SM, SMM ve YMM Kanunu Genel Tebliği (Sıra No:14)
Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliği (Sıra No:14) (*)
23 Şubat 1995 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 22211
Maliye Bakanlığından :
Bilindiği üzere, 3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununun 12’nci maddesinin Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye dayanılarak hazırlanan ve 2.1.1990 tarih ve 20390 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “Yeminli Müşavirlerin Tasdik Edecekleri Belgeler, Tasdik konuları ve Tasdike İlişkin Usul ve Esaslar Hakkındaki Yönetmelik”in 7-A/a maddesi ile yıllık geli r vergisi beyannameleri, bunlara ekli mali tablolar ve bildirimler tasdik kapsamına alınmıştır.
Yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannameleri ve bunlara ekli mali tablolar ve bildirimlerin yeminli mali müşavirlerce tasdikine ilişkin usul ve esaslar ise bu Tebliğle belirlenmiştir.
A — KAPSAM
- Tasdik Kapsamındaki Mükellefler
Ticari, zirai ve mesleki faaliyeti nedeniyle yıllık gelir vergisi beyannamesi vermek durumunda bulunan gelir vergisi mükellefleri ile kurumlar vergisi mükelleflerinden (dar mükellefler dahil) bir önceki yıl aktif toplamı 30 milyar (dahil) veya net satışlar toplamı 60 milyar (dahil) lirayı aşan ancak, bir önceki yıl aktif toplamı 300 milyar ve net satışları toplamı 600 milyar lirayı aşmayanlar, gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri v e bunlara ekli mali tablolar ile bildirimlerin doğruluğunu yeminli mali müşavirlere tasdik ettirmek zorundadırlar. Kurumlar Vergisi Kanununun 31, 36 ve 39’uncu maddelerinde belirtilen beyannameleri vermek durumunda bulunan mükellefler de bu beyannamelerini yeminli mali müşavirlere tasdik ettireceklerdir. Yukarıdaki hadlerin tespitinde adi ortaklık ve kollektif şirket ortakları için bu işletmelere ait aktif ve/veya net satış toplamları göz önünde bulundurulur.
Bir önceki dönem aktif toplamı 30 milyar lirayı ve net satışlar toplamı 60 milyar lirayı aşmayan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri ise beyannamelerini ilgili Tebliğ hükümleri uyarınca 3568 sayılı Kanuna göre yetki almış serbest muhasebeci veya serbest muhasebeci mali müşavire imzalatacaklar ya da di l erlerse bu Tebliğ hükümlerine göre yeminli mali müşavirlere tasdik ettireceklerdir.
Bir önceki yıl aktif toplamı 300 milyar ve net satışları toplamı 600 milyar lirayı aşan mükelleflerin hesapları, Bakanlığımız merkez denetim elemanları tarafından sürekli olarak ve her yıl inceleneceğinden, bu mükelleflere ait beyannameler tasdik kapsamı zorunluluğu dışında bırakılmışlardır. Ancak, aktif toplamı 300 milyar ve net satışlar toplamı 600 milyar lirayı aşan mükellefler de, diledikleri takdirde beyanname ve ekl e rini yeminli mali müşavirlere tasdik ettirebilirler.
Beyannamelerin tasdik zorunluluğu, 1995 yılına ait olup 1996 yılında verilmesi gereken beyannamelerden başlayacaktır.
Yıl içinde ilk defa işe başlayan veya bir önceki yıl aktif toplamı 30 milyar ve net satışları toplamı 60 milyar lirayı aşmayan mükellefler, diledikleri takdirde o döneme ilişkin beyannamelerini yeminli mali müşavirlere tasdik ettirirler ya da serbest muhasebeci veya serbest muhasebeci mali müşavirlere imzalatırlar.
