Ayni Yardım
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelirler Genel Müdürlüğü
TARİH : 04.05.1999
SAYI : B.07.0.GEL.0.42/4213-1382/17360
KONU : A.Ş. tarafından işçilere yapılan ayni yardımların ücretlerin dışında net olarak sağlanan bir menfaat olduğunda ücret olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği hk.
ANKARA VALİLİĞİ
(Defterdarlık : Vasıtasız Vergiler Gelir Müdürlüğüne)
………A.Ş. tarafından Bakanlığımıza verilen 10.3.1999 tarih ve 99/D-055 sayılı yazının bir örneği ilişikte gönderilmiştir.
Bilindiği üzere, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 61 inci maddesinde, “Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.
Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı ( Mali sorumluluk tazminatı) , tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartıyla kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez.” hükmü yer almıştır.
Anılan Kanunun 96 ncı maddesinde, “Vergi tevkifatı, ücretler dışında kalan ödemelerde gayrisafi tutarlar üzerinden yapılır. Kesilmesi gereken verginin ödemeyi yapan tarafından üstlenilmesi halinde bu vergi bilfiil ödenen miktar ile ödemeyi yapanın yüklendiği verginin toplamı üzerinden hesaplanır. “denilmiştir.
Bu hükümlere göre, …..A.Ş. tarafından işçilere kumaş, havlu, sabun, ayakkabı olarak yapılan ayni yardımlar, hizmet erbabına ücretleri dışında net olarak sağlanmış bir menfaat olduğundan, ücret olarak kabul edilmesi ve anılan Kanunun 63 üncü maddesinin son fıkrası uyarınca verildiği gün ve yerdeki ortalama perakende fiyatlarına (Katma Değer Vergisi dahil) göre değerlendirilmesi sonucu tespit edilen tutarın brütünün bulunarak, bu tutar üzerinden hesaplanacak verginin işverence üstlenilmesi suretiyle Gelir Vergisi Kanununun 94, 103 ve 104 üncü maddelerine göre işlem yapılması gerekmektedir.
Bu durumda, işçilere ödenen net ücret ile işverence üstlenilen vergi toplamı genel hükümlere göre gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınacaktır. Söz konusu madde ve malzemelerin piyasadan fatura kesilip temin edilmiş olması ve fatura tutarlarının gider veya maliyet unsuru olarak muhasebe kayıtlarına intikal ettirildiği durumda ise sadece net ödeme tutarı ile brüt ödeme tutarı arasındaki farkın gider veya maliyet olarak dikkate alınması gerekmektedir.
Öte yandan, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 3/1-a maddesinde, vergiye tabi malların her ne suretle olursa olsun vergiye tabi işlemler dışındaki amaçlarla işletmeden çekilmesi, vergiye tabi malların işletme personeline ücret, prim, ikramiye, hediye, teberrü gibi namlarla verilmesi halinde teslim sayılacağı hüküm altına alınmıştır.
15.02.1984 tarih ve 18606 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 9 seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin 8 numaralı başlığı altında aşağıdaki açıklamalar yapılmıştır:
Katma değer vergisi uygulamalarında personele sağlanan menfaatlerden aşağıda sayılanlar vergiye tabi tutulmayacaktır.
a)Personele işyerinde veya müştemilatında yemek verilmesi,
b)Personele yatacak yer veya konut tahsisi,
c)Personelin toplu olarak işyerine gidip gelmesini sağlamak amacıyla yapılan taşıma hizmetleri,
d)Demirbaş olarak verilen giyim eşyası.
İşletmenin iktisadi faaliyetini yürütebilmesi için yapılan ve işletmede yaratılan katma değerin bir unsuru olan bu masraflar maliyetin bir parçası olduğundan personele tahsisi sırasında vergiye tabi tutulmayacak, bu mal ve hizmetlerin iktisabında yüklenilen vergiler ise genel hükümlere göre indirim konusu yapılabilecektir.
Buna göre, adı geçen şirketin toplu iş sözleşme gereği işçilerine ayakkabı ve yakacak yardımı ile kumaş, havlu, temizlik malzemeleri ve benzeri işle ilgili bedelsiz teslimleri söz konusu Tebliğ kapsamına girmediğinden, bu teslim ve hizmetlere Kanunun 3/1-a maddesine göre katma değer vergisi uygulanması gerekmektedir. Söz konusu madde ve malzemelerin piyasadan fatura karşılığında temin edilmesi halinde, faturalarda gösterilen katma değer vergisi genel hükümlere göre indirim konusu yapılabilecektir.
Bilgi edinilmesini, gereğini ve durumun anılan şirkete bildirilmesini rica ederim.
Bakan a.
Daire Başkanı
