4733 Sayılı Kanun – Tütün ve Alkol Piyasası
4733 sayılı Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesine Dair Kanun (1)
09 Ocak 2002 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 24635
Kanun No: 4733
Kabul Tarihi: 03 Ocak 2002
Amaç(2)
Madde 1 – (Değişik: 20/11/2017-KHK-696/77 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7079/72 md.)
Bu Kanunun amacı; tütün, tütün mamulleri ve alkol piyasasının düzenlenmesine, tütün, tütün mamulleri ve alkolün Türkiye’de üretimine, iç ve dış alım ile satımına ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu ve Kurulu(3)
Madde 2 – (Mülga: 20/11/2017-KHK-696/82 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7079/77 md.)
Kurulun çalışma esasları, görev ve yetkileri
Madde 3 – (Mülga: 20/11/2017-KHK-696/82 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7079/77 md.)
Kurum personelinin atanma usulü, statüsü ve özlük hakları(4)
Madde 4 – (Mülga: 20/11/2017-KHK-696/82 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7079/77 md.)
–––––––––––
(1) Bu Kanunun adı “Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğünün Yeniden Yapılandırılması İle Tütün ve Tütün Mamullerinin Üretimine, İç ve Dış Alım ve Satımına, 4046 Sayılı Kanunda Ve 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” iken, 3/4/2008 tarihli ve 5752 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle Tütün Ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu Teşkilat Ve Görevleri Hakkında Kanun şeklinde, daha sonra 20/11/2017 tarihli ve 696 sayılı KHK’nin 76 ncı maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiş, daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7079 sayılı Kanunun 71 inci maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır.
(2) Bu madde başlığı “ Amaç ve tanımlar” iken, 20/11/2017 tarihli ve 696 sayılı KHK’nin 77 nci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiş, daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7079 sayılı Kanunun 72 nci maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır.
(3) 3/4/2008 tarihli ve 5752 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle; bu maddenin maddenin başlığı; “Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumu ve Kurulu” iken “Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu ve Kurulu” olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(4) 3/4/2008 tarihli ve 5752 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle; bu madde başlığı “Kurumun hizmet birimleri, Kurum personelinin statüsü, atanma usulü ve özlük hakları” iken metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
Kurumun hizmet birimleri
Madde 4/A – (Ek: 3/4/2008-5752/2 md.; Mülga: 20/11/2017-KHK-696/82 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7079/77 md.)
Görevler
Madde 4/B – (Ek: 20/11/2017-KHK-696/78 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7079/73 md.)
Bu Kanun hükümleri çerçevesinde aşağıda belirtilen görevler Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından yürütülür.
a) Tütün tohumunun taşınması, ithali ve ihracı, tütün üretimi, üretici tütünlerinin alımı, satımı, tütünlerin işlenmesi, depolanması, iç ve dış ticareti ile tütün fireleri, tütün işleme tesislerinin kurulması, üretim izni, proje tadilatı, yer değişikliği, kapatılması ve her türlü devir işlemleri ile tüm bu işlemlerin teknik kontrolüne ilişkin çalışmaları yürütmek.
b) Etil alkol ve metanolün üretimi, iç ve dış ticareti, denatürasyonu, ambalajlanması, dağıtımı, üretimde kullanılması amacıyla elde bulundurulması, depolanması, geri kazanımı, işlemesi, üretim tesislerinin kurulması, üretim izni, proje tadilatı, kapatılması ve her türlü devir işlemleri ile 8/6/1942 tarihli ve 4250 sayılı İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanununun uygulanmasına yönelik işlemlere ve bu işlemlerin teknik kontrolüne ilişkin çalışmaları yürütmek.
c) Tütün, tütün mamulleri , makaron, yaprak sigara kâğıdı, sigara filtresi, alkol ve alkollü içkilerin üretim, satış ve sunum faaliyetlerine ilişkin izin ve yetki belgelerinin verilmesi, bu faaliyetlere ilişkin piyasa takip ve kontrolünün sağlanması, tütün ve alkol piyasalarına ilişkin düzenlemeler ve uygulamalar konusunda kamuoyunda tüketici bilinci oluşturmaya yönelik çalışmalar yapılması ve tüketicilerin seçeneklerini azaltabilecek rekabet ve reklam koşullarının belirlenmesi çalışmaları ile bu Kanun kapsamındaki ürünlerde ürün güvenliğini sağlamak amacıyla gerektiğinde diğer kamu kurum ve kuruluşlarıyla işbirliği içerisinde çalışmalar yürütmek.(1)
d) Tütün, tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kâğıdı, sigara filtresi, etil alkol, metanol ve alkollü içkiler konusunda piyasa güvenliğinin tesisi için tedbirlerin alınması, analizlerin yapılması veya yaptırılmasına yönelik çalışmaları yürütmek.(1)
e) 5/5/1969 tarihli ve 1173 sayılı Milletlerarası Münasebetlerin Yürütülmesi ve Koordinasyonu Hakkında Kanun çerçevesinde, görev alanına giren konularda Avrupa Birliği müktesebatına uyum sağlamak amacıyla gerekli çalışmaları yapmak, uluslararası ve yabancı kuruluşlar ile ilgili işlemleri yürütmek, bu kuruluşlarla yapılacak müzakereleri koordine etmek ve istişarelerde bulunmak, gerektiğinde bu kuruluşlara üyelik ile ilgili çalışmaları yürütmek.