- Tasdik Kapsamındaki Beyannameler
Yukarıda belirtilen hadleri aşan mükelleflere ait yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannameleri ile Kurumlar Vergisi Kanununun 31’inci maddesine göre verilmesi gereken tasfiye beyannameleri ve aynı Kanunun 36 ve 39’uncu maddelerine göre verilmesi gereken birleşme ve devir beyannamelerinin yeminli mali müşavirlere tasdik ettirilmesi zorunludur. Bunların dışındaki beyannameler, düzenleme kapsamına dahil bulunmakta olup bu beyannamelerin yeminli mali müşavirlere tasdik ettirilmesine gerek bulunma m aktadır. Keza, gelirleri ücret, gayrimenkul sermaye iradı, menkul sermaye iradı ile sair kazanç ve iratlardan oluşan gelir vergisi mükelleflerinin bu gelirleriyle ilgili beyannamelerini tasdik ettirmeleri zorunlu değildir. Bu gelir unsurları yanında ticar i , zirai ve mesleki kazancı da bulunan ve bu kazançlarıyla ilgili aktif toplamı 30 milyar veya net satışlar toplamı 60 milyar lirayı aşan gelir vergisi mükelleflerinin yıllık gelir vergisi beyannamelerini yeminli mali müşavirlere tasdik ettirecekleri tabii d ir. ticari, zirai veya mesleki kazancı yanında başka unsurlardan elde edilen gelir bulunması halinde tasdik; ticari, zirai ve mesleki kazancın yanı sıra diğer gelir unsurlarını da kapsar.
İsteyen mükellefler zorunlu tasdik kapsamında olmayan beyannamelerini de yeminli mali müşavirlere tasdik ettirebilirler.
Muhasebeye ilişkin işlemlerini bağımlı çalışan ve 3568 sayılı Kanuna göre ruhsat almış meslek mensuplarına yaptıran mükellefler de, yukarıda belirtilen hadleri aştıkları takdirde gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerini yeminli mali müşavire tasdik ettireceklerdir.
B — BEYANNAMELERİNİ TASDİK ETTİRMEYEN MÜKELLEFLER HAKKINDA YAPILACAK İŞLEMLER
Beyannamelerini bu Tebliğ hükümlerine göre yeminli mali müşavirlere tasdik ettirmeyen veya tasdik ettirmemiş sayılan mükellefler hakkında, Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri gereğince gerekli cezai işlem yapılmakla birlikte, fiil aynı Kanunun mükerrer 30’uncu maddesine 4008 sayılı Kanunla eklenen 8 numaralı bende göre re’sen takdiri gerektiğinden, sözkonusu müke l leflerin ilgili yıl matrahlarının takdiri için durum, vergi dairelerince takdir komisyonuna intikal ettirilecektir.
Diğer taraftan, bu Tebliğ ile düzenlenen zorunluluk kapsamına girdiği halde beyannamelerini tasdik ettirmeyen mükelleflerin adı-soyadı veya ünvanı, adres, hesap numarası ve bağlı bulundukları vergi daireleri, bunların vergi incelemesine alınması için ilgili vergi dairelerince beyanname verilme süresinden itibaren bir ay içinde Bakanlığımıza bildirilecektir.
C — TASDİK RAPORU DÜZENLEYECEK OLAN YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER
Yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri ve ekleri tasdik edilen mükellefler için tasdik kapsamıyla ilgili olarak, usul ve esasları bu Tebliğ ile belirlenen “Yıllık Gelir veya Kurumlar Vergisi Beyannamesi Tasdik Raporları”, 3568 sayılı Kanuna göre yeminli mali müşavirlik ruhsatı ve mührü almış ve yeminli mali müşavir odalarının çalışanlar listesine kayıtlı yeminli mali müşavirler tarafından tanzim edilecektir.
Tasdik raporları, bu Tebliğe ekli rapor kapağı ile rapor dispozisyonuna uygun olarak düzenlenecek ve raporda bu Tebliğin L bölümünde yer alan “Asgari Bilgilere” yer verilecektir.
