Gümrük Müsteşarlığından:
Gümrük Genel Tebliği
(Yatırım Teşvik)
(Seri No: 7)
10.06.2002 tarihli ve 2002/4367 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ekinde yer alan “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar” 09.07.2002 tarihli ve 24810 sayılı Resmî Gazete’de, bu Kararın uygulanmasına ilişkin 2002/1 sayılı Tebliğ ise, 30.07.2002 tarihli ve 24831 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Bu Kararname ve Tebliğ ile uygulamada yeni esaslar getirilmiş olup, Tebliğin 17 nci maddesinde; teşvik belgesi kapsamındaki makine ve teçhizatın ithaline ilişkin işlemlerin, Gümrük Mevzuatı çerçevesinde gümrük idaresince yerine getirileceği, uygulamaya ilişkin usullerin ise Hazine Müsteşarlığı ve Gümrük Müsteşarlığınca müştereken tespit edileceği, bu Tebliğin uygulamasından doğacak ihtilafların Gümrük Müsteşarlığınca Hazine Müsteşarlığına iletileceği ve Hazine Müsteşarlığının görüşü doğrultusunda işlem yapılacağı hüküm altına alınmıştır.
Bu hüküm çerçevesinde uygulamaya yönelik olarak Hazine Müsteşarlığı ile müştereken tespit edilen esaslar aşağıda belirtilmiştir.
Genel Hükümler
Teşvik belgeleri ile ilgili uygulamalar
Madde 1 — 2002/4367 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Kararın 21 inci maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları ve Tebliğin 52 nci maddesinde; Daha önceki yıl kararlarına göre teşvik belgesine bağlanan yatırımlarla ilgili uygulamalara, teşvik belgesinin istinat ettiği Karar ile diğer ilgili kararlarda belirtilen hükümler çerçevesinde devam olunacağı, ancak, bu Tebliğ ve bu Tebliğin istinat ettiği Kararın ihracat taahhüdü, ithalatta alınan fonlar, yatırım indirimi, özkaynak oranları, devir, temlik, satış, ihraç ve kiralama ile ilgili hükümleri, bu Tebliğin istinat ettiği Kararın yürürlükte olduğu süre içerisinde talep edilmesi halinde, daha önceki kararlara istinaden düzenlenmiş ve halen geçerli olan teşvik belgelerine de uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
Bu durumda gerek 18.01.2001 tarihli ve 24291 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 21.12.2000 tarihli ve 2000/1821 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Karar, gerekse daha önceki Yatırım Teşvik Kararları hükümlerine göre düzenlenen ve halen geçerli olan teşvik belgeleri kapsamı eşyanın, dayandığı Karar hükümleri çerçevesinde ithali mümkündür. Ancak bu durumda, ithal eşyası için kayıtlı bulunduğu yurt dışından temin edilecek makine ve techizat listesinde (Global Liste) gümrük vergisi ve fon öngörülmüş olması halinde bu vergi ve fonun ödenmesi gerekir.
Gümrük vergisi ve toplu konut fonu istisnası
Madde 2 — Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın uygulanmasına ilişkin 2002/1 sayılı Tebliğin 15 inci maddesi uyarınca, Teşvik belgesi kapsamındaki makine ve teçhizat ithalatı, yürürlükteki İthalat Rejimi Kararı gereğince ödenmesi gereken Gümrük Vergisi ve Toplu Konut Fonundan istisnadır. Ayrıca, teşvik belgesi kapsamında makine ve teçhizat bedelinin % 5’ini geçmemek kaydıyla yedek parçaların ve Gümrük Vergisi ve Toplu Konut Fonundan istisna tanınmak suretiyle yeni model üretimine yönelik otomobil ve hafif ticari araç yatırımlarında yatırım dönemi içerisinde kalmak, bir yıldan daha uzun süreli olmamak ve teşvik belgesine konu yatırımın fiili üretim kapasitesi ile sınırlı olmak kaydıyla CKD aksam ve parçalarının ithaline izin verilebilir.
Ancak, binek araçları, otobüs, çekici (Euro I, Euro II, Euro III veya Euro IV normlarına uygun yeşil motoru haiz olanlar hariç), yedek parça, treyler (frigorifik olanlar hariç), mobilya, yat, motorbot, kamyon (off road-truck tipi ile karayoluna çıkması mümkün olmayan kaya tipi damperli kamyonlar hariç), transmikser, kesintisiz güç kaynağı, beton santralı, forklift, beton pompası, inşaat malzemeleri, porselenden ve seramikten mamul sofra ve mutfak eşyasının teşvik belgesi kapsamında ithal edilmesi halinde yürürlükteki İthalat Rejimi Kararında öngörülen oranlarda Gümrük Vergisi ve Toplu Konut Fonu tahsil edilecektir.
