Rüknettin Kumkale
YMM
ANONİM VE LİMİTED ŞİRKETLERİN KURULUŞ VE SERMAYE ARTTIRIMLARINDA REKABET KURULUNA YAPACAKLARI ÖDEME
21 Eylül 2004 Tarih ve 25590 sayılı Resmi Gazetede Yayınlanan 5234 Sayılı “ Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ” un 29. Maddesi ile 4054 Sayılı “ Rekabetin Korunması Hakkında Kanun ” un “ Kurum Gelirleri “ başlıklı 39. maddesine “c ) Yeni kurulacak olan anonim ve limited şirket statüsündeki tüm ortaklıkların sermayelerinin ve sermaye artırımı halinde artan kısmın onbinde dördü nispetinde yapılacak ödemeler” hükmü getirilmiştir. Bu hüküm Yasasının yayınlandığı 21.09.2004 tarihinde yürürlüğü germiş bulunmaktadır.
Konu ile ilgili olarak Rekabet Kurumu tarafından 01.10.2004 Tarih ve 25600 sayılı Resmi Gazete’de bu duyuru yayınlanmıştır.
Getirilen bu yeni hüküm ile yeni kurulacak olan anonim ve limited şirket statüsündeki tüm ortaklıklar sermayelerinin ve sermaye artırımı halinde artan kısmın onbinde dördü nispetinde bir meblağı Rekabet Kurumunun T.C. Ziraat Bankası Bilkent Plaza Şubesi’nde bulunan 5383761-5016 nolu hesabına nakden veya EFT ya da banka havalesi yapılmak suretiyle yatırma zorunlulukları bulunmaktadır.
Kuruluş ve sermaye artırımı işlemlerinin yürütülmesinde, banka şubelerinin düzenleyeceği dekont esas alınacaktır. Bu nedenle düzenlenecek olan dekontlara kurulacak, ya da sermaye artırımında bulunacak olan ortaklığın ticaret unvanı ile ödeme tutarının doğru ve anlaşılır bir biçimde yazılması gerekmektedir.
Rekabet Kurumu hesabına yatırılan bu para ile ilgili dekont, kuruluş ya da sermaye artırımı işlemlerinin Ticaret Sicili Memurluklarındaki tescili sırasında, memurluklar tarafından istenilecek belgeler içinde bulunmaktadır. Bu nedenle Ticaret Sicili Memurluklarına tescil gayesi ile başvurulmadan önce Rekabet Kurumu Hesabına bu paranın yatırılması ve dekontunun alınması gerekmektedir. Dekontun Ticaret Sicili Memurluklarına verilmemesi halende tescil işleminin yapılmasına olanak bulunmamaktadır.
Yasa’da ki hüküm ortaklıkların kuruluş ve sermaye artırımlarında bu paranın ödenmesi ile ilgili bulunmaktadır. Bu na göre Anonim ve Limited şirketlerin, Türk Ticaret Kanununun 146 ncı maddesine göre devralınmasından dolayı sermayelerinin artırılması halinde, sadece artan meblağ üzerinden onbinde dört ödeme yapılacaktır. Aynı esaslar nev’i değişikliği halinde de geçerli bulunmaktadır.
Anonim ve Limited Şirketlerin ana sözleşmelerinde sermaye artırımı dışında yapılacak ve Sermaye artışına neden olmayan değişiklikleri anılan hüküm kapsamına girmemektedir.
Kayıtlı Sermaye Sistemine Tabi Ortaklıklarda Ödeme
Kayıtlı sermaye sisteminden yararlanan ortaklıkların, ticaret siciline tescil edilmiş kayıtlı sermaye tavanı içinde yapacakları sermaye artırımları da bu esaslara tabi bulunmaktadır.
Bu kapsamdaki ortaklıklar; Sermaye Piyasası Kurulu tarafından verilen tescile mesnet belge ile birlikte banka dekontunu da Ticaret Sicili Memurluğuna vereceklerdir. Banka dekontunun bulunmaması halinde Ticaret Sicili Memurluklarınca tescil işleminin yapılmasına olanak bulunmamaktadır.
Kuruluş veya Sermaye Artırımından Vazgeçme ve Onbinde Dört Tutarının Yanlış Yatırılması
Kuruluş veya sermaye artırımından vazgeçilmesi halinde, yapılan ödeme tutarının iade edilebilmesi için, bir dilekçe ile Rekabet Kurumunun İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığına başvurulması gerekmektedir. Verilecek olan dilekçeye; banka dekontu, noterden tasdikli sarfı nazar kararı, Ticaret Sicil Memurluğu tarafından düzenlenen tescilin yapılmadığına dair belge eklenecektir.
Ödemenin ilgili banka şubesine eksik yapılması durumunda ise; eksik kısım aynı bankaya yatırılacak ve her iki dekont ilgili Ticaret Sicili Memurluğuna ibraz edilecektir. Ödemenin ilgili banka şubesine fazla yapılması durumunda; ortaklığın yazılı talebi üzerine, iadeye konu olacak miktar ilgili Ticaret Sicil Memurluğu tarafından tespit edilerek, bir yazı ile talep sahibine bildirilecektir. Talep sahibi olan ortaklık, banka dekont örneği ile söz konusu yazıyı bir dilekçe ekinde, Rekabet Kurumunun İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı’na intikal ettirecektir.
Rekabet Kurumu tarafından yapılacak inceleme sonucunda fazla ve yersiz ödendiği tespit edilen tutarlar yatıranlara iade edilecektir .
Ticaret Sicili Memurluklarının sorumluluğu
Ticaret Sicili Memurlukları ikişer aylık dönemler itibariyle müteakip ayın 10’una kadar Rekabet Kurumu tarafından yayınlanan duyuru ekinde bulunan cetveli doldurarak Rekabet Kurumu İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı Bilkent Plaza B-3 Blok Bilkent/Ankara adresine göndermek zorunda bulunmaktadırlar.
Ayrıca,
Ticaret Sicili Memurlukları, ödemenin tam ve doğru olarak yapıldığını ve banka dekontunun bu esaslara uygun olarak düzenlendiğini araştırarak kontrol etmekle yükümlü tutulmuşlardır. 4054 sayılı Kanunun 5234 sayılı Kanunla değişik 39/c maddesi ile bu esaslara aykırı tescil işlemleri sonucunda; Türk Ticaret Kanununun ilgili maddeleri uyarınca ödemenin yapılmamasından ve/veya eksik ödemelerden dolayı ticaret sicili memurları sorumlu olacaklardır.