D — TASDİK RARORU TANZİM EDEN EMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERİN SORUMLULUKLARI
Beyanname ve eklerini tasdik eden yeminli mali müşavirler, tasdik ettikleri beyanname ve eklerinde yer alan bütün bilgiler ile bunların dayanağını teşkil eden defter kayıtları ve belgelerdeki bilgilerin doğruluğu ile beyannamesini tasdik ettikleri mükelleflerin sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullanmasından s o rumludurlar. Belgelerin yasal süresi içerisinde Muhasebe sistemi Uygulama Genel Tebliğlerine, genel muhasebe kurallarına vergi mevzuatına ve ilgili diğer mevzuata uygun ve doğru olarak yasal defterlere kaydedilmesi ve mali tablolara aktarılması sorumluluk kapsamındadır. Bu bilgi ve belgeler esas alınarak mükellefin vergi ve benzeri mali yükümlülüklerinin doğru olarak hesaplanması yeminli mali müşavirlerin sorumluluğuna dahildir. Bu çerçevede yeniden değerleme, amortisman tutarları, yatırım indirimi, her tü r lü istisna ve muafiyet tutarları ve benzer tutarların vergi mevzuatı çerçevesinde doğru olarak tesbit edilmesi, aktif ve pasif kıymetlerin Vergi Usul Kanunu hükümlerine uygun olarak değerlemelerinin yapılması, kaydi envanterin sağlanması ve randıman tespi t lerinin yapılması yeminli mali müşavirlerin sorumluluğundadır.
E — MÜŞTEREK VE MÜTESELSİL SORUMLULUĞUN TESBİTİ
Maliye Bakanlığı vergi denetim elemanlarınca yapılacak vergi incelemesi sonucunda bir matrah veya vergi farkı ortaya çıktığı takdirde denetim elemanları, yeminli mali müşavirlerin sorumluluklarının tesbiti amacıyla, bulunan matrah veya vergi farkı ile yeminli mali müşavirlerin yukarıda belirtilen sorumlulukları arasındaki ilişkiyi, inceleme raporunda net bir şekilde ortaya koyacaklardır. Yeminli m a li müşavirin sorumlu tutulması gereken bir durumun tesbit edilmesi halinde, sözkonusu inceleme raporunun onaylı bir örneği Gelirler Genel Müdürlüğüne gönderilecektir.
Müşterek ve müteselsil sorumluluğu vergi inceleme raporu ile tesbit edilen yeminli mali müşavirler nezdinde yapılacak takibat, vergi ve ceza tahakkukunun kesinleşmesinden sonra başlatılacaktır. Vergi dairelerince yapılacak olan takibat tahakkuku kesinleşen vergi ve cezaların tahsiline yönelik olacaktır. Sorumluluğu tesbit edilen yeminli mali m üşavirle ilgili takibat, yeminli mali müşavirin bağlı bulunduğu vergi dairesince yerine getirilecektir.
F — SÖZLEŞME DÜZENLENMESİ
Bir önceki yıl aktif toplamı 30 milyar lirayı veya net satışlar toplamı 60 milyar lirayı aşan kurumlar vergisi mükellefleri ile ticari, zirai veya mesleki kazanç elde eden ve bir önceki yıl aktif veya net satışları toplamı yukarıdaki rakamları aşan gelir vergisi mükellefleri; her yıl Ocak ayı içinde (özel hesap dönemi uygulayan mükellefler özel hesap döneminin ilk ayı içinde), b e yannamelerini tasdik edecek yeminli mali müşavirlere yıllık sözleşme düzenlemek zorundadırlar.
İşe yeni başlayan mükellefler ise kalan süre için sözleşme düzenleyeceklerdir. Yeminli mali müşavirin her ne sebeple olursa olsun mesleki faaliyetini süresiz terketmesi veya sözleşmenin feshedilmesi nedeniyle başka bir yeminli mali müşavirle sözleşme imzalanması halinde de sözleşme, kalan süre için yapılacaktır. Bu durumda tasdikle ilgili her türlü bilgi ve belgeler devralan yeminli mali müşavire aktarılmak zorun d adır.
Sözleşme döneminden sonra yeminli mali müşavirin ölüm meslekten çıkartılma ve benzeri nedenlerle mesleki faaliyetini süresiz terketmesi halinde bu yeminli mali müşavirlerle sözleşme imzalayan mükellefler, beyannamelerini faaliyette bulunan başka bir yeminli mali müşavire tasdik ettirecek ve sözleşme imzalayacaktır.