Bu durumda teşvik belgesi kapsamında ithal edilecek yedek parça miktarının Yurtdışından Temin Edilecek Makine ve Teçhizat Listesinde kayıtlı toplam makine ve teçhizat bedelinin % 5’ini geçmemesine dikkat edilecek ve ithali gerçekleştirilen yedek parça için yürürlükteki İthalat Rejiminde öngörülen oranda Gümrük Vergisi ve Toplu Konut Fonu alınacaktır.
Teşvik belgesi kapsamına alınmayacak eşya
Madde 3 — Söz konusu Tebliğin 10 uncu maddesi gereğince, Teşvik Belgeleri kapsamında hammadde, aramalı ve işletme malzemesi ile faaliyet konusu bizatihi taşımacılık olan yatırımlar dışındaki diğer yatırımlara ait teşvik belgeleri kapsamına arazi tipi dahil binek araçları, uçak ve helikopter dahil edilmez.
Kullanılmış makine ve teçhizat ithalatı
Madde 4 — Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında 2002/4367 sayılı Kararın uygulanmasına ilişkin 2002/1 sayılı Tebliğin 16 ncı maddesinde, “İthalat Rejimi Kararı uyarınca yayımlanan yürürlükteki “Eski, Kullanılmış veya Yenileştirilmiş Olarak İthal Edilebilecek Maddelere İlişkin Tebliğ” hükümleri uyarınca ithali mümkün olan kullanılmış makine ve teçhizat (karayolu nakil vasıtaları hariç), bölgesel ve sektörel kısıtlamalar da gözönüne alınarak proje bazında yapılacak değerlendirme sonucunda teşvik belgesi kapsamına dahil edilebilir. Bunun dışında yürürlükteki İthalat Rejimi Kararının ilgili hükümleri uyarınca ithaline izin verilen kullanılmış makine ve teçhizatlar ayrıca bu Tebliğin istinat ettiği Karar kapsamındaki destek unsurlarından yararlandırılmaz.” hükmüne amir bulunduğundan;
a) Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında kullanılmış makine ve teçhizat ithalinin yapılabilmesi için öncelikle belge ve belge eki yurtdışından temin edilecek makine-teçhizat listesinde eşyanın “kullanılmış” olduğuna ilişkin meşruhat bulunmasına,
b) Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında kullanılmış olarak ithali öngörülen eşyanın, İthalat Rejimi Kararı uyarınca yayımlanan yürürlükteki “Eski, Kullanılmış veya Yenileştirilmiş Olarak İthal Edilebilecek Maddelere İlişkin Tebliğ” eki listelerde yer alması ve belirtilen yaş sınırlarına uygun olmasına,
dikkat edilecektir.
Yukarıda belirtilen şartları taşıyan kullanılmış makine ve teçhizat için Gümrük Vergisi ve Toplu Konut Fonu aranmayacaktır.
Daha önceki yıl kararlarına göre düzenlenen teşvik belgeleri kapsamına 09.07.2002 tarihinden önce dahil edilen kullanılmış komple tesis veya kullanılmış münferit makine ve teçhizat, teşvik belgesinin istinat ettiği kararlarda belirtilenler hariç olmak üzere İthalat Rejimi Kararında öngörülen Gümrük Vergisi ve Toplu Konut Fonu’ndan istisna edildiğinden, kullanılmış tesis veya kullanılmış münferit makine ve teçhizatlara ait Gümrük Vergisi ve Toplu Konut Fonu işlemleri, makine ve teçhizat listelerine Hazine Müsteşarlığı tarafından kaydedilen şerhler doğrultusunda gerçekleştirilecektir.
Teminatlı işlemler
Madde 5 — Teşvik belgesi almak üzere Hazine Müsteşarlığına müracaat edilmiş, ancak teşvik belgesine bağlanmamış yatırımlara ilişkin makine ve teçhizatın ithaline, Hazine Müsteşarlığının görüşüne istinaden Gümrük Müsteşarlığınca, Gümrük Vergisi ve Toplu Konut Fonu ile Katma Değer Vergisinin toplam tutarı kadar teminatın alınması suretiyle müsaade edilebilir.
