Vergi Kaçırıldığını İhbar Edenlere İkramiye Verilmesi
Levent GENÇYÜREK
Yeminli Mali Müşavir
[email protected]
Yaşanan ekonomik gelişmelerin de katkısı ile adil bir vergi sisteminin çağdaş toplumların vazgeçilmez bir unsuru ve dengeli bir kalkınmanın önemli bir gücü olduğu gerçeği zihinlerde yer etmektedir. Maliye Bakanlığı tarafından yürütülen ve vergi tabanını büyüterek kazanç elde eden tüm kesimlerin vergi kapsamına alınması çalışmaları yanında kayıt dışı çalışanlara karşı rekabet etmekte zorlanan veya vergi bilinci oluşmuş vatandaşların da bu konuda alabilecekleri önlemler bulunmaktadır. Bunlardan en önemlisi vergi mükellefi olmaksızın kazanç elde edenlerin veya kazancını düşük göstermek suretiyle vergi kaçıranların, yetkili makamlara bildirilmesidir. 1905 Sayılı Kanun uyarınca bu şekilde ihbarda bulunanlara talep etmeleri durumunda ikramiye ödenmektedir.
İhbar ikramiyesinin ödenebilmesi için vergi kaçırıldığına ilişkin delilleri gösteren ve ihbar ikramiyesi ödenmesi talebini içeren bir dilekçe ile Maliye Bakanlığının merkez teşkilatına Defterdarlıklara veya Maliye Bakanlığı denetim birimlerine başvurulması gerekmektedir.
İhbarın değerlendirilmesi sonucunda vergi inceleme elemanının yazdığı inceleme raporuna göre tahakkuk eden (noksan bildirilen) verginin % 10’u nispetinde ikramiye ödenmesine karar verilir. İkramiyenin 1/3’i verginin tahakkuku kalanı ise tahsilinden sonra muhbire ödenir. Örneğin, yapılan ihbara dayanarak başlatılan çalışma sonucunda düzenlenen vergi inceleme raporu ile mükellefle ilgili olarak 100 Milyar lira vergi tahakkuk ettirilmiş ise ihbar eden kişiye 10 Milyar lira ikramiye verilecektir
Anayasal hakkını kullanarak haklı gerekçelerle ihbar dilekçesi verenlerin kimliklerinin kesinlikle gizli tutulması gerekmektedir. Ancak, yapılan vergi incelemesi sonucunda vergilendirme ile ilgili görevlerini tam olarak yerine getirerek vergisini tam olarak beyan ettiği anlaşılan mükellefin isteği üzerine, ihbar eden şahsın kimliği maddi ve manevi tazminat davasında delil olarak kullanılmak üzere kendisine resmi bir yazı ile verilebilecektir.
Alınan ihbar ikramiyesi gelir ve kurumlar vergisine tabi olmayıp ikramiye tutarı üzerinden veraset ve intikal vergisi alınacaktır. Vergi ödevini gereği gibi yerine getirmeyenlerin gelir idaresine bildirilmesi vatandaşlık görevi olduğu kadar vergi kaçağının önlenmesi ve vergi tabanını genişletilmesi önemli bir katkı olarak değerlendirilmelidir.