Yıl içinde sözleşme düzenlemek durumunda bulunan mükellefler; işe başladıkları, önceki sözleşmenin feshedildiği veya önceki yeminli mali müşavirin faaliyetini süresiz terk ettiği tarihten itibaren bir ay içerisinde, beyanname ve eklerini tasdik edecek yeminli mali müşavir ile sözleşme düzenleyeceklerdir. Sözleşmelerin süresinde düzenlenmemesi halinde tasdik işlemi yapılmamış sayılır.
1995 yılına ait sözleşmeler, Mart/1995 ayı sonuna kadar düzenlenebilecektir.
Sözleşmelerin birer örneği düzenleme tarihinden itibaren bir ay içerisinde yeminli mali müşavirlerce bağlı bulundukları meslek odalarına gönderilecektir.
G — TASDİK ÜCRETİ
Yeminli Mali Müşavirlerle yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi tasdik sözleşmesi düzenleyen mükellefler, ücret tarifesinde yer alan ilgili beyannameye ait tasdik ücretini ödeyeceklerdir.
Ücret tarifesinde belirtilen yeminli mali müşavirlik tasdik ücretlerinin 1/12’si aylık ücret olarak uygulanır.
H — TASDİK İŞLEMİ
Tasdik işlemi, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin ilgili bölümleri ve tablolar ile bildirimlerin uygun kısımları, yeminli mali müşavirlerce imzalanıp mühürlenmek ve tasdik raporu düzenlenmek suretiyle yerine getirilecektir. Tasdik raporu ile beyannamede yer alan tutarlar arasında farklılıklar bulunduğu takdirde beyanname, şerh düşülerek tasdik edilecektir.
Yeminli mali müşavirlerin yapacağı beyanname tasdikinin amacı, ödenmesi gereken gelir ya da kurumlar vergisinin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamaktır. Bu nedenle, yeminli mali müşavir, gerçek durumu tespit etmek için her türlü belgelerden yararlanmak ve her türlü inceleme tekniklerini kullanmak zorundadır.
I — TASDİK RAPORUNUN VERGİ DAİRESİNE TESLİMİ
Yeminli mali müşavirlerce tanzim olunacak Gelir veya Kurumlar Vergisi Beyannamesi Tasdik Raporları (bundan böyle kısaca Tasdik Raporu olarak adlandırılacaktır), tasdiki yapan yeminli mali müşavirler tarafından kimlik ibraz edilerek tutanak karşılığında ve iki örnek olarak, çalışanlar listesine kayıtlı olduğunu gösteren meslek odasından alınacak faaliyet belgesi ile birlikte ilgili vergi dairesine teslim edilecektir. Vergi daireleri tasdik raporlarının bir örneğini bir ay içinde sözleşmesi ile birlikte Defterdarlıklar aracılığı i le Gelirler Genel Müdürlüğüne göndereceklerdir.
Beyanname verilme süresi ile yeminli mali müşavirin mesleki faaliyetini terketmesi arasındaki süre üç aydan az ise tasdik raporu, mesleki faaliyetin terkedildiği ayı takip eden aydan itibaren üç ay içerisinde verilebilir. Bu gibi hallerde mükellef, faaliyetini terkeden yeminli mali müşavirle tanzim ettiği sözleşmenin bir örneğini beyannameye eklemek zorundadır.
ÖRNEK: Kurumlar vergisi mükellefi (X)’in Yeminli Mali Müşavir (A) ile Mart/1995 ayında sözleşme imzaladığını ve Yeminli Mali Müşavir (A)’nın, tasdik raporunu tanzim etmeden ve vergi dairesine vermeden Mart/1996 tarihinde öldüğünü ve mükellefin 1995 yılına ait ve 1996 yılı Nisan ayı sonuna kadar verilmesi gereken kurumlar vergisi beyannamesinin tasdiki i ç in Yeminli Mali Müşavir (B) ile sözleşme düzenlediğini varsayalım. Bu durumda Mükellef (X), Nisan/1996 ayı içerisinde beyannamesini vergi dairesine teslim edecek ve Yeminli Mali Müşavir (B) tarafından tanzim edilecek Tasdik Raporu Haziran/1996 ayı sonuna kadar vergi dairesine verilebilecektir.
