SM, SMMM ve YMM Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 34)
28 Mayıs 2003 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 25121
Maliye Bakanlığından:
3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu’nun 12 nci maddesi ile Yeminli Mali Müşavirlerin Tasdik Edecekleri Belgeler, Tasdik Konuları, Tasdike İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik(2)’in 7 nci maddesinin ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu(3)’nun mükerrer 227 nci maddesinin Maliye Bakanlığı’na vermiş olduğu yetkiye istinaden; yeminli mali müşavir tasdik raporu ile katma değer vergisi iadesi ve yatırım indirimi istisnası konularının uygulama usul ve esaslarına ilişkin olarak aşağıdaki açıklamaların yapılması gerekli görülmüştür.
A. KATMA DEĞER VERGİSİ MAHSUP VE/VEYA İADESİ İŞLEMLERİ
Mahsup veya nakit yoluyla iade taleplerine ilişkin usul ve esaslar Bakanlığımızca yayımlanmış Katma Değer Vergisi Genel Tebliğlerinde ayrıntılı olarak belirlenmiş bulunmaktadır. Bu nedenle, nakden veya mahsuben iade taleplerinin yerine getirilmesinde söz konusu Genel Tebliğlerde yapılan ve bundan sonra yapılacak açıklamalar çerçevesinde işlem tesis edilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda;
1. Katma değer vergisi iade alacağının, hak sahibi mükellefin kendisinin, ortaklarının veya kendisine mal veya hizmet satan kişilerin vergi borçlarına, ithalat sırasında uygulanan vergilere ve Sosyal Sigortalar Kurumu prim borçlarına mahsubu talepleri miktarına bakılmaksızın inceleme raporu ve teminat aranmadan yerine getirileceğinden, bu mahsup talepleri için yeminli mali müşavir tasdik raporu gerekmemektedir.
2. Katma Değer Vergisi iadesi taleplerinin değerlendirilmesi ve sonuçlandırılmasına ilişkin usul ve esaslar 84 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği(4)’nin Genel Esaslar ve Özel Esaslar alt başlıklarında ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Buna göre iade talepleri Genel Esaslara göre değerlendirilmesi gereken mükelleflerin talepleri yeminli mali müşavir tasdik raporu ile yerine getirilebilmektedir. İade talepleri Özel Esaslara göre değerlendirilmesi gereken mükelleflerin ise, taleplerinin yeminli mali müşavir tasdik raporu ile yerine getirilmesi mümkün bulunmamaktadır.
3. 84 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği’nin I/3 bölümüne göre mükellefler, inceleme başlamadan önce vergi incelemesi yoluyla iade taleplerinden vazgeçerek teminat karşılığı veya yeminli mali müşavir tasdik raporu ibrazı ile iade talebinde bulunabilmektedirler. İnceleme başladıktan sonra talepte bulunulması halinde ise, inceleme elemanının genel esaslara göre iade yapılmasına engel bir görüşünün olmaması şartıyla iade yeminli mali müşavir raporuna dayanılarak yapılabilecektir.
4. 84 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği’nin I/1.1.3 bölümünde de belirtildiği üzere; Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 11 inci maddesi kapsamında yapılan katma değer vergisi iadesi işlemlerinde, hizmet ihracı, bavul ticareti ve ihraç kaydıyla satışlarda satışın bavul ticareti kapsamında ihracat yapanlara yapılması dışındaki işlemlerden doğan iadeler nedeniyle düzenlenecek tasdik raporlarına döviz alım belgelerinin eklenmesi zorunluluğu bulunmamaktadır. Dolayısıyla yeminli mali müşavirler bu konuda düzenlenecek tasdik raporlarına söz konusu döviz alım belgelerini eklemeyecekler, ancak herhangi bir şekil şartına bağlı olmaksızın bu belgelerin gerçeği yansıttığına ilişkin tespitlerini raporlarında açıkça belirteceklerdir.
5. 85 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği(5)’nin A/3 bölümünde de belirtildiği üzere; Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 29/2 nci maddesi kapsamında yapılan teslim ve hizmetlerden doğan iadeler için düzenlenecek katma değer vergisi iadesi tasdik raporlarına,
– İlgili yıldaki alış ve satış faturaları listesi,
– Yıllık iade tutarının hesaplanmasına ilişkin tablo, eklenecektir.
B. KATMA DEĞER VERGİSİ İADESİ İŞLEMLERİNDE KARŞIT İNCELEME
Katma değer vergisi iadesi işlemlerinde karşıt inceleme yapılmasının zorunlu olduğu ve olmadığı haller 27(6) ve 29(7) Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğlerinde ayrıntılı olarak açıklanmıştır.
