Levent Gençyürek
Maliye Başmüfettişi
İzmir Defterdar Yardımcısı Vekili
Öğrencilere Verilen Bursların Kazançtan İndirimi
Şirketler ve şahıslar adına Türkiye’de veya yabancı ülkelerde okutulan veya staj gören öğrencilere yeme, içme, konaklama ve eğitim masraflarını karşılamak üzere verilen burslar bazı koşulların varlığı halinde gelir ve kurumlar vergisinin tespitinde gider olarak dikkate alınabilmektedir. Belirlenen koşulları taşımayan eğitim ve öğrenim burslarının vergiye tabi kazancın belirlenmesinde masraf yazılması mümkün değildir.
Gelir Vergisi Kanununun 28 inci maddesinde yer alan düzenlemeye göre, verilen bursların gider olarak değerlendirilmesi için öncelikle bursun işle ilgili olması yani burs alan öğrencinin bursun bitiminde ilgili işletmede görev alması gerekmektedir. Bu nedenle burs verilmeden önce bursu veren işletme ile eğitim masrafları karşılanacak kişi arasında eğitimin bitimini takiben, hizmet yükümlülüğünü gerektiren noter tasdikli bir sözleşmenin düzenlenmesi gerekmektedir. Sözleşme olmaksızın öğrencilere karşılıksız olarak verilen bedeller kazancın tespitinde gider olarak indirilemez.
Burs verilecek öğrencilerin, Türkiye’nin her tarafında eğitim gören öğrencilerin katılabileceği objektif bir yarışma sınavını (ÖSS, Anadolu Liseleri Sınavı vb.) kazanarak bursu hak etmeleri koşulu bulunmaktadır. Bu şartın konmasındaki temel amaç, işletmelerin sahip veya yöneticilerinin yakınları için yapılan eğitim harcamalarının işletme ile ilgili olduğu varsayımı ile gider olarak yazılmasını önlemek fırsat eşitliğini sağlayarak başarılı olan öğrencilere burs verenleri desteklemektir.
Bursun süresinin ve karşılanacak eğitim giderleri miktarının işin önemi ve genişliği ile orantılı olması da aranan bir unsurdur. Buna göre, işletmenin büyüklüğü, cirosu ve beyan ettiği gelir ile orantılı bir burs harcaması gider olarak kabul edilecektir. Bu orantının tespitinde vergi inceleme elemanının yapmış olduğu analiz önem kazanacaktır.
Sözgelişi, 2003 yılı satışları 10 Milyar TL olan bir tüccarın Üniversite Seçme Sınavında birinci olan bir öğrenciye ödediği yıllık 7 Milyar TL tutarındaki burs işletmenin büyüklüğü ile orantılı olmadığından gider olarak kabul edilmeyecektir.