Sözleşmenin taraflarca feshedilmesi halinde, sözleşmenin fesih tarihine kadar olan işlemlere ilişkin Tasdik Raporu eski yeminli mali müşavir tarafından, bu tarihten sonraki işlemlere ilişkin tasdik raporu ise yeni yeminli mali müşavir tarafından tanzim edilecektir. Her bir yeminli mali müşavirin sorumluluğu Tasdik Raporunun kapsamıyla sınırlı olacaktır. Bu şekilde birden fazla Tasdik Raporu tanzim edilmesi halinde raporların tamamı, tasdik edilen beyannameye eklenecek tir.
J — YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERCE YAPILACAK DENETİM VE DENETİMİN NİTELİĞİ
Yeminli mali müşavirler sözleşme imzaladıkları mükelleflerin vergiye müteallik bütün işlemlerini sürekli olarak denetleyeceklerdir. Yeminli mali müşavirlerce tasdik edilecek yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesiyle ilgili defter ve belgeler üzerinde yapılacak denetim, cari denetim şeklinde olacaktır. Yıl içinde yapılacak bu denetimlerde mükellef tarafından yapılan hataların anında düzeltilmesi esastır. Vergi mevzuatına aykırı hususların mükellef tarafından düzeltilmesi halinde bu aykırılıklar ve karşıt inceleme sırasında nezdinde karşıt inceleme yapılan mükellefle ilgili olarak tesbit edilen vergi mevzuatına aykırı hususlar, yeminli mali müşavirler tarafından tasdik raporları nda belirtilecektir.
K — YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERİN YETKİLERİ
Yeminli mali müşavirler, bu Tebliğle verilen beyanname tasdik yetkisi ile ilgili olarak sözleşme yaptıkları mükelleflerin;
a) Tüm defter, kayıt ve belgelerini gizli olsalar dahi incelemek,
b) Tasd ik işlemini ilgilendiren tüm bilgileri yöneticilerden, iç denetçilerden ve diğer ilgililerden istemek,
c) Şirketlerin yönetim kurulu ve genel kurul toplantılarına katılmak ve bu toplantılarda istenildiği takdirde tasdik faaliyetini ve sonuçlarını ilgilendiren konularda açıklamalarda bulunmak,
yetkisini haizdirler.
Kamu idare ve müesseseleri, yeminli mali müşavirlerin tasdik konusu ile sınırlı olmak üzere isteyeceği bilgileri vermekle yükümlüdürler. Bilgiler, yazı ile istenecek ve yazıda tasdik konusu ile ilgili husus ve sözleşme içeriği belirtilecektir.
Yeminli mali müşavirler ayrıca, beyannamelerini tasdik edeceği mükelleflerin işlemleriyle sınırlı olmak üzere karşıt inceleme yapabilirler. Başka oda çevrelerindeki karşıt incelemeler, ücret Yönetmeliğindeki usul ve esaslar çerçevesinde ücreti ödenmek kaydıyla, o odaya mensup yeminli mali müşavirlere yaptırılabilir.
Yeminli mali müşavirlerce tasdik edilen beyannameler ve buna ilişkin mali tablolar, Kamu İdaresinin yetkili memurlarınca incelenmiş bir belge olarak kabul edilir. Ancak, çeşitli kanunlarla Kamu İdaresine tanınan teftiş ve inceleme yetkilerinin kullanılmasına ve gerektiğinde tekrarına ait hususlar saklıdır.
L — YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK TASDİK RAPORUNUN DİSPOZİSYONU VE RAPORDA BULUNMASI GEREKEN ASGARİ BİLGİLER
I — GENEL BİLGİ
Bu bölümde asgari aşağıdaki bilgiler yer alacaktır:
— Mükellefin adı soyadı veya ünvanı, hesap numarası, bağlı bulunduğu vergi dairesi, ticaret sicil kaydı ve numarası.
— İştigal konusu.
— Varsa sanayi sicil belgesi ve kapasite raporu özeti.
