Bilgisayar Kavramları
| HARDWARE | Donanım. Bilgisayarın, dokunabildiğimiz ya da görebildiğimiz her hangi bir parçası: Monitör, klavye, sabit disk, |
| SOFTWARE | Bilgisayar programlarına verilen ad |
| FREEWARE | Bedava yazılım. Bu tür yazılımları kullanabilir, çoğaltabilir, dağıtabilirsiniz. |
| SHAREWARE | Çekinmeden kopyalayabileceğiniz, dağıtabileceğiniz yazılımlardır. Ücretini ödeyip ödememek de genellikle kullanıcıya aittir. |
| DOS | ( Disk Operating System ) Disk işletim sistemi. Bilgisayarın çalıştırılması için gerekli olan en önemli program. Aynı işlevi Windows, OS, vb. programlarda yapmaktadır. |
| İŞLETİM SİSTEMİ | Bir bilgisayarın bütün etkinliklerini kontrol eden, kaynaklarını yöne ten ve çalışmasını yönlendiren bir program. (DOS, WINDOWS) |
| CPU | ( Central Processing Unit) Merkezi işlem birimi. |
| ALU | ( Aritmetic Logic Unit ) Aritmetik işlem birimi. |
| HARD DRIVE | Sabit disk… |
| HARDDISK | Sabit disk. Sert disk. Bilgisayarlarda saklanılması istenen bilgilerin kaydedildiği manyetik ortam. Yazılabilir ve silinebilir. |
| BYTE | Bir bellek birimidir. Her birinin adresi kontrol birimi tarafından bilinen saklama yerinden oluşur. Bu saklama yerine BYTE denir. Bir byte lık bellek birimine 1 karakter birli saklanabilir. Bir işlem sırasında herhangi bir saklama yerine değişik bilgiler yerleştirilebilir. Saklama yerinin adresi daima aynıdır. Bellekte, işlem için saklanacak veri, program tarafından tanımlanır ve herbiri genellikle bir saklama yerine yerleştirilir. Her saklama yerinin adresi bilindiğinde, istenilen bir bilgiye doğrudan erişim yapılabilir. |
| BIT | Bir saklama yerinde ( BYTE ) bulunan veri 0 ve 1 rakamlarından oluşan ikili sistem ” BINARY SYSTEM” denilen bir sistem kullanılarak temsil edilebilir. Bu ikili sistemdeki rakamların herbirine ” BIT ” denir. Klavye üzerinde bulunan her karakter 1 byte karşılık gelir.8 BIT 1 BYTE 1 BYTE 1 KARAKTER 1024 BYTE 1 KİLO BYTE ( KB ) 1024 KB 1 MEGA BYTE ( MB ) 1024 MB 1 GİGA BYTE ( GB ) |
| BIOS | ( Basic Input Output System) Giriş çıkış sistemi. |
| ANSI | Amerikan National Standartlar Institute ( Amerikan Ulusal Standartlar Enstitüsü ) sözcüklerinin kısaltılmışıdır. Bilgisayar alanında ANSI standartları programlama dillerindeki özel kontrol kodlarına ve görüntülemeye ilişkindir. Örneğin ANSI karakterleri, standart harf ve sayıların yanı sıra, küçücük birtakım garip karakterleri de içerir. |
| APPLICATION | Uygulama… |
| ASSEMBLER | Assembly dilinde yazılan programları makine koduna çeviren özel bir program. Assembly dili ise, doğrudan mikro işlemci üzerinde işlemler yapmaya izin veren düşük düzeyli dillere verilen addır. |
| BENCHMARK | Bir yazılımın yada bir donanımın biriminin performansını ölçen özel bir program. |
| BUS | Veri yolu… |
| CPS | Character Per Secont. Saniyedeki karakter sayısı. Nokta vuruşlu ve mürekkep püskürtmeli yazıcıların basma hızını ölçmekte kullanılır. |
| CRT | Cathode Ray Tube sözcüklerinin kısaltılmışı. Bilgisayar monitörlerinde ve televizyonlarda bulunur. CRT dendiğinde monitör anlayabiliriz. |
| DIRECTORY | Dizin… |
| DOT-MATRIX | Nokta vuruşlu yazıcı… |
| DPI | Basılı bir görüntünün kalitesini belirten ölçüt. Birim alana düşen nokta sayısı ne kadar artarsa, görüntü kalitesi o kadar düzeler. Örneğin 600 dpi’ lık bir lazer yazıcı, 300 dpi’ lık bir başka yazıcıdan çok daha kaliteli görüntüler basar… |
| DRAM | Bilgisayar belleklerinde en çok kullanılan tür. (Dynamic Random Acces Memory) |
| SIMM | Bellek yongalarını içeren bir devre kartı. |
| EPROM | Erasable Prorammable Read only Memory ( Silinebilir- Programlanabil ir Salt Okunur Bellek)… |
| ROM | ( Read Only Memory) Yanlızca okunabilen bellek. Sadece okunan, içindeki bilgiler değiştirilemeyen her tür bellek tipi. |
| RAM | ( Random Access Memory) Bilgilerin geçici olarak saklandığı bellek birimi. Bilgiler kaydedilmeden bilgisayardan çıkıldığında bilgiler kay bolur. |
