Yabancı uyruklu işçiler aşağıda gösterilen esaslar dahilinde istihdam edilirler
– Türkiye’ye çalışmak amacıyla gelecek olan yabancı uyrukluların Türkiye’ye gelmeden önce dış temsilciliklerden çalışma vizesi almaları ve bilahare de ülkemize geldikten sonra da çalışmaya başlamadan önce ilgili emniyet biriminden çalışma meşruhatlı ikamet tezkeresi almaları gerekmektedir. Yabancıların Türkiye’de çalışabilmesi için çalışma izni alması, yasaklanmamış bir işin söz konusu olması ve ikamet tezkeresi alınması gerekmektedir.
– Türkiye’de bir aydan fazla kalacak yabancılar bu müddet bitmeden ikamet tezkeresi almak için gerekli beyannameyi doldurmak üzere yetkili emniyet makamlarına bizzat veya bilvasıta müracaat etmekle ödevlidirler…. İş tutmak maksadıyla Türkiye’ye gelen yabancılar geldikleri tarihten itibaren bir ay zarfında ve herhalde çalışmaya başlamazdan evvel ikamet tezkeresi almış bulunmalıdırlar.
– Evlerinde veya idareleri altında bulunan yerlerde bir yabancıyı herhangi bir sıfatla çalıştıran hakiki veya hükmi şahıs o yabancının adını ve soyadını, tabiyetini, mesleğini, taşıdığı ikamet tezkeresinin tarih ve sayısını, ikametgah adresini ve gördüğü işle aldığı maaş ve ücret miktarını gösterir imzalı bir beyannameyi yabancıların işe başlamasını takip eden en çok 15 gün içinde en yakın polis veya jandarma karakoluna vermeye mecburdur. Yabancı işçi çalıştıran işverenlerin de, çalıştırdıkları yabancı işçinin adını, soyadını, uyruğunu, mesleğini, taşıdığı ikamet tezkeresinin tarih ve sayısını, ikametgah adresini, işyerindeki yaptığı işi ve işyerinden aldığı ücreti gösteren imzalı bir beyannameyi en geç 15 gün içinde ilgili emniyet veya jandarma birimine vermeleri gerekmektedir.
– Kaçak yabancı uyruklu işçi çalıştırdığı tespit edilen iş yerleri ve kaçak çalışan yabancı uyruklular hakkında, 2007 sayılı Türkiye’de Türk Vatandaşlarına Tahsis Edilen Sanat ve Hizmetler Hakkındaki Kanun’un 6’ıncı ve 5683 sayılı Yabancıların Türkiye’de İkamet ve Seyahatleri Hakkındaki Kanun’un ise 15 ve 16’ıncı maddelerine muhalefetten yasal işlem yapılmaktadır. (bu paragraf kaldırıldı)
Çalışma izni alınacak merci, yabancı işçinin çalışacağı alana göre farklılıklar göstermektedir.
– Özel kuruluşlarda çalışacak yabancılar 6224 sayılı Yabancı Sermayeyi Teşvik Kanunu’na göre Hazine Müsteşarlığından; (bu paragraf kaldırıldı)
– Serbest Bölgelerde çalışacak yabancılar 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu’na göre Dış Ticaret Müsteşarlığından; (Çalışma Bakanlığı’ndan)
– Özel kuruluşlarda memur ve mühendis sıfatıyla çalışacak yabancılar 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu’na göre Bayındırlık ve İskan Bakanlığından;
– Spor kulüplerinde futbolcu olarak çalışacak yabancılar Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü’nden;
– Üniversitelerde görev yapacak yabancı öğretim elemanları 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’na göre YÖK Başkanlığından;
– Film çekimi ile kültürel ve sanatsal faaliyetlerde bulunacak yabancılar Kültür Bakanlığı’ndan;
– Turizm belgeli işletmelerde çalışacak yabancılar 2634 sayılı Turizm Teşvik Kanunu’na göre Turizm Bakanlığı’ndan;
– Turizm belgeli işletmelerde çalışacak yabancılar 2634 sayılı Turizm Teşvik Kanunu’na göre Turizm Bakanlığı’ndan;
– 2527 sayılı Türk Soylu Yabancıların Türkiye’de Meslek ve Sanatlarını Serbestçe Yapabilmelerine, Kamu ve Özel Kuruluş veya İşyerlerinde Çalıştırılabilmelerine İlişkin Kanun çerçevesinde çalışacak yabancılar İçişleri Bakanlığı’ndan çalışma izni almaktadırlar. Çalışma izni veren kurumlar, yabancı işçinin çalışacağı işyerine göre farklılık göstermektedir.
– Yabancı bir memlekette kurulu herhangi bir müessese tarafından ve o müessese nam ve hesabına Türkiye’ye bir iş için gönderilen ve yabancı memlekette sigortalı olduğunu bildirilen yabancı kimseler sigortalı sayılmamaktadırlar.
– Türkiye ile Sosyal Güvenlik Sözleşmesi olmayan ülkelerin vatandaşı olan yabancı uyrukluların, 506 sayılı Kanun gereğince, sadece uzun vadeli sigorta kolları (malüllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları) için yazılı talepleri gerekmekte, kısa vadeli sigorta kolları (iş kazaları, meslek hastalıkları ve analık sigorta kolları) ise zorunlu olarak, talep aranmadan uygulanmaktadır. Kanun hükmünde ikili sosyal güvenlik sözleşmesi bulunan ülkelerin uyruğunda bulunanlar yazılı talep aranmaksızın tüm sigorta kollarına tabi olacaklardır.
– Malüllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları bir işveren emrinde çalışan ve Türk uyruklu olmayan kimselerden Kurumdan yazılı istekte bulunanlar hakkında ve istek tarihinden sonraki ay başından başlanarak uygulanır denilmektedir.
– Yabancı bir ülkenin vatandaşı olup da resmi izin almadan o ülkeden ayrılan ve ülkemize sığınan kişilere mülteci denilmektedir. Türkiye’de muntazam surette ikamet eden mültecilere, sosyal sigorta mevzuatı ile ilgili konularda Türk vatandaşlarına yapılan muamelenin aynen uygulanması gerekmektedir.
– Yabancı uyruklular, 04.10.2000 tarihinden önce Bağ – Kur sigortalısı olamazken, bu tarihten itibaren yabancı uyrukluların da Bağ – Kur sigortalısı olmalarına imkan tanınmıştır.
– 11.06.1932 tarihinde kabul edilen 16.06.1932 tarihli Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 2007 sayılı “Türkiye’de Türk Vatandaşlarına tahsis Edilen Sanat ve Hizmetler Hakkındaki Kanun” da yabancılara yasaklanmış işler belirtilmiştir. Ayrıca bunun dışında başka kanunlarla da bir çok iş ve mesleklerin yabancılar tarafından yapılması yasaklanmıştır. (bu paragraf kaldırıldı)