— İletişim araçları (telefon, teleks, faks vb.) sayısı ve numaraları ile kanuni defterlere kayıtlı olup olmadığı.
— Ortaklık olması halinde ortakların ad ve soyadları ile adresleri (ortak sayısının 10’dan fazla olması halinde sadece hisse nisbetleri % 5 ve daha fazla olan ortaklar yazılacaktır).
— Mükellefin iş hacmi tasdik döneminde çalıştırdığı işçi sayısı.
— Mükellefin iş merkezi, şubeleri, depoları vb. yerleri.
— Varsa yatırım teşvik belgesine ait bilgiler.
— Tasdik döneminde kullandığı krediler ve kredi kullandıran banka şubeleri.
— Tasdik dönemine ilişkin bilançolar ve gelir tabloları.
— Muhasebe işlemlerinde sorumlu olanların kimlik bilgileri ile 3568 sayılı Kanuna göre ruhsat alıp almadıkları.
— Gerekli görülen diğer hususlar.
II — USUL İNCELEMELERİ
Bu bölümde asgari aşağıdaki hususlar tesbit edilecektir:
— Yasal defterlerin tasdikine ilişkin bilgiler.
— Defter kayıtlarına dayanak teşkil eden belgelerin usulüne uygun olup olmadığı, gerçeği yansıtıp yansıtmadığı,
— Defter kayıtlarının kayıt nizamına, Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleri ve genel muhasebe kurallarına uygun olup olmadığı.
— Yıl içinde verilmesi gereken katma değer, muhtasar ve benzeri beyannamelerin süresinde verilip verilmediği ve vergi mevzuatına uygun olup olmadığı.
I II — HESAP İNCELEMELERİ
Bu bölümde asgari aşağıdaki hususların belirtilmesi zorunludur:
— Mal ve hizmet alış ve satış faturalarının gerçeği yansıtıp yansıtmadığı.
— Nakit ödemelerin ve borç-alacak ilişkilerinin mal ve hizmet akımıyla uyumlu olup olmadığı, bankalar ve diğer finans kuruluşları ile ilişkilerin mahiyeti.
— Amortisman, yeniden değerleme, yatırım indirimi, her türlü istisna ve muafiyet, finansman fonu ve benzeri tutarların doğru hesaplanıp hesaplanmadığı.
— Bilançoda yer alan kalemlerin defter ka yıtlarını tam ve doğru olarak yansıtıp yansıtmadığı- Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerinde belirtilen ilkelere uygun olup olmadığı.
Bu kısımda gerekli görülen işlemler için açıklamalara yer verilecek ve bilanço üzerinde tasdik incelemesi sırasında tesbit edilen, ancak mükellef tarafından düzeltilmeyen varsa vergi mevzuatına aykırı hususlar olması gereken şekliyle belirtilecektir.
— Gelir tablosunda yer alan gelir ve giderlerin defter kayıtlarına, Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerine uygun olup olmadığı.
Bu kısımda ayrıca gelir tablosunda yer alan kalemlerden yeniden değerleme, şüpheli alacak karşılıkları, amortismanlar ve reeskontlar gibi hesaplama özellikleri olan kalemlerin mevzuat hükümlerine uygun olup olmadığı belirlenecektir.
— Ek mali tabloları düzenlemek zorunda olan mükelleflerin ek mali tablolarında yer alan bilgilerin gerçeği yansıtıp yansıtmadığı.
— İmalatçılarda, üretimin analitik inceleme yöntemleri kullanmak suretiyle, imalatta yapılan her türlü sarfiyattan yararlanılarak üretim kapasitesi ile karşılaştırılması ve bu yönden mamül mal miktarı ile uyumlu olup olmadığı.
— Yeniden değerlemeye tabi iktisadi kıymetlerin kurum mülkiyetinde bilançonun aktifinde yer alıp almadığı.
— Yeniden değerleme ve amortismanların hesaplanması işlemleri ve bu işlemlerin mevzuata uygun yapılıp yapılmadığı.
— Değer artış fonlarının sermayeye eklenmesinde, fonun hesaplamasının, doğruluğunun ve sermayeye eklenmesi işlemlerinin ilgili mevzuata uygun yapılıp yapılmadığı.