Teminatla ithalatta, bir defada verilecek teminat süresi azami altı aydır. Teminat süresi içinde kesin ithalat için gerekli işlemler tamamlanmamış ise, süre uzatımı için Gümrük Müsteşarlığına (Gümrükler Kontrol Genel Müdürlüğü) müracaat edilir. Teminatın başlangıç tarihi, eşyanın serbest dolaşıma giriş tarihidir. Yatırımcının, teminatın çözümü için teminat süresi içinde teşvik belgesi ve eki ithal makine ve teçhizat listesi ile birlikte Gümrük Müsteşarlığına müracaat etmesi gerekir. Aksi takdirde, teminat irat kaydedilir.
Teminatlı işlemlerde bu Tebliğin 13 üncü maddesinin (d) fıkrası uyarınca işlem yapılır.
Finansal kiralama
Madde 6 — Finansal Kiralama yoluyla gerçekleştirilecek ithalatta, 2002/1 sayılı Tebliğin 40 ıncı maddesindeki hükümlere göre işlem yapılacaktır.
Kıymet, miktar, adet ve menşe ülke farklılıkları
Madde 7 — Mükelleflerce gümrüğe ibraz edilen yurtdışından temin edilecek makine ve teçhizat listesi ile sevk faturası arasında kıymete veya menşe ülkeye yönelik değişiklik olduğu takdirde, 2002/1 sayılı Tebliğin 33 üncü maddesi uyarınca;
a) Kalem bazında ± % 50’ye kadar (50 dahil) kıymet farklılıklarının olması halinde gümrük idarelerince, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun İkinci Kısım, Üçüncü Bölümünde yer alan 23 ila 31 inci maddeleri göz önünde bulundurularak ve fatura kıymeti esas alınarak işlem yapılacaktır. ± % 50’nin (50 dahil) dışında kalan kıymet farklılıklarında ise teşvik belgesini düzenleyen ilgili mercice (Hazine Müsteşarlığı veya ilgili Sanayi Odası) ithal listede gerekli düzeltmenin yapılması sağlanacaktır.
b) Menşe ülke ile ilgili olarak meydana gelebilecek değişiklikler için, ithal listede herhangi bir değişiklik istenilmeden ithal işlemi gerçekleştirilecektir.
c) Tüm bu hususların uygulanmasında; ithal edilecek eşya ile Yurt Dışından Temin Edilecek Makine ve Techizat Listesinde kayıtlı eşyanın cins, nevi, nitelik ve adedinde hiçbir farklılık olmaması hususuna dikkat edilecektir. Ancak kısmi ithalatta, ithalatı gerçekleştirilen eşyanın kayıtlı bulunduğu Yurt Dışından Temin Edilecek Makine ve Techizat Listesine gerekli meşruhat (adet, miktar ve kıymetine ilişkin) verilerek eşyanın düşümü yapılacaktır. Bu tür kısmi ithalatta, Yurt Dışından Temin Edilecek Makine ve Techizat Listesinde belirtilen adet ve miktara bağlı kalınacak, ancak kalem bazında kıymette ± % 50’ye kadar (50 dahil) farklılık halinde bu maddenin (a) bendindeki hükümler çerçevesinde değişiklik istenilmeden işlem yapılacaktır.
d) Yurt Dışından Temin Edilecek Makine ve Techizat Listesinde; set, ünite, komple, tesis ve bunun gibi ifadelerle tanımlanan ancak bir defada ithal edilemeyen ve ayrıntılı dökümü yapılamayan makine ve techizatın, adet ve miktarı aynı kalmak kaydıyla ithalatına izin verilebilir. Bu durumda kısmi ithalatı yapılacak eşyanın faturalarının, yatırımcı firmalar tarafından tasdik edilmesi ve gümrük idarelerine bu faturalarla birlikte kısmi ithalatı yapılacak eşyanın Yurt Dışından Temin Edilecek Makine ve Techizat Listesinde hangi kaleme (set, ünite veya komple tesis) ait olduğuna ilişkin taahhütname verilmesi suretiyle söz konusu eşyanın kıymeti üzerinden düşüm yapılarak ithalat işlemi gerçekleştirilecektir. Bu tür işlemler sonucunda gerçekleştirilen kısmi ithalatların kalem bazındaki toplam kıymetinin, Yurt Dışından Temin Edilecek Makine ve Techizat Listesinde kayıtlı o kaleme ait toplam kıymet üzerinden ± % 50 oran içerisinde (50 dahil) kalmasına dikkat edilecektir.
Teşvik belgesi süresi
Madde 8 — İthal işlemi sırasında, teşvik belgesinin geçerlilik süresine dikkat edilecektir. Süresi sona ermiş teşvik belgesine istinaden, hiçbir şekilde beyanname tescil ve onay edilmeyecektir.
