11 Haziran 1996 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 22663
5682 sayılı Pasaport Kanununun “Pasaport ve vesika verilmesi yasak olan haller” başlıklı 22 nci maddesinde, vergiden borçlu olduğu pasaport vermeye yetkili makamlara bildirilenlere, pasaport veya seyahat vesikası verilmeyeceği, verilmişse geri alınacağı, bunların yurtdışına çıkışlarının engelleneceği yönünde hüküm yer almaktadır.Vergi borcu nedeniyle yurt dışına çıkış yasağı konulması yönündeki bu hükümle; mükelleflerin yükümlülüklerini zamanında yerine getirmelerinin sağlanması, amme alacağının tahsilinin güvence altına alınması ve tahsilatın hızlandırılması amaçlandığı tabiidir.Bu amaç ve anılan madde hükmünden hareketle, vergi borçları nedeniyle yurt dışına çıkışı yasaklanacak kişiler hakkında aşağıda belirtilen açıklamalar dikkate alınarak işlem yapılması uygun görülmüştür.I — YURT DIŞINA ÇIKIŞ YASAĞI KONULMASINI GEREKTİREN VERGİ BORCUNUN TESPİTİ
A – Nev’i İtibariyle:
5682 sayılı Kanunun 22 nci maddesindeki “vergiden borçlu” tabiri ile kastedilen, 6183 sayılı Kanunun 1 inci maddesinde sözkonusu edilen amme alacaklarından borçlu bulunan şahıslar olduğundan, buradaki vergi borcu tabirinden de “amme alacağı” anlaşılacaktır.
B — Miktar İtibariyle:
Yurt dışına çıkış yasağı konulmasını gerektiren amme alacağı miktarı, 1 milyar lira ve üzeri olarak belirlenmiştir.
Bu miktarın altında borcu bulunan şahıslar hakkında tahsil dairelerince yurt dışına çıkış yasağı uygulanmıyacaktır.
Borçludan aranılan amme alacağının, yurt dışına çıkış yasağı konulmasını gerektirip gerektirmediğinin tespitinde aşağıdaki hususlar gözönünde bulundurulacaktır.
1. Kesinleştiği halde ödenmemiş olan ve varsa ihtiyati tahakkuk ve ihtiyati haciz uygulamasına konu amme alacakları toplamı dikkate alınacak,
2. a) Tarhiyat safhasında olan veya tarhiyata ilişkin olarak yaratılan ihtilaflar nedeniyle kesinleşmemiş olan amme alacakları,
b) 6183 sayılı Kanunun 48. maddesi uyarınca tecil edilmesi yada sair nedenlerle teminat altına alınan alacaklar,
c) İlgili mevzuat gereğince istenilen belgelerin borçlu tarafından tam ve eksiksiz olarak tahsil dairesine ibraz edilmiş olması koşuluyla nakden veya mahsuben iadesi talep edilen miktar,
d) Cebri takip sonucu haczedilen malların değeri kadar borç miktarı,
dikkate alınmayacaktır.
Diğer taraftan, miktara bakılmaksızın 6183 sayılı Kanunun 75. maddesi uyarınca aciz halinde olduğu tespit edilen borçlular hakkında yurt dışına çıkış yasağı uygulanmıyacaktır.
II — YURT DIŞINA ÇIKIŞ YASAĞI UYGULANMASI GEREKENLERLE İLGİLİ BİLDİRİMLER:
Yurt dışına çıkış yasağı uygulanabilmesi için yukarıda belirtilen şekilde tespit edilen bir borcun bulunması ve borcun teminat altına alınmamış olması gerekmektedir.
Emniyet Makamlarına yapılacak bildirimlerde; borçlunun adı soyadı, doğum yeri ve tarihi, ana ve baba adı, nüfusa kayıtlı olduğu yer, iş ve ikametgah adresleri, vergi numarası, borcun mahiyeti ve miktarı, yılı, nev’i ve vadesinin eksiksiz olarak yer alması zorunludur.
Amme borcu dolayısıyla, yurt dışına çıkış tahdidi konulmak üzere isimleri Emniyet Makamlarına bildirilmek zorunda kalınan kişilere keyfiyet ayrı bir yazı ile derhal bildirilecek, bu yazıda; borcun mahiyeti, yılı, miktarı, vadesi ve ne şekilde tasfiye olunabileceği, çıkış tahdidinin kaldırılabilmesi için ne gibi işlemler yapılması gerektiği açıkça belirtilmek suretiyle borçlu mükelleflerin bu konuda bilgilendirilmeleri ve dolayısıyla da amme alacağının tahsilinin çabuklaştırılması sağlanmaya çalışılacaktır.
