Ölçü ve Ölçü Aletleri Muayene Yönetmeliği
24 Temmuz 1994 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 22000
Sanayi ve Ticaret Bakanlığından:
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç , Kapsam, Hukuki Dayanak
Amaç
Madde 1 – Bu yönetmeliğin amacı, 3516 Sayılı “Ölçüler ve Ayar Kanunu” nun 9 uncu maddesinde gösterilen ilk, periyodik ve ani muayenelerle şikayet ve stok muayenelerinin usul ve esaslarının tespiti ve bunların kimler tarafından, ne şekilde ve ne suretle yapılacaklarını ve muayeneye tabi ölçü ve ölçü aletleri sahiplerinin veya bunları kullananların görev ve sorumlulukları ile tabi olacakları yükümlülükleri belirlemektir.
Kapsam
Madde 2 – (Değişik:RG-15/12/2019-30979)(6)
Bu Yönetmelik, uzunluk, alan, hacim, yoğunluk ölçerler (areometreler), hububat muayene aletleri, elektrik, su ve gaz sayaçları, naklimetreler ile kanun kapsamına alınacak ölçü ve ölçü aletlerinin ayarlanması, muayenesi ve damgalanmasıyla ilgili işlemleri kapsar.
Dayanak
Madde 3 – Bu Yönetmelik 3516 Sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu’nun 9 uncu maddesi gereğince hazırlanmıştır.
İKİNCİ BÖLÜM
Genel Muayene Çeşitleri
Madde 4 – Ölçü ve ölçü aletleri aşağıdaki muayenelere tabi tutulurlar
1- İlk Muayene,
2- Periyodik Muayene,
3- Ani Muayene,
4- Şikayet Muayenesi,
5- Stok Muayenesi.
İlk Muayene
MADDE 5 – (Değişik:RG-31/12/2009-27449 4. Mükerrer)
3516 sayılı Kanununun 2 nci maddesinde belirtilen ölçü aletleri için ilk muayene; yeni yapılan veya parçaların birleştirilmesi suretiyle meydana getirilen ölçü ve ölçü aletlerinin satışa veya kullanılmaya başlanmalarından önce veya ithal edilen ölçü ve ölçü aletlerinin yurda sokulmaları sırasında veya periyodik, ani, şikayet ve stok muayeneleri sonunda damgaları iptal olunan ölçü ve ölçü aletlerinin tamir ve ayarlanmalarından sonra veya ayarları bağlı bulundukları yere göre ayarlanmış olan ölçü ve ölçü aletlerinin ise her yer değiştirmeleri halinde yapılan muayenedir.
Ölçü ve ölçü aletlerinin;
a) Piyasaya arzındaki ilk muayenesi; tip onayına esas teşkil eden teknik düzenlemesinde belirtildiği şekilde, teknik düzenlemesinde belirtilmeyen durumlarda Bakanlık Ölçüler ve Ayar Teşkilatınca veya Bakanlıkça yetkilendirilenler tarafından,
b) Piyasaya arz edilmiş veya kullanımda olanların periyodik, ani, şikayet veya stok muayeneleri sonunda tamire sevk edilenler ile tamir ettirilenlerden tip onayı değişikliğine sebep vermeyecek tamir ve ayar işlemlerinden sonra veya ayarları bağlı bulundukları yere göre ayarlanmış olan ölçü ve ölçü aletlerinin ise her yer değiştirmeleri halindeki ilk muayeneleri Bakanlık Ölçüler ve Ayar Teşkilatı tarafından
yapılır.
Tamir ettirilenlerden tip onayı değişikliğine sebep olanlar için ikinci fıkranın (a) bendine göre işlem yapılır.
Periyodik muayenelerin ilanı, müracaat zamanı ve sorumluluklar (Değişik madde başlığı:RG-31/12/2009-27449 4. Mükerrer)
MADDE 6 – (Değişik: RG-12/12/2013-28849)
Bakanlık, periyodik muayene müracaatlarının, ölçü ve ölçü aletlerinin cins ve özelliklerine göre hangi mercilere yapılacağını, her yıl Şubat ayının son gününe kadar Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu kanalıyla radyo ve televizyondan hükümet bildirisi olarak belirli aralıklarla ilan eder.