f) Tütün, tütün mamulleri , makaron, yaprak sigara kâğıdı, sigara filtresi ve alkol piyasasında faaliyet gösteren gerçek ve tüzel kişilerin işlemlerini görev alanı itibarıyla incelemek ve denetlemek, yasadışı ticareti önleyecek faaliyetleri yürütmek, gerektiğinde bu hususlarda yetkili kamu kurum ve kuruluşları ile işbirliği yapmak, piyasalarda görülen aksaklıklara ilişkin çalışmalar yürütmek. (1)
_________
(1) 28/10/2020 tarihli ve 7255 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle; 4/B maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine “tütün mamulleri” ibaresinden sonra gelmek üzere “, makaron, yaprak sigara kâğıdı, sigara filtresi, alkol” ibaresi eklenmiş, (d) bendinde yer alan “etil alkol, metanol ve alkollü ürünler konusunda” ibaresi “makaron, yaprak sigara kâğıdı, sigara filtresi, etil alkol, metanol ve alkollü içkiler konusunda piyasa güvenliğinin tesisi için tedbirlerin alınması,” şeklinde değiştirilmiş, (f) bendine “tütün mamulleri” ibaresinden sonra gelmek üzere “, makaron, yaprak sigara kâğıdı, sigara filtresi” ibaresi eklenmiştir.
g) Mamul üretimi, satışı ve uygunluk belgesi başına alınacak tutarlar ile tescil, izin ve ruhsat bedellerini belirlemek.
Bu Kanun hükümleri çerçevesinde aşağıda belirtilen görevler Sağlık Bakanlığı tarafından yürütülür.
a) Tütün ve alkol tüketiminden kaynaklanan kamusal veya tıbbi nitelikteki zararlı etkilerin önlenmesi amacıyla Dünya Sağlık Örgütü Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesinin ve 7/11/1996 tarihli ve 4207 sayılı Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanunun uygulamasına yönelik çalışmaları yürütmek.
b) Tütün ve alkol tüketimini teşvik edecek faaliyetleri önleyecek çalışmaları ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği içerisinde yürütmek ve insan sağlığına zarar verebilecek maddeleri belirlemek.
Sağlık Bakanlığı bu Kanunla kendisine verilen görevler ile 4207 sayılı Kanunda yer alan görevlerini kısmen veya tamamen, illerde vali veya vali yardımcısı başkanlığında kurulan ve sekretaryasını il sağlık müdürlüğünün yaptığı il tütün kontrol kurulları marifetiyle de yerine getirebilir. İl tütün kontrol kurullarının çalışma usul ve esasları Sağlık Bakanlığınca belirlenir.
Kurumun gelir ve giderleri ile denetimi
Madde 5 – (Mülga: 20/11/2017-KHK-696/82 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7079/77 md.)
Üretici tütünlerinin alımı ve satımı, tütün mamulleri üretimi, tütün ve tütün mamulleri ticareti
Madde 6 – Üretici tütünleri yazılı sözleşme esası veya açık artırma yöntemiyle alınır ve satılır. Sözleşmeli üretim esasına göre üretilen tütünlerin fiyatları, tütün mamulleri üreticileri ve/veya tüccarlar ile üreticiler ve/veya temsilcileri arasında varılan mutabakata göre belirlenir. (Ek cümle: 20/11/2017-KHK-696/79 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7079/74 md.) Tütün üreticilerinden yapılan tütün alımları, alım yapan firmalarca üretim yerlerindeki ticaret borsalarına tescil ettirilir. Yazılı sözleşme yapılarak üretilen tütünler dışında kalan üretici tütünleri, açık artırma merkezlerinde açık artırma yöntemiyle alınır ve satılır. Açık artırmaya başlangıç fiyatlarından başlanır ve satışa konu tütünler en yüksek fiyatı veren alıcıya satılarak tescil edilir.
Türkiye’de tütün mamulleri üretmek isteyenlerin; yıllık üretim kapasitesi tek vardiyada, sigara için iki milyar adet, diğer tütün mamulleri için ise onbeş tondan az olmayan, tütün hazırlama bölümleri dahil tam ve yeni teknoloji ile tesisler kurmaları şarttır. (Ek cümle: 16/5/2018-7144/10 md.) Ancak tek başına kıyılıp içilebilme vasfına sahip tütün çeşitlerinin üretildiği Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca belirlenen merkezlerdeki tütün üreticilerinin bir araya gelerek kurduğu kooperatiflerce kurulacak sarmalık kıyılmış tütün mamulü üretim tesislerinde, tam ve yeni teknoloji ile tesisler kurmaları şartı aranmaz.(1)
Bu şartları yerine getirenler, ürettikleri tütün mamullerini serbestçe satabilir, fiyatlandırabilir ve dağıtabilirler. Türkiye’de tütün mamullerini üretmek ve satmak isteyenler, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından üretim, satış ve/veya uygunluk belgesi almak zorundadırlar.(2)
––––––––––––
(1) Bu fıkrada yer alan, “tam ve yeni teknoloji ile” ibaresi 1/8/2003 tarihli ve 4971 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle “entegre” olarak değiştirilmiş; daha sonra da “entegre” ibaresi, 25/12/2003 tarihli ve 5035 sayılı Kanunun 47 nci maddesiyle“tam ve yeni teknoloji ile” olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(2) 20/11/2017 tarihli ve 696 sayılı KHK’nin 82 nci maddesiyle, 6 ncı maddenin üçüncü fıkrasında yer alan “Kurumdan” ibaresi “Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından” şeklinde değiştirilmiş, daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7079 sayılı Kanunun 77 nci maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır.
Tamamı İçin Tıklayınız – Güncelleme 10/12/2022