Devir, temlik, satış ve ihraç
Madde 9 — Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına ilişkin 2002/1 sayılı Tebliğin 41 inci maddesi uyarınca;
Teşvik belgesi kapsamı ithal makine ve teçhizatın 5 yıl, yerli makine ve teçhizatın ise 2 yıl süre ile Müsteşarlığın izni olmaksızın devir, temlik, satış ve ihracı yapılamaz. Bu işlemler, teşvik belgesindeki kayıt ve koşulların yerine getirilmemesi halinde söz konusu sürelerin dolmuş olması durumunda da izne tabidir.
a) Yatırımın Devri: Yatırıma başlanılmış olması kaydıyla, tamamlama vizesi yapılmamış yatırımlardan; komple yeni yatırım olarak düzenlenmiş teşvik belgesi kapsamındaki yatırımın tümüyle, diğer yatırım cinslerinde ise mevcut yatırımıyla birlikte devir, temlik veya satışına, sektörel kısıtlamalar göz önüne alınarak teşvik belgesi üzerinde değişiklik yapılmak suretiyle izin verilebilir. Teşvik belgesi kapsamındaki yatırıma önemli ölçüde başlanılmamış olması halinde, yatırımın devrine izin verilmez.
Yatırım tamamlama vizesi yapılmış ve varsa ihracat taahhüdü yerine getirilmiş teşvik belgesi kapsamında ithal edilen makine ve teçhizatın fiili ithal tarihinden itibaren 5 yılını, finansal kiralama şirketleri aracılığıyla yapılan yatırımlarda 3226 sayılı Kanunda belirtilen süreleri, yurt içinden sağlanan makine ve teçhizatın ise 2 yılını doldurması halinde tüm sabit yatırım ile birlikte devir, temlik ve yurt içi satışı serbesttir. Ancak, teşvik belgelerinin Fon veya bütçe kaynaklı kredi tahsisi ihtiva etmesi halinde Hazine Müsteşarlığının izni aranır.
Talep edilmesi halinde, tamamlama vizesi yapılmış teşvik belgesi kapsamı yatırımların tüm hak ve yükümlülükleri ile devir, temlik ve satışına, belge üzerinde unvan değişikliği yapılmak suretiyle izin verilebilir.
b) Makine ve Teçhizatın Devir, Temlik ve Satışı: Teşvik belgesi kapsamında temin edilen makine ve teçhizatın devir, temlik ve satışına aşağıda belirtilen esaslar çerçevesinde Hazine Müsteşarlığınca izin verilebilir.
Teşvik belgesi kapsamında temin edilen ithal ve yerli makine ve teçhizatın, teşvik belgesine sahip yatırımcılara devir, temlik veya satışına; yatırımın bütünlüğü, yatırımın tamamlama vizesi, ihracat taahhüdü ile ilgili yükümlülükleri ve Fon veya bütçe kaynaklı kredi ihtiva edip etmediği hususları dikkate alınmak suretiyle Hazine Müsteşarlığınca müsaade edilebilir.
Tamamlama vizesi yapılmamış teşvik belgesi kapsamı makine ve teçhizatın teşvik belgesi sahibi yatırımcılara devir, temlik ve satışına; yatırımın bütünlüğünün bozulmaması kaydıyla, Fon veya bütçe kaynaklı kredi kullanılıp kullanılmadığı, ihracat taahhüdünün yerine getirilip getirilmediği ve buna bağlı olarak vergi, resim ve harç istisnasından faydalanılıp faydalanılmadığı hususları gözönüne alınarak Hazine Müsteşarlığınca izin verilebilir. Ancak, sözkonusu makine ve teçhizatla ilgili yararlandırılan yatırım indirimi ve Fon veya bütçe kaynaklı kredi ilgili mevzuatı çerçevesinde geri alınır. Teşvik Belgesi kapsamı makine ve teçhizatın tamamının devri halinde 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun ilgili hükümleri saklı kalmak kaydıyla herhangi bir müeyyide uygulanmaksızın teşvik belgesi iptal edilir.
Yatırım tamamlama vizesi yapılmış, ihracat taahhüdü ile ilgili yükümlülükler yerine getirilmiş, fiili ithal tarihi itibarıyla 5 yılını, yurt içinden temin tarihi itibarıyla 2 yılını doldurmuş ve Fon veya bütçe kaynaklı kredi ihtiva etmeyen teşvik belgesi kapsamı makine ve teçhizatın devir, temlik veya satışı serbesttir. Bu sürelerin doldurulmamış olması halinde ise teşvik belgeli olup olmadığına bakılmaksızın Hazine Müsteşarlığınca sözkonusu makine ve teçhizatın devir, temlik veya satışına izin verilebilir.
