Finansal Kiralama İşlemleri Enflasyon Düzeltmesi
Hüsamettin NURSOY
Mali İşler ve Muhasebe Müdürü
kubas@kubas.com.tr
Bilindiği üzere, 4842 Sayılı Kanun’la Vergi Usul Kanunu’na eklenen 290 ıncı maddede
“Kira süresi sonunda mülkiyet hakkının kiracıya devredilip devredilmediğine bakılmaksızın, bir iktisadi kıymetin mülkiyetine sahip olmaktan kaynaklanan tüm riskler ile yararların kiracıya bırakılması sonucunu doğuran kiralamalar” finansal kiralama olarak tanımlanmıştır. Sözkonusu maddede, 01.07.2003 tarihinden itibaren yapılacak kiralama işlemlerinde uygulanmak üzere, finansal kiralamaya konu olan iktisadi kıymet ile sözleşmeden doğan hak, borç ve alacakların değerlemesi esasları açıklanmıştır.
Yeni düzenlemeye göre, kiracı tarafından finansal kiralama sözleşmesine göre yapılan kira ödemeleri; borç anapara ödemesi ve faiz gideri olarak ayrıştırılacak ve ayrıştırma işlemi her bir dönem sonunda kalan borç tutarına sabit bir dönemsel faiz oranı uygulanmasını sağlayacak şekilde yapılacaktır.
Yapılan finansal kiralama sözleşmelerine göre, kiralanan iktisadi kıymet, kiracının aktifinde yer alacak dolayısıyla, gelecek aylarda ve dönemlerde ödenecek kira bedeli tahakkukları, 11 No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğinde açıklandığı üzere 302 ve 402 nolu hesaplarda izlenecektir.
Enflasyon düzeltmesi uygulamasına, nevi itibariyle iktisadi işletmelere dahil bulunan kıymetlerden parasal ve parasal olmayanlar, 328 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğine ekli (1) ve (2) sayılı listelerde gösterilmiş, Ertelenmiş Finansal Kiralama Borçlanma Maliyetleri parasal olmayan kıymet addedildiğinden, bununla ilgili 302 ve 402 No.lu hesaplar (2) sayılı parasal olmayan kıymetler listesinde yer almıştır.
Maliye Bakanlığı Vergi Usul Kanunu uygulaması ile ilgili, bazı konularda oluşan tereddütleri gidermek ve uygulama birliği sağlamak amacıyla, 28 Şubat 2005 tarih ve 25741 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Vergi Usul Kanunu 345 sıra No.lu Genel Tebliği ile, 328 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğine ekli (2) sayılı parasal olmayan kıymetler listesinde yer alan;
302- finansal kiralamanın yapıldığı tarihte kiralama işlemlerinden doğan borçlar ile kiralanan varlığa ilişkin kira ödemelerinin bugünkü değeri arasındaki fark,
402- Finansal kiralamanın yapıldığı tarihte kiralama işlemlerinden doğan ve vadesi bir yılı aşan borçlar ile kiralanan varlığa ilişkin kira ödemelerinin bugünkü değeri arasındaki fark,
numaralı kıymetler, bu listeden çıkarılmış ve (1) sayılı parasal kıymetler listesine alınmıştır. Bu değişiklikle, finansal kiralama işlemleri, enflasyon düzeltmesi uygulamasında, parasal kıymet sayıldığından enflasyon düzeltmesi işlemine tabi tutulmayacaktır.