Levent GENÇYÜREK
Maliye Başmüfettişi
İzmir Defterdar Yard.V
4760 Sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununda 5228 sayılı Kanun ile yapılan değişiklikle 31.07.2004 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere engellilere taşıt araçlarının satın alınması sırasında bazı vergisel avantajlar sağlanmıştır.
Yapılan düzenleme ile sakatlık derecesi % 90 ve daha fazla olanlar engellilerin bazı taşıt araçlarını özel tertibat yaptırılması şartı olmaksızın Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ödemeden satın alabilmelerine imkân sağlanmıştır. Buna göre, Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (II) sayılı listede bulunan taşıt araçlarından motor silindir hacmi 1.600 cm³’ü aşmayan binek otomobilleri, motor silindir hacmi 2.800 cm³’ü aşmayan kamyonet, pikap vb. eşya taşımaya mahsus taşıt araçları ile motosikletlerin sakatlık derecesi % 90 veya daha fazla olan malul ve engelliler tarafından ilk defa yetkili satıcı veya galeriden satın alınmasında ÖTV tahsil edilmeyecektir.Ancak,engelli mükelleflere tanınan bu hak beş yılda bir defa kullanabilecektir.Beş yıl geçmeden yeni bir taşıt alan engelli ÖTV ödemekle yükümlü olacaktır.
Bu istisnadan yararlanmak için, sakatlık derecesi % 90 veya daha fazla olan malûl ve engellilere ait taşıtın özel tertibatlı olması şartı aranmayacaktır. Sakatlık derecesi % 90 veya daha fazla olduğuna dair yetkili sağlık kuruluşlarından alınacak sağlık kurulu raporu, araçların ilk iktisabının yapılacağı motorlu araç ticareti yapan yetkili bayi veya galeri tarafından vergi dairesine verilecek Özel Tüketim Beyannamesine eklenecek ve beyannamede ÖTV hesaplanmayacaktır.
Yukarıda belirttiğimiz imkân yanında engellilerin sakatlık derecelerine bakılmaksızın bizzat kullanmak üzere özel tertibat yaptırtarak almış oldukları taşıt araçlarına ilişkin istisna da devam etmektedir. Motor silindir hacmi 1.600 cm³’ü aşmayan binek otomobilleri, motor silindir hacmi 2.800 cm³’ü aşmayan kamyonet, pikap vb. eşya taşımaya mahsus taşıt araçları ile motosikletlerin bizzat kullanmak amacıyla sakatlığına uygun hareket ettirici özel tertibat yaptıran malul ve engelliler tarafından beş yılda bir defaya mahsus olmak üzere ilk defa satın alınması ÖTV’den istisna edilmiştir.
Alıcının engelli durumu ile özel tertibat yaptırılan araçları kullanabileceğine dair yetkili sağlık kuruluşlarından alınan sağlık kurulu raporu yanında aracın sakatlığa uygun olarak tadil edildiğine dair teknik belgenin aslı veya noter onaylı örneği ve alıcının “H” sınıfı sürücü belgesinin fotokopisinin beyannameye eklenmesi suretiyle aracın satın alınmasında ÖTV hesaplanmayacaktır. Diğer taraftan, ÖTV ödenmeden alınan taşıt aracının sonradan engelli olmayanlara satılması durumunda daha önce alınmayan ÖTV tahsil edilecektir.
Malul ve engellilerin yurt dışından ithal edeceği taşıt araçları için de ÖTV istisnası uygulanacak olup diğer taraftan bu tür taşıtlar için gümrük vergisi de ödenmemektedir. Buna göre, engelliler tarafından kullanılmak üzere özel surette imal edilmiş olup bunlar tarafından ithal edilen motorlu veya motorsuz koltuklar, bisiklet, motosiklet ve motor silindir hacmi 1600 (dahil) cc’ye kadar olan binek otomobilleri (arazi taşıtları hariç) ile el ve ayak fonksiyonlarını tamamen yitirmiş olmaları nedeniyle bizzat sakat kişi tarafından kullanılamayan, sakat kişinin araca binip inmesiyle taşınmasını kolaylaştırıcı tertibatı bulunan ve sakat kişinin üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya sakat kişi tarafından iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılan motor silindir hacmi 2500 (dahil) cc’ye kadar olan taşıtlar (arazi taşıtları hariç) gümrük vergilerinden muaftır