| MEMORY | Bellek. Bilgilerin geçici olarak depolandığı uçucu hafıza. |
| BUFFER | Tampon bellek… |
| CACHE MEMORY | Ön bellek… |
| RAM- ANA BELLEK | Ram diye de adlandırılır. Ana bellek, bilgisayar açık olarak tutuldu ğu sürece işlenecek bütün verilerin geçici olarak tutulduğu alandır. Bilgisayarınızın kapandığında bütün bu bilgiler uçup gider. Ana bel leğiniz ne kadar çoksa o kadar rahat edersiniz. |
| DISK CACHE | Disk Önbelleği… |
| CACHE – ÖNBELLEK | Sık sık kullanılan verilerin saklandığı bir bellek alanı. Disk, yazıcı ve ( CACHE) benzeri alanlardan veri almak her zaman çok vakte mal olduğundan, sık sık gereken veriler bir ön bellekte tutulur, böylelikle PC’ nizin hızı ve performansı artar. |
| Elektronik posta… | |
| ENERGY STAR | Çevre korumayla ilgili bir kuruluş ( Environmental Protection Agency) tarafından belirlenen, bilgisayarın daha az enerjiyle çalışmasını hedefle- yen ilke, kural ve standartlar bütünü… |
| ETHERNET | Bir bilgisayar ağı üzerinde bilgi alışverişi için kullanılan en yaygın yollardan biri. Bir kart türü… |
| EXPANDED MEMORY | Genişletilmiş bellek… |
| EXTENDED MEMORY | Uzatılmış bellek… |
| FAT | File Allcation Table ( Dosya Atama Tablosu ). Disk üzerinde, dosyaların nasıl saklandığını ve bütün dosya bilgilerini içeren özel bir alan. |
| FIELD | Alan… |
| FILE | Dosya… |
| FLOPPY DISK | Disket. 3,5 boyut 1.44 kapasite olarak adlandırılabilir. |
| FONT | Belli bir tasarın ve büyüklükteki karaktır kümesi. Örneğin; Times, Helvetica, Garamond… |
| GIF | Grafhics Interchange Formak. Compuserve GIF formatı diye de adlandırılır, çünkü Compuserve tarafından görüntülerin fazla yer kaplamadan saklanması, kolay iletilmesi ve her tür bilgisayara aktarılması için geliştirilmiştir. |
| I/O | Input/Out put. Girdi/Çıktı. |
| INK JET PRINTER | Mürekkep püskürtmeli yazıcı. |
| ISA VERİYOLU | En eski, en yavaş ve en ucuz veri yolu türü. ( Industry Standard Architecture) |
| JOYSTICK | Oyun çubuğu… |
| GÜÇ KAYNAĞI | Elektrik kesintilerine ya da güçteki oynamalara karşı, sürekli ve standart bir güç kaynağı. |
| POWER SUPPLY | Bilgisayar kasasında yer alan güç kaynağı |
| UPS | Kesintisiz güç kaynağı. Elektrik akımını düzenleyen, elektrik kesintilerinde belli sürelerle elektrik sağlayan cihaz |
| LAZER YAZICI | Yüksek kalitede çıkış veren bir yazıcı türü. Çalışma ilkeleri açısından bir fotokopi makinesine benzer. |
| LCD | Sıvı kristal ekran ( Liquid Crystal Display ). Taşınabilir bilgisayarlarda ve dijital saatlerde kullanılan bir ekran türü. |
| LPT | DOS’ ta bilgisayarın paralel portlarına verilen ad. İlk paralel port LPT1: ikincisi de LPT2: olarak adlandırılır. |
| MEGABYTE | Kabaca, 1 milyon karakter.( 1024 KB) |
| MIDI | Bilgisayarın, sentezleyicilerinin ve müzik enstrümanlarının bilgi alışverişi yapabilmeleri için konmuş kural, standart ve ilkelerin tümü. |
| MODEM | Bilgisayarın telefon hatlarını kullanarak birbirleriyle bilgi alışverişinde bulunmalarını sağlayan aygıt. |
| MOTHERBOARD | Anakart… |
| MS-DOS | Microsoft Disk İletişim Sistemi ( Microsoft Disk Operating System) Bilgisayarınızın bütün etkinliklerini denetleyen bir programdır. Komut bazında çalışır. |
| MULTIMEDIA | Ses, metin, resim, grafik ve film gibi öğelerin bir arada kullanılışı. |
| PARALEL PORT | Bilgisayarınızın arka panelinde, 25 deliği olan, bir teyp sürücüsünü yada yazıcıya bağlayabileceğiniz bir soket türü. |
| PC | Personal Computer; kişisel bilgisayar. Gündelik kullanımda IBM uyumlu kişisel bilgisayarlar için kullanılır. |
| PLUG AND PLAY | PNP, Tak ve çalıştır… |
| PORT | Yazıcı gibi, harici bir aygıtı bağlayacağınız, bilgisayarınızın arka panelinde bulunan bir soket. |
| PRINTER | Yazıcı… |
| PUNTO | Bir yazı karakterinin büyüklüğünün ölçüsü. |
| RESOLUTION | Çözünürlük… |
| SCANNER | Tarayıcı… |
| SCSI | Bilgisayara birden çok sabit disk ya da başka birimleri aynı anda bağlamanın hızlı ve esnek (ama pahalı) bir yolu ( Small Computer System Interface) |