İlgide kayıtlı yazınız incelenmiştir.
Yazınızdan anlaşıldığına göre, vergi denetimleri sırasında mükelleflerin kendi işyerleri (atölyeden merkeze, şubeden merkeze, depodan merkeze gibi) arasında mal sevkiyatı yaparken sevk irsaliyesinin düzenlenmediği yolunda tespitler yapılmaktadır.
Aynı şirket bünyesinde sevk irsaliyesi düzenlenmemiş olduğundan farklı işyeri kavramının sözkonusu olayda geçerli olup olmadığı ve dolayısıyla yapılan tespitlerin işyeri kapatma cezasının uygulanmasında bütün olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği konusunda tereddüte düşülerek konu Bakanlığımıza intikal ettirilmiştir.
Bilindiği gibi, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 230 uncu maddesinin beşinci bendinde açıklandığı gibi, emtianın sevki sırasında, mükerrer 354. maddesinde yetkililerce 353. maddenin 1 ve 2 numaralı bentlerinde yazılı belgelerin bir takvim yılı içinde ayrı ayrı üç defa kullanılmadığının veya bulundurulmadığının tespiti halinde mükelleflerin işyerlerini bir haftaya kadar kapatılabileceği ve buna ilişkin usul ve esasları Maliye Bakanlığınca belirleneceği hükme bağlanmış, ayrıca uygulanacak safhaya gelen işyeri kapatma cezasının, kapatma kararının uygulanmasından önce mükelleflerin yazılı olarak istemeleri halinde para cezasına çevrilebileceği belirtilmiştir.
Bu maddenin Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak, işyeri kapsamına cezası ile ilgili açıklamalara 181, 199 ve 229 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinde yer verilmiştir.
Sözü edilen 181 sıra no.lu Genel Tebliğde, Vergi Usul Kanununa göre düzenlenme zorunluluğu getirilen belgelerin bulundurulmadığına veya kullanılmadığına ilişkin olarak haklarında iki ayrı tespit yapılan mükelleflere bir uyarı yazısı gönderileceği, bu yazının tebliğinden sonra belge düzenine uyulmadığına ilişkin üçüncü bir tespitin daha yapılması halinde de bu tespitlerin yapıldığı işyerinin Valilik Makamından alınan onaya istinaden mükellefe yazılan yazının tebliğini takibeden üç gün içerisinde kapatılacağı açıklanmıştır.
Ayrıca, aynı tebliğin 3. maddesinde de , işyeri kapatma cezasının tespite bağlı olduğu için maddede sayılan belgelerden birinin veya birkaçının kullanılmadığına veya bulundurulmadığına ilişkin olarak aynı işyeri ile ilgili ayrı ayrı üç tespitin yapılmış olmasının, diğer bir anlatımla üç ayrı tutanağın düzenlenmiş olmasının gerektiği esası belirlenmiştir.
Öte yandan, aynı kanunun 230. maddesinin 5. bendi uyarınca malın bir mükellefin birden çok işyerleri ile şubeleri arasında taşındığı veya satılmak üzere bir komisyoncu veya diğer bir aracıya gönderildiği hallerde de malı gönderen tarafından sevk irsaliyesine bağlanması gerekmektedir.
Yine aynı madde uyarınca malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde satıcının teslim edilen malın alıcı mallar için sevk irsaliyesi düzenlenmesi ve taşıtta bulundurulması şarttır.
Bu açıklamalardan da anlaşılacağı üzere, işyeri kapatma cezasında esas olan belge düzenine uyulmayan işyerinin kapatılması olup, üç tespitin de aynı işyerinde yapılmış olması şartı aranılmaktadır. Dolayısıyla, birden fazla işyeri bulunan mükelleflerin (merkez, şube vs.) farklı işyerlerinde yapılan tespitlerin birlikte değerlendirilmesine imkan bulunmamakta, sevk irsaliyesi düzenlenmediğine ilişkin tespitin bu belgeyi düzenlemesi gereken birim için ve bu birimde yapılan diğer tespitlerle birlikte değerlendirilmesi gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.
Bakan a