Tamamlama vizesi yapılmış olmakla birlikte, Fon veya bütçe kaynaklı kredi ihtiva eden veya teşvik belgesinde kayıtlı diğer taahhütleri yerine getirilmemiş veya fiili ithal tarihi itibarıyla 5 yılını, yurt içinden temin tarihi itibarıyla 2 yılını doldurmamış makine ve teçhizat ihtiva eden teşvik belgeleriyle ilgili devir, temlik ve satış Hazine Müsteşarlığının iznine tabidir. Bu durumda, ithal makine ve teçhizatın istisnadan faydalanamayan yerlere veya kişilere satışı halinde, bunlarla ilgili olarak sağlanan destekler ilgili mevzuatı çerçevesinde geri alınır.
c) Makine ve Teçhizat İhracı: Yatırım bütünlüğünün bozulmaması kaydıyla, yatırım tamamlama vizesi yapılmamış teşvik belgesi kapsamı makine ve teçhizatın ihracı, Hazine Müsteşarlığının iznine tabidir.
Yatırım tamamlama vizesi yapılmış, Fon veya bütçe kaynaklı kredi ve ihracat taahhüdü bulunmayan veya bu konulardaki yükümlülükleri yerine getirilmiş teşvik belgesi kapsamındaki makine ve teçhizatın ihracı serbesttir. Ancak, ihraç işlemini takip eden 2 ay içinde ilgili gümrük idaresince Hazine Müsteşarlığına ve Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü’ne bilgi verilmesi zorunludur.
d) Genel Hükümler: Yatırım tamamlama vizesi yapılmamış teşvik belgesi kapsamı makine ve teçhizatın devir, temlik, satış ve ihracı halinde yatırım indirimi uygulaması yönünden 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.
Vergi, resim ve harç istisnası ihtiva eden teşvik belgelerinde ihracat taahhüdünün yerine getirilmemiş olması halinde, 3505 sayılı Kanunun ilgili hükümleri uygulanır.
Devir, temlik, satış ve ihraç işlemlerinin gerçekleştirilmesi sırasında Fon’dan veya bütçeden tahsis edilen kredi borcu mevcut ise, borcun vadesine bakılmaksızın tümünün bütçeye geri ödenmesi zorunludur. Ancak, kredi işlemine aracılık eden bankanın uygun görüş bildirmesi halinde, Fon’dan veya bütçeden kullandırılan kredinin bakiyesinin itfa planına uygun şekilde ödenmesi kaydıyla, sözkonusu devir, temlik, satış ve ihraç işlemine Hazine Müsteşarlığınca izin verilebilir.
Yatırım yerinin değiştirilmemesi, teşvik belgesinde yer alan yatırıma ilişkin yükümlülüklerin yatırımcı tarafından yerine getirilmesi ve tesislerin bütünlüğünün bozulmaması kaydıyla tesislerin kiralanması serbesttir.
Gümrük idareleri; devir, temlik, satış ve ihraç gibi talepleri değerlendirirken, belge konusu yatırımın tamamlama vizesinin yapılıp yapılmadığı, varsa kredi borcu veya ihracat taahhüdünün kapatılıp kapatılmadığı hususlarına, Yatırım Teşvik Belgesinin “ÖZEL ŞARTLAR” başlıklı VI. Bölümünde Hazine Müsteşarlığının mührünü havi, imzalı ve kaşeli açıklama notlarını inceleyerek karar verecektir.
Yatırım Teşvik Belgesinin “ÖZEL ŞARTLAR” başlıklı VI. Bölümünde Belgenin tamamlama vizesinin yapıldığı, varsa ihracat taahhüdünün yerine getirildiği, kredi borcunun ödendiğine ilişkin bir açıklama notu bulunmaması veya bunlardan birinin dahi yerine getirilmediğinin anlaşılması halinde; yatırımın devri, belge kapsamı makine ve techizatın devir temlik ve satışı veya ihracı ile ilgili taleplerde kesinlikle Hazine Müsteşarlığından izin yazısı getirilmesi veya anılan Müsteşarlıkca teşvik belgesinin ilgili bölümüne bu yönde gerekli not bilginin konulması sağlanacaktır.
Sonuç olarak belge kapsamı eşyanın, devir, temlik ve satışın yapılabilmesi için, serbest dolaşıma giriş tarihinden itibaren 5 yılını (Finansal kiralama şirketleri aracılığıyla yapılan yatırımlarda 3226 sayılı kanunda belirtilen süreleri) doldurmuş, tamamlama vizesinin yapılmış, varsa ihracat taahhüdü ve kredi borcunun kapatılmış olması gerekir. Aksi takdirde bu işlemlerin yapılabilmesi için Hazine Müsteşarlığının izin yazısı aranacaktır.