(Ek fıkra:RG-27/1/2015-29249)(5) Ölçü ve ölçü aletlerinin periyodik muayenesi, bu Yönetmeliğin 9 uncu ve 11 inci maddelerinde belirtilen sürelerde yapılır. Periyodik muayeneleri sonucunda uygun bulunan ölçü ve ölçü aletleri, Ölçü ve Ölçü Aletleri Damga Yönetmeliğinde belirtildiği şekilde damgalanır. Damganın üzerinde damgalandığı yılın son iki rakamı bulunur. Periyodik muayene süresinin hesaplanmasında, damgalandığı yıl esas alınır ve yıl içerisinde hangi tarihte damgalanmış olursa olsun damgalandığı yıl birinci yıl olarak sayılır.
(Değişik fıkra:RG-27/2/2019-30699) Ölçü ve ölçü aletlerinin periyodik muayeneleri için ilgililerce, damga süresinin dolduğu yılı izleyen yılın Şubat ayının son gününe kadar, Bakanlık Ölçüler ve Ayar Teşkilatı veya Grup Merkezi Belediye Ölçüler ve Ayar Memurluklarına müracaat edilmesi gerekir. Müracaatlar Bakanlık internet sitesi veya e-devlet sistemi üzerinden yapılır.
(Değişik fıkra:RG-27/1/2015-29249) Şubat ayının son gününün tatile rastlaması halinde müracaat, sonraki ilk iş gününün mesai bitimine kadar yapılabilir. Periyodik muayene için zamanında müracaat etmeyenler hakkında, daha sonra müracaat etmiş olsalar dahi, o ölçü aletinin kullanımda olduğunun tespit edilmesi halinde, damga süresi dolmuş ölçü aleti kullanma fiilinden dolayı, 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu hükümlerine göre idari ve cezai işlem uygulanır.
Periyodik muayenelerin yaptırılması sorumluluğu gaz, elektrik ve su sayaçlarında; bu sayaçları dağıtım ağında kullanan dağıtım şirketine veya dağıtımdan sorumlu işletmeye, dağıtım ağı dışında kullanılanlar ile diğer ölçü ve ölçü aletlerinde ise, 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu kapsamında ölçü ve ölçü aletinden sorumlu kullanıcıya aittir.
Periyodik muayene için başvurulan ölçü ve ölçü aletlerinin aynı yıl içerisinde muayenelerinin yapılarak damgalanması gerekir.
Periyodik Muayene Müracaat Şekli
Madde 7 – (Değişik:RG-10/6/2017- 30092)
Periyodik muayeneler için bağlı bulunulan Ölçüler ve Ayar Teşkilatı ile Belediye Ölçüler ve Ayar Memurluklarına başvurulur.
Başvuruda ölçü ve ölçü aletinin cinsi, markası, numarası, kapasite bilgilerinin bulunması gerekir.
Periyodik Muayenenin Kimler Tarafından Yapılacağı ve Süresi
MADDE 8 –(Değişik:RG-31/12/2009-27449 4. Mükerrer)
Periyodik muayeneler, Bakanlık Ölçüler ve Ayar Teşkilatı ile Grup Merkezi Belediye Ölçüler ve Ayar Memurluklarınca, 9 uncu ve 11 inci maddelerde belirtilen sürelerde yapılır.
Periyodik Muayene
Madde 9 – (Değişik:RG-15/12/2019-30979)(6)
Naklimetre ve hububat muayene aletlerinin periyodik muayenelerinin iki yılda bir, elektrik, su ve gaz sayaçlarının periyodik muayenelerinin ise on yılda bir yaptırılması zorunludur. Bu ölçü aletlerinin periyodik muayeneleri ilgililerin müracaatı üzerine Bakanlık Ölçüler ve Ayar Teşkilatı tarafından yapılır.
Periyodik muayeneleri sonucunda uygun bulunan ölçü ve ölçü aletleri, Ölçü ve Ölçü Aletleri Damga Yönetmeliğinde belirtildiği şekilde damgalanır. Damganın üzerinde damgalandığı yılın son iki rakamı bulunur. Bu Yönetmelik kapsamındaki ölçü ve ölçü aletlerinin periyodik muayene süresinin hesaplanmasında damgalandığı yıl esas alınır ve yıl içerisinde hangi tarihte damgalanmış olursa olsun damgalandığı yıl birinci yıl olarak sayılır. Kalan süre, damgalandığı yılı takip eden yıldan itibaren hesaplanır. Periyodik muayene süresinin bittiği yılı takip eden yılın Şubat ayının son gününe kadar periyodik muayene müracaatında bulunulur.
