Yardım Toplama Esas ve Usulleri
27 Aralık 1999 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 23919
İçişleri Bakanlığından:
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
Madde 1- (Değişik:RG-26/9/2013-28777)
Bu Yönetmeliğin amacı, 2860 sayılı Yardım Toplama Kanununa göre toplanacak her türlü yardımlarda uygulanacak usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
Madde 2- (Değişik:RG-10/11/2021-31655)
Bu Yönetmelik;
a) Yardım toplama faaliyetinde kullanılacak olan makbuz ve biletlerin; şekli, bastırılması, dağıtılması ve kullanılmasına ait esasları,
b) Yardım toplama faaliyetinde bulunacakların başvurularında bulunması gereken hususları ve eklenecek belgeleri,
c) İnternet ortamında gerçekleştirilecek yardım toplama faaliyetlerini,
ç) İlgili Kanunların uygulanmasına ilişkin diğer hususları,
kapsar.
2860 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin ikinci fıkrasında sayılan dernek, vakıf ve kulüplerin kendi statülerine göre üyeleri veya diğer kişilerden alacakları bağış ve yardımlar bu Yönetmelik kapsamı dışındadır.
Dayanak
Madde 3- (Değişik:RG-26/9/2013-28777)
Bu Yönetmelik 2860 sayılı Yardım Toplama Kanununun 30 uncu maddesine göre hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4- (Değişik:RG-10/11/2021-31655)
Bu Yönetmelikte geçen;
a) Ayni yardım: Nakit ve nakit benzeri dışındaki tüm maddi varlıklarla yapılan yardımları,
b) Bağış: Bir kişinin veya başka bir özel hukuk yahut kamu tüzel kişisinin veyahut kamu kurum ve kuruluşunun ayni veya nakdi varlıklarından; bir kişi veya başka bir özel hukuk yahut kamu tüzel kişisine veyahut kamu kurum ve kuruluşuna kendi iradesiyle ve herhangi bir karşılık beklemeksizin vermesini,
c) Bakanlık: İçişleri Bakanlığını,
ç) Genel Müdürlük: Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğünü,
d) Kanun: 23/6/1983 tarihli ve 2860 sayılı Yardım Toplama Kanununu,
e) Sivil toplumla ilişkiler birimi: İl sivil toplumla ilişkiler müdürlüğü ve ilçe sivil toplumla ilişkiler müdürlüğü veya şefliğini,
f) Sorumlu kurul: Yardım toplama faaliyetlerinde bulunacak gerçek kişilerde en az üç kişiden, tüzel kişilerde yönetim organlarından oluşan kurulu,
g) Nakdi yardım: Nakit ve nakit benzeri olarak yapılan yardımları,
ğ) Yardım: Bir kişinin veya başka bir özel hukuk yahut kamu tüzel kişisinin veyahut kamu kurum ve kuruluşunun ayni veya nakdi varlıklarından; bir kişi veya başka bir özel hukuk yahut kamu tüzel kişisinin veyahut kamu kurum ve kuruluşunun ihtiyacını gidermek maksadıyla doğrudan veya dolaylı olarak talep edilmesi hâlinde karşılıksız veya ödünç olarak vermesini,
h) Yardım toplama: Gerçek ve tüzel kişiler ile kamu kurum ve kuruluşlarınca, kamu yararı gözetilmek ve belirli bir amacı gerçekleştirmek üzere, izin alınması veya bildirimde bulunulması kaydıyla belirli süre ve yerlerde ayni ve/veya nakdi yardım istenmesini,
ı) Yardım toplama faaliyeti: Yetkili makama başvuru ile başlayan, yardımların toplanması, kaydı, muhafazası, amacına uygun bir şekilde sarf edilmesi, kesin hesabın çıkarılması ve ilgili diğer iş ve işlemleri kapsayan süreci,
i) Yetkili makam: 2860 sayılı Kanun hükümlerine göre belirlenecek olan izin vermeye veya bildirimi kabul etmeye yetkili valilik veya kaymakamlığı,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Müracaat ve İzin
İzin Alma Zorunluluğu
Madde 5- (Değişik ibare:RG-8/11/2019-30942) Cumhurbaşkanınca izin almadan yardım toplayabileceği kararlaştırılan kamu yararına çalışan dernek, kurum ve vakıflar dışındaki kişi ve kuruluşlar, 2860 sayılı Kanunun 7 nci maddesi ile belirlenen makamlardan bu Yönetmelikte belirtilen usule göre izin almak zorundadırlar. (Değişik ibare:RG-8/11/2019-30942) Cumhurbaşkanınca izin almadan yardım toplayabileceği kararlaştırılan dernek, kurum ve vakıflar, bu Yönetmelik kapsamına giren yardım toplama faaliyetlerini 2860 sayılı Kanunun 7 nci maddesi ile tespit edilen usule göre ilgili ve yetkili makamlara (Ek ibare:RG-10/11/2021-31655) faaliyet sonunda Yardım Toplama Sonuç Bildirimi (Ek-4) formu ile bildirmekle yetinirler. (Ek cümle:RG-10/11/2021-31655) Bu form yardım toplama faaliyetinin yıllara sari olması halinde her takvim yılının sonunda verilir.
