporu ve ödeme kaydedici cihaz levhası ile birlikte vergi dairesine başvurarak cihazlarının kaydını sildireceklerdir.
Hurdaya ayrılan cihazların mali hafıza dışında kalan bölümlerinin (yazıcı, kasa vb.) hurda olarak servise bırakılması veya satılması mümkündür. Bu şekilde servise bırakılan veya satılan hurda cihazlar servislerce tamir edilerek veya yeni hafıza takılarak bir başkasına satılamayacak veya tekrar kullanılamayacaktır.