Ayar İstasyonları Muayeneleri
MADDE 10 – (Değişik:RG-31/12/2009-27449 4. Mükerrer)
Elektrik, su ve gaz sayaçları tamir ve ayar istasyonlarının ilk ve periyodik muayeneleri Bakanlık tarafından yapılır.
Elektrik, su ve gaz sayaçları tamir ve ayar istasyonları, muayene edildikleri yıldan başlanarak hesaplanmak üzere üç yılda bir periyodik muayeneye tabi tutulur.
Belediye’ye Ait Muayeneler
Madde 11 – (Değişik: RG-12/12/2013-28849)(4)
Ölçü ve ölçü aletlerinden;
a) Uzunluk ölçüleri (tek parçalı ağaç metreler),
b) Akıcı maddeler için hacim ölçüleri,
c) Kuru taneli maddeler için hacim ölçüleri,
d) 5 kg’a kadar (5 kg dahil) hassas olmayan kütle ölçülerinin,
periyodik muayenelerinin iki yılda bir yaptırılması zorunludur.
Bu ölçü ve ölçü aletlerinin periyodik muayeneleri ilgililerin müracaatı üzerine Grup Merkezi Belediye Ölçüler ve Ayar Memurluklarınca yapılır.
(Değişik üçüncü fıkra:RG-27/1/2015-29249) Periyodik muayeneleri sonucunda uygun bulunan ölçü ve ölçü aletleri, Ölçü ve Ölçü Aletleri Damga Yönetmeliğinde belirtildiği şekilde damgalanır. Damganın üzerinde damgalandığı yılın son iki rakamı bulunur. Bu Yönetmelik kapsamındaki ölçü ve ölçü aletlerinin periyodik muayene süresinin hesaplanmasında damgalandığı yıl esas alınır ve yıl içerisinde hangi tarihte damgalanmış olursa olsun damgalandığı yıl birinci yıl olarak sayılır. Kalan süre, damgalandığı yılı takip eden yıldan itibaren hesaplanır. Periyodik muayene süresinin bittiği yılı takip eden yılın Şubat ayının son gününe kadar periyodik muayene müracaatında bulunulur.
Periyodik Muayene Uygulamaları
Madde 12 – İlk Muayeneleri yapılmamış ölçü ve ölçü aletlerinin periyodik muayeneleri yapılmaz.
Periyodik Muayene istisnaları
Madde 13 – İlk muayenesi yapılan camdan mamul ölçü aletleri ile kırma ve çelik şerit metreler periyodik muayeneye tabi tutulmazlar.
Periyodik Muayenede Resmi İşyerleri
Madde 14 – (Mülga: RG-12/12/2013-28849)(4)
Belediye Ölçü ve Ayar Memurlarının Görevleri
Madde 15 – Belediye Ölçüler ve Ayar Memurları, Grup Merkezinde periyodik muayene için yapılan müracaatları müracaat sırasına göre deftere kaydederler ve muayene gününü belirleyen bir belge verirler. Bu işlemin gruba bağlı belediyelerde de yapılmasını temin ederler. Merkezdeki muayenelerin tamamlanmasını müteakip gruba bağlı belediyeler için bir gezi programı düzenleyerek bu programı bağlı bulunduğu Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü Ölçüler ve Ayar Teşkilatına 31 Mart’a kadar gönderip tasdik ettirdikten sonra programa göre muayeneye başlanarak aynı yıl içerisinde muayenelerin aksatılmadan yerine getirilmesini sağlarlar.
Yerinde Muayene Giderleri
Madde 16 – Periyodik Muayene için 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümlerine göre tahakkuk ettirilecek yolluklar ile muayenelerde gerekli olan araç ve malzemenin taşıma ücretleri, periyodik muayene yapılmak üzere gidilen yerdeki ölçü ve ölçü aletleri sahiplerince ödenir. (Bunlar belediye, kişi veya kuruluşlardır)
Ani Muayene
Madde 17 – Bakanlık Merkez, Taşra Ölçüler ve Ayar kuruluşları memurlarının görecekleri lüzum veya ihbar üzerine ölçü ve ölçü aletlerinin bulundukları yerlerde habersizce yapılan muayenedir.