İzin alınmadan veya ilgili ve yetkili makamlara bilgi verilmeden girişilen yardım toplama faaliyetleri güvenlik kuvvetlerince men edilir ve sorumlular hakkında kovuşturma yapılır.
Başvuru (Değişik başlık:RG-10/11/2021-31655)
Madde 6- Yardım toplayacak kişi ve kuruluşlar, isteklerini (Değişik ibare:RG-10/11/2021-31655) Yardım Toplama Başvuru Formu (Ek-1) ile izin vermeye yetkili makama bildirirler.
(Değişik ibare:RG-10/11/2021-31655) Başvuruda hangi amaçla ve ne miktarda yardım toplanacağı, yardım toplama faaliyetlerinin sürdürüleceği il ve ilçeler, yardım toplama şekillerinden hangilerinin uygulanacağı, kaç kişi çalıştırılacağı ve yardım toplamada kullanılacak makbuz miktarı belirtilir.
Toplanacak yardım miktarını belirlemeye yarayacak keşif özeti, rapor ve benzeri bilgi ve belgeler de (Değişik ibare:RG-10/11/2021-31655) başvuru formuna eklenir.
Tüzel kişiliği haiz kuruluşların müracaatlarında kuruluşun yönetim organlarında görevli olanların, gerçek kişilerin yardım toplaması halinde ise sorumlu kurul üyelerinin ve yardım toplama faaliyetlerinde görev alacakların açık kimlikleri ve adresleri belirtilir. Kamu görevlilerinin çalıştırılmasının düşünülmesi halinde ilgili valilik ve kaymakamlıklardan alınmış izin belgeleri de eklenir.
İzin veren makamca gerekli görülecek diğer bilgi ve belgeler daha sonra tamamlattırılır.
(Değişik ibare:RG-10/11/2021-31655) Başvuruların İncelenmesi ve İzin
Madde 7- (Değişik ibare:RG-10/11/2021-31655) Başvurular izin veren makam tarafından (Değişik ibare:RG-8/11/2019-30942) sivil toplumla ilişkiler birimine havale edilir. (Değişik ibare:RG-8/11/2019-30942) Sivil toplumla ilişkiler birimlerince her yardım toplama faaliyeti için bir dosya tutulur. (Değişik ibare:RG-8/11/2019-30942) Sivil toplumla ilişkiler birimleri (Değişik ibare:RG-10/11/2021-31655) başvuru ve eklerini aldıktan sonra varsa eksikliklerini tamamlatır.
(Değişik ibare:RG-8/11/2019-30942) Sivil toplumla ilişkiler birimlerince bu bilgi ve belgelere göre işin önemi, yardım toplama faaliyetine girişeceklerin yeterlikleri, yapılacak hizmetin amaca ve kamu yararına uygunluğu, yardım toplama faaliyetinin başarıya ulaşıp ulaşamayacağı ve gerekli görülen diğer konular üzerinde inceleme yapılır, inceleme sonucunda düzenleyeceği raporu izin vermeye yetkili makama sunar.
Raporda gerekçeli olarak görüş belirtilmesi zorunludur. Yardım toplanmasına izin verilmesi gerektiği görüşüne varılırsa, verilecek iznin süresi hakkında da kanaat belirtilir.
İzin vermeye yetkili makam bu bilgilere göre gerekli incelemeyi yaparak kararını verir ve sonucu en geç iki ay içinde, başvuranlara yazılı olarak bildirir.
(Ek fıkra:RG-10/11/2021-31655) Yardım toplama izni verilenlerin, internet ortamı dâhil yardım toplama faaliyetlerinde kullanacakları her türlü materyale Dernekler Bilgi Sistemi (DERBİS) üzerinden verilen yardım toplama izin numarasının yazılması zorunludur. Cumhurbaşkanınca izin almadan yardım toplayabileceği kararlaştırılan dernek, kurum ve vakıflar ise kendilerine verilen izin kararının yılı ve sayısını yazmakla yetinirler.