Ancak Teşvik Belgesi kapsamı ithal makine ve teçhizatın, istisnadan faydalanmayan yerlere veya kişilere Hazine Müsteşarlığının herhangi bir izni bulunmadan satışı halinde yararlandırılan, KDV, Gümrük Vergisi, Fon ilgili mevzuat çerçevesinde geri alınır.
Yatırım tamamlama vizesi yapılmış, Fon veya bütçe kaynaklı kredi ve ihracat taahhüdü bulunmayan veya bu konulardaki yükümlülükleri yerine getirilmiş teşvik belgesi kapsamındaki makine ve teçhizatın ihracı ile ilgili olarak, ihraç işlemini takip eden 2 ay içinde ilgili gümrük idaresince Hazine Müsteşarlığı ile Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü’ne bilgi verilecektir.
Ancak, yatırım tamamlama vizesi yapılmamış veya tamamlama vizesi yapılmış olmakla birlikte, Fon veya bütçe kaynaklı kredi desteği bulunan veya ihracat taahhüt hesabı kapatılmamış teşvik belgesi kapsamı makine ve teçhizatın ihracında Hazine Müsteşarlığı’nın izni aranacaktır.
Hazine Müsteşarlığından devir, temlik ve satış işlemlerine ilişkin gönderilen yazılarda, bu işlemlerin yerine getirilmesi için herhangi bir müeyyide ön görülüp görülmediği hususuna dikkat edilecek, müeyyide ön görülmüş olması halinde Gümrük Kanunu ve Yatırım Teşvik Mevzuatı gereğince gerekli işlemler başlatılacaktır.
Evsafına uygun çıkmayan eşya ve mahrece iade
Madde 10 — 2002/1 sayılı Tebliğin 19 uncu maddesi uyarınca; tamamlama vizesi yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, teşvik belgesi kapsamındaki makine ve teçhizatın mahrece iade işlemleri;
a) Evsafa uygun çıkmaması nedeniyle, yerine yenisi getirilmek kaydıyla, eşyanın serbest dolaşıma girişini müteakip garanti süresi içinde yurt dışı edilecek makine ve teçhizat,
b) Herhangi bir şekilde tamir ve bakım veya diğer nedenlerle yurt dışına gönderilecek makine ve teçhizat,
için doğrudan gümrük idaresine müracaat edilerek ilgili gümrük idaresince, Gümrük Mevzuatı çerçevesinde sonuçlandırılır. Tamamlama vizesi yapılmamış teşvik belgesi kapsamı yatırımlarla ilgili olarak yatırım süresi içerisinde mahrece iade işlemine konu yatırım mallarının yurda getirilmesi kaydıyla yurt dışı edilmesinden itibaren bir yıl içinde yerine yenisi getirilen veya geri getirilen makine ve teçhizatın yurda giriş işlemleri, Hazine Müsteşarlığının herhangi bir iznine tabi olmaksızın Gümrük Vergisi ve Toplu Konut Fonu ile Katma Değer Vergisi istisnasından yararlandırılmak suretiyle doğrudan gümrük idarelerince sonuçlandırılır.
Teşvik belgesinin iptali
Madde 11 — Hazine Müsteşarlığı tarafından herhangi bir nedenle teşvik belgesinin iptal edilmesi durumunda, gümrük mevzuatı hükümlerine göre gereğinin yapılabilmesi için, iptal nedeni ve herhangi bir yaptırım uygulanıp uygulanmayacağını içeren bir yazı ile konu, Gümrük İdarelerine iletilmek üzere Gümrük Müsteşarlığına (Gümrükler Kontrol Genel Müdürlüğü) iletilir.
Bu husus Gümrük Müsteşarlığınca (Gümrükler Kontrol Genel Müdürlüğü) vergi takibi ve diğer önlemlerin alınmasını teminen tüm Gümrükler Başmüdürlüklerine bildirilir. Amme alacağının tahsili hususu ve bu konunun yargı organları nezdinde takibi işlemleri ise gümrük idarelerince yerine getirilecektir.