— Gelir ve kurumlar vergisinden isti sna edilen işlemlere ilişkin tutarlar ile muafiyet tutarlarının mevzuat hükümlerine uygun olarak hesaplanıp hesaplanmadığı.
— Yatırım indiriminin mevcudiyeti halinde, yatırım indiriminden faydalanabilmek için gerekli olan şekil şartlarının yerine getirilip getirilmediği.
— Yatırım teşvik ve yatırım indirimi belgesinde belirtilen şartlara ve ilgili mevzuatta belirtilen diğer şartlara uyulup uyulmadığı.
Bu çerçevede yatırım indirimine konu yatırım nedeniyle alınan belgelerin sahte ve muhteviyatı itibariyle yanıltıcı olup olmadığı tespit edilecek, şüphenilen durumlarda ilgililerin mükellefiyet durumlarına ilişkin olarak vergi dairelerinden ve diğer kamu idarelerinden bilgi alınarak gerekli araştırma yapılacak, yatırım harcamalarının; yatırımın yapıldığı yerde f iziki olarak gözlem suretiyle kontrol edilerek kayıtlara yansıtılan harcamalarla fiili yatırımlar arasındaki uygunluğu sağlanacaktır.
— Değerlemeye tabi tutulan iktisadi kıymetlerin değerlemelerinin nasıl yapıldığına ve hesaplama yöntemine ilişkin ayrıntılı bilgiler.
— Yeminli mali müşavirce gerekli görülecek diğer hususlar.
Yeminli mali müşavirler beyannamelerini tasdik edecekleri mükelleflerle ilgili olarak, Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerine göre oluşacak ticari kârdan vergiye matrah olacak mali kâra geçişin doğruluğundan da sorumludurlar. Bu itibarla tasdik raporunda ticari kâra hangi kalemlerin ilave edilerek ve hangi kalemlerin çıkartılarak mali kâra ulaşıldığı belirtilecektir.
IV — SONUÇ
Bu bölümde yeminli mali müşavirler, beyannamesini tasdik edeceği mükellefin, Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerine göre olması gereken ticari kâr ile vergiye matrah olacak mali kârı ve bu iki tutar arasındaki kalemleri net bir şekilde belirteceklerdir. Ayrıca ödenmesi gereken vergi fonlar da hesaplana r ak bu bölüme dahil edilecektir. Kurumlar vergisi mükellefleri için hesaplanan asgari kurumlar vergisinin matrahı ve miktarı ile dağıtılacak kâr payı üzerinden tevkif edilmesi gereken vergiler de raporun bu bölümünde yer alacaktır.
Yukarıda belirtilen hususlarla ilgili olarak tasdik raporunda yapılacak açıklamaların ayrıntılı olması gerekmektedir. Yeminli mali müşavirler tasdik ettikleri beyannamelerde yer alan bilgilerin doğruluğunun ve gerçeğe uygunluğunun ispatında kullanılabilecek ve delil olabilecek he r türlü bilgi ve belgeyi tasdik raporuna ekleyeceklerdir.
M — UYGULANMAYACAK HÜKÜMLER
22 Şubat 1990 tarih ve 20441 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2 sıra no’lu, 17 Mart 1992 tarih ve 21174 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 5 sıra no’lu, 30 Ocak 1993 tarih ve 21481 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7 sıra no’lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Tebliğleri, bu Tebliğ hükümlerine uygun olarak yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerini yeminli mali müşavirlere tasdik ettiren mükelleflerin 1.1.1995 tarihinden sonraki işlemlerine uygulanmayacaktır.
Ancak, yukarıda belirtilen tebliğlerle tasdik kapsamına alınan ve 1994 yılına ait işlemlerin tasdiki, söz konusu Tebliğ hükümleri çerçevesinde yeminli mali müşavirlerce yerine getirilecektir.
Tebliğ olunur.
(*) 18 Seri No’lu Genel Tebliğ ile Yürürlükten Kaldırılmıştır.
EK : YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK GELİR/KURUMLAR VERGİSİ BEYANNAMESİ TASDİK RAPORU