(Ek fıkra:RG-10/11/2021-31655) Bankada hesap açmak veya elektronik olarak işleme tâbi tutulmuş sistemler kullanmak suretiyle yardım toplama izni verilen kişi ve kuruluşlar, yardım toplama faaliyetinde kullanılmak üzere açılacak hesap numaralarını, SMS numaralarını ve benzeri bilgileri izni takip eden otuz gün içinde izin veren makama bildirirler.
(Ek fıkra:RG-10/11/2021-31655) Yardım toplama izni verilenlere ilişkin bilgiler izin veren makam ile Genel Müdürlüğün internet sayfasında yayımlanabilir.
Yardım toplanması için tanınacak süre 1 yılı geçemez. Ancak, haklı sebeplerin bulunması halinde bu süre izin veren makamlarca bir yılı geçmemek üzere uzatılabilir.
Kimlik Belgesi
Madde 8- İzin veren makam tarafından, yardım toplama faaliyetinde görev alması uygun görülenlere, faaliyetin konusu ve süresini de belirten fotoğraflı bir kimlik belgesi (Ek ibare:RG-10/11/2021-31655) (Ek-2) verilir. Kimlik belgesi faaliyetin sonunda izin veren makamca geri alınıp, o işe ait dosyada saklanır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Makbuz ve Biletler
Makbuz ve Biletler
Madde 9-Yardım toplama faaliyetinde kullanılmak üzere bastırılan makbuzlar müteselsil ve sıra numarası taşıyacak şekilde ve ciltler halinde tertip edilir. Ciltleri oluşturan asıl ve koçan yaprakları aynı renk kağıtlara basılır.
Dernekler, kurumlar, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları dışındaki diğer vakıflar ve spor kulüplerinin yardım toplama faaliyetlerinde kullanacakları makbuzlar, gelir makbuzlarından ayrı olarak bastırılır.
Makbuzların asıl ve koçanlarında; gerçek kişilerce bastırılması halinde sorumlu kurul üyelerinden en az ikisinin ad, soyad ve adresleri; dernek, kurum, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları dışındaki diğer vakıflar veya spor kulüplerince bastırılması halinde bu kuruluşların adı, varsa kısa adı, adresi, hangi amaçla yardım toplandığı, izin veren makam, verilen iznin tarih ve sayısı ile iznin başlangıç ve bitiş tarihine ait bilgiler bulunur.
Eşya piyangosu düzenlenerek yardım toplanması halinde bastırılacak biletlerle, kültürel gösteriler ve sergiler, spor gösterileri, gezi ve eğlenceler düzenlemek suretiyle yardım toplanması hallerinde bastırılacak bilet ve davetiyelerde de üçüncü fıkrada yazılı bilgilerin bulunması ve ayrıca rakam ve yazı ile olmak üzere bilet ve davetiye bedellerinin gösterilmesi zorunludur.
Yardım toplanmasına izin veren makamın uygun görmesi halinde üzerinde rakam ve yazı ile yardım miktarı belirtilmiş maktu makbuzlar da bastırılabilir. Bu makbuzlarda da üçüncü fıkrada yazılı bilgilerin bulunması zorunludur.
(Mülga fıkra:RG-5/7/2011-27985)
Makbuz ve Biletlerin Kontrolü
Madde 10- (Değişik fıkra:RG-5/7/2011-27985) Yardım toplama faaliyetlerine girişen kişi ve kuruluşlarca bastırılan makbuz, bilet ve yardım toplama pullarının, cilt, seri ve sıra numaraları ile diğer baskı işlerinde kusur bulunup bulunmadığı sorumlu kurul tarafından kontrol edilir. Kontrolde hatalı olduğu görülen makbuz ciltleri, biletler ve yardım toplama pullarının yenisi bastırılır ve sonuç bir tutanağa bağlanır.
Hatalı olanların yerine yeniden bastırılanlar tekrar kontrol edildikten sonra makbuz, bilet ve yardım toplama pullarının tamamı sayman olarak gösterilen sorumlu kurul üyesine zimmetle teslim edilir.
Makbuz-Bilet Kayıt Defteri
Madde 11- Yardım toplama faaliyetlerinde bulunanlar makbuz ve biletleri kaydetmek üzere örneği (Değişik ibare:RG-10/11/2021-31655) Ek-3’te gösterilen ve noterden (Ek ibare:RG-5/7/2011-27985) veya (Değişik ibare:RG-8/11/2019-30942) sivil toplumla ilişkiler biriminden onaylı “Makbuz-Bilet Kayıt Defteri”ni tutmak zorundadır.
Sorumlu kurul üyesine zimmetle teslim edilen makbuz, bilet ve yardım toplama pulları, bu üye tarafından numarası en küçük olandan başlamak üzere, alt alta yazılmak suretiyle Makbuz-Bilet Kayıt Defteri’ne kaydolunur. Sayman üye olarak gösterilen sorumlu kurul üyesi bu defterin düzenli bir şekilde tutulmasından sorumludur.