Münhasıran Gümrük İdaresince Yapılacak İşlemler
Beyannamenin tescili ve onayı
Madde 12 — a) Gümrük idareleri, 2002/4367 sayılı Kararname eki karara veya bu karardan önce yayımlanan Yatırım Teşvik Kararlarına istinaden düzenlenen teşvik belgesi kapsamı yatırım eşyasının ithaline ilişkin mükelleflerce yapılacak taleplerde kesinlikle Teşvik Belgesi, Yurt Dışından Temin Edilecek Makine ve Techizat Listesinin (Global Liste) aslını arayacaklardır. Bu belgeler olmadan beyannamenin tescil ve onay işlemi yapılmayacaktır.
Ancak herhangi bir nedenle Teşvik Belgesi ve Yurt Dışından Temin Edilecek Makine ve Techizat Listesinin asıllarını, tescil ve onay sırasında ibraz edemeyen mükelleflerden, bu belgelerin noter tasdikli örnekleri bir dilekçe ekinde kabul edilir. Ancak, tahakkukun tebliğine kadar gerekli meşruhat verilmek üzere bu belgelerin asıllarının ibrazı zorunludur. İbraz edilmemesi durumunda ithal işlemi tamamlanmayacaktır.
Beyannamenin tescil ve onayı sırasında beyan edilen eşyanın, Yurt Dışından Temin Edilecek Makine ve Techizat Listesinde kayıtlı olması gerekir. Aksi takdirde söz konusu eşya belge kapsamında değerlendirilmeyecektir.
b) Yatırım Teşvik Belgesinin sayı ve tarihi ile bu belgeye dayanak teşkil eden Bakanlar Kurulu Karar sayısı ve ithali gerçekleştirilen eşyanın, Yurt Dışından Temin Edilecek Makine ve Techizat Listesinde kayıtlı olduğu sıra numarası beyannameye yazılarak, Yatırım teşvik belgesinin ve Yurt Dışından Temin Edilecek Makine ve Techizat Listesinin birer örneği diğer ithal evrak ile birlikte beyannameye eklenecektir. Tescil ve onay memurunca, teşvik belgesinin geçerli olup olmadığı ve beyan edilen eşyanın ve Yurt Dışından Temin Edilecek Makine ve Techizat Listesinde kayıtlı olup olmadığı kontrol edilerek uygunluğu halinde beyanname tescil ve onay edilecektir.
Beyannamenin tescili ve onayından sonra yapılacak işlemler
Madde 13 — a) Muayene ile görevli memurca eşyanın tespiti ve tahakkuku yapıldıktan sonra uygunluğunun görülmesi durumunda, Yurt Dışından Temin Edilecek Makine ve Techizat Listesinin aslına gerekli meşruhat düşülerek mükellefe iade edilir.
Fatura ile Yurt Dışından Temin Edilecek Makine ve Techizat Listesi arasında kıymet ve miktar yönünden farklılık bulunması halinde;
Kıymete yönelik kalem bazında ± %50′ ye kadar (50 dahil) farklılık için, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 23 ila 31 inci maddeleri de göz önüne alınmak kaydıyla Yurt Dışından Temin Edilecek Makine ve Techizat Listesinin üzerinde herhangi bir düzeltme yapılmasına gerek kalmadan ithal işlemi, fatura kıymeti esas alınarak gerçekleştirilecektir. ± %50′ yi aşan (50 dahil) farklılıklar için ise, Yurt Dışından Temin Edilecek Makine ve Techizat Listesinde teşvik belgesini düzenleyen ilgili mercice (Hazine Müsteşarlığı veya ilgili Sanayi Odası) gerekli düzeltme yoluna gidildikten sonra işlem sonuçlandırılacaktır.
Ancak, % 50′ yi aşan (50 dahil) fazlalığa isabet eden Katma Değer Vergisi ve varsa Gümrük Vergisi ve Toplu Konut Fonunun mükellef tarafından peşin ödenmesinin talep edilmesi durumunda Yurt Dışından Temin Edilecek Makine ve Techizat Listesinde değişiklik yaptırılmadan bu tutarlar tahsil edilerek, ithalata izin verilebilecektir.
b) Menşe ülke farklılıkları halinde, Yurt Dışından Temin Edilecek Makine ve Techizat Listesinin üzerinde herhangi bir düzeltmeye gidilmeden işlem tamamlanacaktır. Ayrıca söz konusu listede menşe ülke döviz cinsi ile faturada belirtilen döviz cinsinin farklı olması halinde, tescil ve onay tarihindeki çapraz kur paritesi dikkate alınarak işlem yapılacaktır. Kalem bazında ± % 50 limiti içinde (50 dahil) kalan fark bulunması halinde bu maddenin (a) bendi hükümleri doğrultusunda işlem yapılacaktır.
