Banka Tevsik Zorunluluğu
Levent GENÇYÜREKMaliye Başmüfettişi
İzmir Defterdar Yardımcısı
1 Ağustos 2003 tarihinden itibaren birinci ve ikinci sınıf tüccarlar(şirketler dahil), kazancı basit usulde tespit edilenler, defter tutmak zorunda olan çiftçiler, serbest meslek erbabı ile vergiden muaf esnafın kendi aralarında yapacakları ticari işlemleri ile nihai tüketicilerden (Türkiye’de yerleşik olmayan yabancılar hariç) mal veya hizmet bedeli,avans ve depozito olarak yapacakları 10 Milyar TL sını aşan tahsilat ve ödemelerin banka veya özel finans kurumları ve PTT aracı kılınarak yapılması uygulaması başlatılmıştır.
27 Nisan 2004 Tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 332 Sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile 1 Mayıs 2004 tarihinden itibaren uygulanmak üzere 10 Milyarlık sınır 8 Milyar TL sına indirilmiştir. 8 Milyar TL’nın altında kalan ödeme ve tahsilatların banka veya özel finans kurumu yahut PTT aracılığı ile yapılması zorunlu değildir.
Tespit edilen tutarın üzerinde kalan işlemlerin tevsik zorunluluğundan kaçınmak amacıyla parçalara ayrılmasını önlemek amacıyla aynı günde aynı kişi veya kurumlarla yapılan işlemler tek bir ödeme veya tahsilat olarak kabul edilerek toplamın sınırı aşıp aşmadığına bakılır.İşletmelerin kendi ortakları ile diğer gerçek ve tüzel kişilerle olan ve herhangi bir ticari içeriği olmayan (ortağın işletmeden borç alması gibi) nakit hareketleri de işlem tutarı 8 Milyar Türk Lirasını aşıyor ise tevsik kapsamında olacağından banka, özel finans kurumları veya PTT aracılığı ile ödenecektir.
Mal ve hizmet bedelinin 8 Milyar lirayı aşması yeterli olup,fatura bedeli bu tutarı aşıyor ise ödeme veya tahsilat taksitler halinde yapılsa bile banka ve özel finans kurumları veya PTT kanalıyla ödeme yapılmalıdır.Örneğin,mükellef A, 50 Milyar Türk Lirası bedelindeki bir malını satmış ve bunun faturasını düzenlemiştir. Ancak malın bedeli 5 taksit halinde ödenecektir. Fatura bedeli belirlenen limiti aştığından her bir taksit tutarı banka, özel finans kurumları veya PTT aracılığı ile ödenecektir.
Genel ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler ile bunların teşkil ettikleri birlikler, kanunla kurulan diğer kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına ait veya tabi olan veyahut bunlar tarafından kurulan ve işletilen müesseseler ile döner sermayeli kuruluşlar veya bunlara ait veya tabi diğer müesseseler tarafından yapılan ihale işlemlerine ilişkin yatırılması gereken teminat tutarları, belirtilen limiti aşsa bile bunlara ilişkin ödeme ve tahsilatların; banka, özel finans kurumlan veya PTT aracı kılınarak yapılması zorunluluğu bulunmamaktadır.
Tahsilat ve ödemelerinde getirilen zorunluluğa uymayan mükelleflere her bir işlem için özel usulsüzlük cezası kesilecektir.Mükellefler arasında yapılan işlemlerde birinin tahsilatı öbürünün ödemesi olacağından ceza iki taraf içinde uygulanacaktır.Örneğin,aldığı bir malın bedeli olan 9 milyar lira tutarındaki ödemeyi peşin olarak elden yapan tüccar ile bu ödemeyi kabul eden tüccara 2004 yılı için ayrı ayrı birinci sınıf iseler 1 Milyar 70 Milyon TL, ikinci sınıf iseler 500 Milyon TL özel usulsüzlük cezası kesilecektir.