Makbuz ve biletler, Kanunun 15 inci maddesine göre yardım toplama faaliyetlerinde görev alması uygun görülenlere sayman üye tarafından zimmetle verilir ve bu deftere kaydedilir.
Makbuzların Kullanılması
Madde 12- Makbuzlar sabit boyalı sert veya sivri uçlu tükenmez kalemle okunaklı bir şekilde, silintisiz ve kazıntısız olarak doldurulur. Yardımda bulunanlara asıl yaprak koparılarak verilir. Koçan kısmı ciltte bırakılır.
Düzenleme sırasında hata yapılırsa, hatalı makbuz yaprağı ödemede bulunanlara verilmez. Asıl ve koçan yapraklarının üzerine “iptal edilmiştir” ibaresi yazılıp her ikisi koparılmadan ciltte bırakılır.
Toplanan Yardım Paralarının Teslimi
Madde 13-(Değişik:RG-10/11/2021-31655)
Yardım toplamakla yetkili ve görevli kişiler en geç on beş günde bir topladıkları yardımı sorumlu sayman üyeye teslim etmek veya bu amaçla bankalarda açılmış bulunan hesaplara yatırmak zorundadırlar. Ancak toplanan yardım miktarının bilanço esasına göre defter tutan dernek ve vakıflar için yirmi beş bin Türk Lirasını aşması halinde toplanan para bu süre beklenmeksizin saymana teslim edilir veya bankaya yatırılır. Bunun dışındaki kişi, kurum ve kuruluşlar için ise toplanan yardım miktarının on bin Türk Lirasını aşması halinde toplanan para bu süre beklenmeksizin bankaya yatırılır.
Birinci fıkrada belirtilen parasal tutar, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında, takvim yılı başından geçerli olmak üzere arttırılarak uygulanır. Ancak güncellemede bir Türk Lirasının altındaki tutarlar dikkate alınmaz.
Kesin Hesap, Bildirim ve Denetim (Değişik başlık :RG-10/11/2021-31655)
Madde 14- Sorumlu kurullar, yardım toplama süresinin bitiminden itibaren on gün içinde toplanan yardımın kesin hesabını çıkarmak ve bir örneğini izin veren makama vermekle yükümlüdürler. Zorunlu hallerde bu süre, izin veren makamca otuz güne kadar uzatılabilir.
İzin veren makam, kesin hesabın bir örneğini 2860 sayılı Kanunun 16 ncı maddesine göre belirlenen denetçilere gönderir.
(Ek fıkra:RG-10/11/2021-31655) Kesin hesabın verildiği tarihten itibaren doksan gün içinde yardım toplama faaliyeti sonunda elde edilen gelirin harcanmasına ilişkin bilgileri içeren Yardım Toplama Sonuç Bildirimi (Ek-4) izin veren makama bildirilir. Yardım toplama amacına ilişkin harcamaların bu süre içinde tamamlanamaması durumunda izin veren makamın onayıyla bu süre uzatılabilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
(Mülga Bölüm Başlığı:RG-26/9/2013-28777)
Madde 15 ila 22- (Başlıkları ila birlikte Mülga:RG-26/9/2013-28777)
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Madde 23- (Başlığı ile birlikte Mülga:RG-26/9/2013-28777)
Yürürlükten Kaldırılan Mevzuat
Madde 24- Bu Yönetmelikle, 29.4.1998 tarihli ve 23327 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yardım Toplama Esas ve Usulleri Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
İş ve İşlemlerin Elektronik Ortamda Yapılması
Ek Madde 1 – (Ek:RG-10/11/2021-31655)
Genel Müdürlük, bu Yönetmelik gereğince izin veren makama yapılacak başvuruların, verilecek bildirimler ve diğer iş ve işlemlerin güvenli elektronik imza kullanılmak suretiyle her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında yapılması hususlarında izin vermeye, başvuruların, bildirimlerin ve diğer iş ve işlemlerin aktarımında uyulacak format ve standartlar ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları tespit etmeye yetkilidir.
Elektronik ortamda gönderilen başvuru ve bildirimler, hukuki sonuçları bakımından kağıt ortamında gönderilen başvuru ve bildirimler ile aynı sonuçları doğurur.
Geçici Madde 1- (Mülga:RG-26/9/2013-28777)
Yürürlük
Madde 25- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 26- (Değişik:RG-8/11/2019-30942)
Bu Yönetmelik hükümlerini İçişleri ile Hazine ve Maliye Bakanları birlikte yürütür.