Ancak, yeminli mali müşavirlerce katma değer vergisi iadesi tasdik işlemlerinde mal ve hizmet alımlarına ilişkin olarak yapılan karşıt incelemelerle (karşıt inceleme zorunluluğu kapsamı dışında bırakılan kurum ve kuruluşlardan yapılan mal ve hizmet alımları toplamı dahil) %80 oranına ulaşılması yeterli olacaktır. Bu durumda, kalan %20’lik kısım içerisinde belli miktarı aşması nedeniyle karşıt inceleme yapılması zorunluluğu bulunan belgeler mevcut olsa bile, sorumluluk yeminli mali müşavire ait olmak üzere, %80 oranı ile yetinilmesi mümkün bulunmaktadır.
C. YATIRIM İNDİRİMİ İSTİSNASI İŞLEMLERİ
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 227 nci maddesinin Maliye Bakanlığı’na vermiş olduğu yetkiye istinaden usul ve esasları belirlenerek tasdik zorunluluğu öngörülen “yatırım indirimi” istisnasına konu işlemlerin yeminli mali müşavirlere tasdik ettirilmesi ve tasdik raporlarının ilgili yıl gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri ile birlikte veya 24 Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliği(8)’nde öngörüldüğü üzere beyanname verme süresinin bitimini takip eden iki ay içerisinde verilmesi gerekmektedir.
1. Tasdik İşlemlerinin Yaptırılmamasının Sonucu
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 227 nci maddesinin 2 numaralı bendinde, vergi kanunlarında yer alan muafiyet, istisna, yeniden değerleme, zarar mahsubu ve benzeri hükümlerden yararlanılmasını yeminli mali müşavirlerce düzenlenmiş tasdik raporu ibraz şartına bağlamaya Maliye Bakanlığı’nın yetkili olduğu belirtilmiştir.
Ayrıca söz konusu maddede, 2 numaralı bent hükmüne göre yararlanılması yeminli mali müşavirlerce düzenlenen tasdik raporu ibrazı şartına bağlı konularda, tasdik raporunu zamanında ibraz etmeyen mükelleflerin tasdike konu haktan yararlanamayacakları belirtilmiştir. Dolayısıyla, evvelce yayımlanmış olan Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğleri ile usul ve esasları belirlenerek tasdik zorunluluğu öngörülen “yatırım indirimi” istisnasına konu teşkil eden işlemlerin yeminli mali müşavirlere tasdikinin yaptırılmaması veya tasdik raporunun süresinde ibraz edilmemesi hallerinde, mükellefler yatırım indirimi için öngörülen diğer şartları yerine getirmiş olsalar dahi istisnadan yararlanamayacaklardır.
2. Geçmiş Yıllara İlişkin Olarak Yatırım İndirimi İstisnasından Yararlanılması
Vergiye tabi kazanç beyan edilmeyen dönemlerde istisnadan yararlanılması söz konusu olmayacağından yatırım indirimi tasdik raporu ibrazı da gerekmeyecektir. Ancak, kazanç olmaması nedeniyle, geçmiş yıllarda yararlanılamayan yatırım indirimi istisnasından, kazancın olduğu ilk yılda yararlanılması nedeniyle geçmiş yılları da kapsayan bu yıla ait tasdik raporunun süresinde ibrazı gerekecektir.
Yatırım indirimi tasdik raporları, istisnadan ilk defa yararlanılan döneme ilişkin olarak verilecek gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinin verilme süresinde veya bu sürenin bitimini takip eden iki ay içerisinde ilgili vergi dairesine verilecektir. Yatırım bitmiş ve yazılan tasdik raporu yatırım harcamalarının tümünü kapsıyorsa, sonraki dönemlerde verilecek beyannamelerde indirim konusu yapılan yatırım indirimi istisnaları için ayrıca tasdik raporu aranmayacaktır.
D. YÜRÜRLÜK
Bu Genel Tebliğ hükümleri, henüz sonuçlanmamış işlemlere de uygulanmak üzere yayımı tarihinden itibaren hüküm ifade eder.
Tebliğ olunur.
(1) 13.06.1989 tarih ve 20194 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
(2) 02.01.1990 tarih ve 20390 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
(3) 10.01.1961 tarih ve 10703 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
(4) 23.11.2001 tarih ve 24592 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
(5) 19.03.2002 tarih ve 24700 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
(6) 06.12.2000 tarih ve 24252 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
(7) 02.03.2001 tarih ve 24334 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
(8) 24.03.1998 tarih ve 23296 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.