Ani Muayene ticaret işlerini aksatmayacak tarzda ve Bakanlığın talimatı doğrultusunda yapılır.
Merkez hudutları dışında ansızın yapılacak muayeneler, Taşra Teşkilatınca ve Belediye ölçü ve ayar memurları tarafından yapılır.
Şikayet Muayenesi
Madde 18 – (Değişik fıkraRG-10/6/2017- 30092) Ölçü ve ölçü aletlerinin doğru çalışıp çalışmadığının tespit edilmesi için, ölçü ve ölçü aleti sahibi veya diğer bir kişi veya kuruluşun başvurusu üzerine yapılan muayenedir.
Şikayet konusu olan ölçü aletinin durumunda hiçbir değişiklik yapılmadan en kısa sürede muayenenin yapılması ve neticenin bir raporla müracaat eden kişi veya ilgili kuruluşa bildirilmesi gerekir. Ancak, taşınamayacak olan bir şikayetli ölçü ve ölçü aletinin muayenesinin yerinde yapılması gerekir.
Stok Muayenesi
Madde 19 – İlk muayenede damgasını taşıdıkları halde satılmayıp depo atölye, imal ve satış yerlerinde veya kullanılmasına ihtiyaç duyulmayarak stok halinde bulundurulan ölçü ve ölçü aletlerinin periyodik muayene süreleri içinde tekrar tabi tutuldukları bir muayene şeklidir.
Kontrol ve Denetim
Madde 20 – “Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın Ölçüler ve Ayar Taşra Teşkilatı’nın görevli memurları ile Belediye ayar memurları vazife sınırları dahilindeki yerlerde ölçüler mevzuatı hükümlerinin yerine getirilip getirilmediğini kontrol etmek için resmi ve özel kuruluşların kullandıkları ölçü aletlerini ve bunlara ait evrak ve kayıtları tetkik ve kontrole yetkilidirler.
Muayene Yerleri
Madde 21 – İlk ve periyodik muayeneler, muayene yerinde yapılır.
Ancak,
a) Gümrüklere gelen ölçü ve ölçü aletleri,
b) Nakledilmesi güç veya masraflı olan ölçü ve ölçü aletleri,
c) Ölçü ve ölçü aleti yapan kuruluşların talebi halinde miktarı fazla olan ölçü ve ölçü aletleri,
Gümrüklerde veya bulundukları yerlerde muayene edilebilirler.
Hatalı Ölçü Aletleri
Madde 22 – (Değişik: RG-12/12/2013-28849)
Ani muayeneler sonucunda hatalı çalıştığı veya ayarının bozuk olduğu tespit edilen ölçü ve ölçü aletlerinin damgaları iptal edilerek; ayarları yapılıncaya kadar kullanılmamaları şartıyla bir telle bağlanıp tamir müsaade fişi ile yetki belgesine sahip tamircilere sevk edilirler. Ayrıca bu ölçü aletleri için ölçü aleti başına uygulanmak üzere, ayarı doğru olmayan ölçü aleti kullanma fiilinden dolayı 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu hükümlerine göre idari ve cezai işlem uygulanır.
Avrupa Birliği mevzuatından uyumlaştırılan yönetmelikler
MADDE 22/A – (Ek:RG-31/12/2009-27449 4. Mükerrer)
Avrupa Birliği mevzuatından uyumlaştırılan yönetmelikler kapsamındaki ölçü ve ölçü aletleri için ilgili teknik düzenlemesinde belirtilmeyen hususlarda bu Yönetmelik hükümleri uygulanır.
Mücbir sebepler
MADDE 22/B – (Ek:RG-19/7/2012-28358)
Ölçü ve ölçü aletlerinin periyodik ve stok muayene müracaatlarını ve/veya söz konusu muayenelerin yapılmasını engelleyecek yangın, deprem, sel gibi mücbir sebeplerin ortaya çıkması durumunda bu işlemler Bakan Onayı ile ertelenebilir.
Tamamı İçin Tıklayınız – Güncelleme 09/08/2022