c) 4458 sayılı Gümrük Kanununun 61 inci maddesinin 3 üncü fıkrası gereğince; Gümrük İdaresince tescil edilmiş veya onaylanmış beyanname, ait olduğu eşyanın vergileri ve para cezalarından dolayı taahhüt niteliğinde beyan sahibini bağlayacağından teşvik belgeli işlemlerde de beyanla beyan konusu eşyanın birbirine uyumlu olması esastır. Ancak beyanla beyan konusu eşyanın uyumuna karşın, yurtdışından temin edilecek makine ve teçhizat listesi ile beyanın eşyanın niteliği yönünden farklılık arzetmesi durumunda söz konusu listenin beyana uygun olarak teşvik belgesini düzenleyen ilgili mercice (Hazine Müsteşarlığı veya ilgili Sanayi Odası) düzeltilmesini müteakip işlem ikmal edilecektir.
d) Hazine Müsteşarlığınca onaylanan teminatlı ithal listesine istinaden yapılacak ithalat için;
1) Beyanname tescili sırasında, Müsteşarlığımızın (Gümrükler Kontrol Genel Müdürlüğü) uygunluk yazısı ve Hazine Müsteşarlığınca onaylı teminatlı liste aranılacaktır.
2) Alınacak teminat; yürürlükteki ithalat rejiminde ön görülen oranda Gümrük Vergisi ve Toplu Konut Fonu ile Katma Değer Vergisi’ni kapsayacak şekilde olacaktır. Gümrük Vergisi ve Toplu Konut Fonunun birinin veya her ikisinin ön görülmemesi halinde ise, bu husus Katma Değer Vergisi’nin tahakkukunda dikkate alınacaktır.
Ancak, Teminatlı İthalat İşleminde, teminatlı listeye kayıtlı eşyanın, Yatırım Teşvik Belgesine dahil edilmesi halinde bile Gümrük Vergisi, Toplu Konut Fonu veya KDV’sinin birinin veya bir kaçının yatırım teşvik mevzuatına göre istisna kapsamı dışında tutulacak olması halinde, istisna uygulanmayarak verginin peşin alınması gerekir.
3) Beyannamede, Teşvik Belgesi ve Yurt Dışından Temin Edilecek Makine ve Techizat Listesinin en son ibraz süresi açıkça belirtilecektir.
4) Serbest dolaşıma giriş tarihinden itibaren 6 ay içerisinde gerekli belgeyi ibraz etmeyen veya ek süre uzatım yazısını getirmeyen mükelleflerin verdikleri teminat derhal nakde çevrilecektir.
5) Teminatın mükellefe iadesinde veya nakde çevrilmesinde keyfiyet Gümrük İdaresince, Gümrük Müsteşarlığına (Gümrükler Kontrol Genel Müdürlüğü) bildirilecektir.
e) Teşvik Belgesi iptali veya teşvik tedbirlerinin ihlali halinde faydalandırılan destek unsurları 6183 sayılı Kanun’un amir hükümleri çerçevesinde geri alınır.
Daha önceki karar, tebliğ ve talimatlar
Madde 14 — 20/6/2001 tarihli ve 24438 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6 Seri Nolu Gümrük Genel Tebliği (Yatırım Teşvik) yürürlükten kaldırılmıştır.
Uygulama
Madde 15 — Bu Tebliğ’in uygulanmasından doğabilecek her türlü tereddütler doğrudan Gümrük Müsteşarlığı’na (Gümrükler Kontrol Genel Müdürlüğü) iletilecektir.
Geçici Madde — 2002/4367 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının yayımı tarihi olan 9/7/2002 tarihinden önce iptal edilen, tamamlama vizeleri yapılan teşvik belgeleri ile 2000/1821 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına istinaden düzenlenenler hariç olmak üzere, yatırım süresi 1/1/2000 ila 31/12/2001 (dahil) tarihleri arasında bitenlere, herhangi bir mercie müracaat edilmeksizin ve teşvik belgeleri üzerinde herhangi bir işlem yapılmaksızın son kez 31/12/2002 tarihine kadar süre verilmiş sayılacağından teşvik belgeleri üzerinde süre uzatımına ilişkin şerh olmaksızın işlem yapılacaktır.
Ancak, 2000/1821 sayılı Karardan önceki kararlara istinaden düzenlenmiş ve yatırım süresi 30/6/2001 tarihine kadar uzatılmış bulunan çekici ve/veya treyler yatırımları ile ilgili olarak yukarıdaki hüküm uygulanmayacaktır.
Yürürlük
Madde 16 — Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 17 — Bu Tebliğ hükümlerini Gümrük Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan yürütür