Konunun önemi dikkate alarak borç tespitinde azami özen gösterilmesi, belirlenen miktarın altında borcu olanlar için bildirim yapılmaması, bu tebliğin yayımı tarihinden önce borcu 1 milyar liradan az olan borçluların geçici olarak yurt dışına çıkmalarına engel olunmak üzere Emniyet Makamlarına tebligat yapılmış olması halinde, bu tebligatın derhal geri alınması gerekmektedir.
III — YURT DIŞINA ÇIKIŞ YASAĞI UYGULANAN BORÇLULARIN DURUMLARININ İZLENMESİ:
Hakkında yurt dışına çıkış tahdidi konulan şahısların durumları dikkatle izlenecek, bu tahdidin konulmasına neden olan borcun ödenmesi, terkini, teminata bağlanması gibi tahdit konulması nedenini ortadan kaldıran durumlarda, keyfiyet derhal ilgili Emniyet Makamlarına bildirilmek suretiyle mükelleflerin mağduriyetlerinin önlenmesi temin edilecektir.
Ayrıca, Bakanlığımıza intikal eden olaylardan yurt dışına çıkış yasağı uygulanan ancak faaliyet konuları gereği, tedavi amacı ve benzeri zaruri nedenlerle yurt dışına çıkmaları gerektiği halde borçlarına karşılık yeterli teminat gösteremedikleri için yurt dışına çıkış yasağı kaldırılmayan bazı borçluların;
— Faaliyetlerine devam edememe, mevcut ve yeni iş imkanlarını kaybetme,
— Tedavi imkanlarının engellenmesi,
gibi zor durumlarla karşılaştıkları anlaşılmıştır.
Yurt dışına çıkış yasağı uygulamasının yukarıda belirtilen olumsuz sonuçlarının önlenmesi açısından, bu durumda bulunan borçluların taleplerinin tahsil dairesi yöneticisi başkanlığında (Vergi Dairesi Başkanlıklarında Başkanlar, Vergi Dairesi Müdürlüklerinde Vergi Dairesi Müdürleri, Malmüdürlüklerinde Malmüdürleri) ilgili bölüm (vergilendirme ve kovuşturma) yöneticileriyle birlikte değerlendirilmesi, bu değerlendirmede;
Borçlunun öteden beri borç ödeme konusunda iyi niyetli olup olmadığı hususu da dikkate alınarak,
— Yurt dışı yasağı uygulamasının, borçlunun ileride doğabilecek borç ödeme kabiliyetini olumsuz etkileyebileceği veya tedavi olanaklarını kaybetmesine neden olabileceği,
— Yurt dışına çıkışın amme alacağının takip ve tahsilini olumsuz etkilemeyeceği,
kanaatine varılması halinde, borca yetecek miktarda teminat gösterilmese dahi borçluların içinde bulundukları bu zor durumlar nedeniyle gecici olarak yurt dışına çıkışlarına izin verilmesi mümkün bulunmaktadır.
Yurt dışına çıkış yasağının, 390 Seri Nolu Tahsilat Genel Tebliğindeki açıklamalar da dikkate alınarak, tüzel kişiliğin borçlarından dolayı birden fazla kanuni temsilcisi hakkında uygulanmış olması halinde, yasağın kaldırılması için yukarıda belirtilen gerekçelerle yapılacak taleplerin de aynı şekilde değerlendirilmesi, ancak en az bir kanuni temsilci hakkında bu yasağın devam ettirilmesi gerekmektedir.
Daha önce bu konuda yayımlanmış olan Genel Tebliğler bu tebliğin yayımını müteakip yürürlükten kaldırılmış olup, yürürlükten kaldırılan bu tebliğler uyarınca haklarında yurt dışına çıkış yasağı uygulanmış borçluların durumları da bu tebliğde belirtilen esaslar çerçevesinde değerlendirilecektir.
Tebliğ olunur.
Yurt dışına çıkış yasağı gerektiren amme borcu tutarı için 404 Seri No’lu Tahsilat Genel tebliğine bakınız…