VUK 169 – Vergi Usul Tebliği 169
31 Aralık 1985 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 18975
11.12.1985 gün ve 18955 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 3239 sayılı Kanunla 213 sayılı Vergi Usul Kanununda bazı değişiklikler yapılmıştır.
Bu Kanunun 30, 31 ve 34 üncü maddeleriyle Vergi Usul Kanununun 371, 376 ve 377 nci maddelerinde yapılan değişiklikler aşağıda açıklanmıştır.
1.Pişmanlık ve Islah :
Vergi Usul Kanununun “Pişmanlık ve Islah” başlıklı 371 inci maddesinin 5 numaralı bendi, 3239 sayılı Kanunun 30 uncu maddesi ile değiştirilmiştir.
Yapılan değişiklikle, % 2 olarak uygulanmakta olan pişmanlık zammı oranı, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesinde yer alan gecikme zammı oranına bağlanmıştır.
Değişiklikten önceki, bentte; mükellefçe, haber verilen ve ödeme süresi geçmiş bulunan vergilerin, ödemenin geciktiği her ay ve kesri için % 2 nisbetinde zamla birlikte haber verme tarihinden başlayarak 15 gün içinde ödenmesi gerektiği hükme bağlanmış ve bu bentteki her ay tabiri takvim ayı olarak belirlenerek 63 seri no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile de uygulama buna göre yönlendirilmiş idi.
Ancak, ay tabirinin takvim ayı olarak kabul edilmesi, pişmanlık zammının hesaplanmasında idare ile mükellef arasında sürekli ihtilaflara yolaçmıştır. Bu nedenle 1.1.1986 tarihinden itibaren yapılacak uygulamalarda “her ay ve kesri” deyiminin Vergi Usul Kanununun 18 inci maddesi hükmüne istinaden 30 gün olarak anlaşılması ve pişmanlık zammının da buna göre hesaplanması gerekmektedir.
Diğer taraftan, yapılan değişiklik 1.1.1986 tarihinde yürürlüğe girdiğinden, önceki dönemlere ilişkin olarak bu tarihten sonra pişmanlık talebiyle verilecek beyannameler için 1.1.1986 ya kadar eski oran, bu tarihten sonra da yeni oran dikkate alınarak pişmanlık zammı hesaplanacaktır.
Yukarıda açıklanan yeni düzenlemeler doğrultusunda pişmanlık zammının hesaplanmasına ilişkin örnekler aşağıda gösterilmiştir.
Örnek 1. Vadesi 20 Haziran 1985 olan bir vergi için 8 Mayıs 1986 tarihinde pişmanlık talebiyle beyanname verildiği takdirde, tahakkuk fişi ile tahakkuk ettirilen verginin haber verme tarihinden itibaren 15 gün içinde ödenmesi gerekmektedir ki, örneğimize göre bu süre 23 Mayıs 1986 tarihinde sona ermektedir. Bu suretle tahakkuk eden verginin 20 Mayıs 1986 tarihine kadar ödenmesi halinde, aranılacak pişmanlık zammı; 20 Haziran 1985 – 20 Ocak 1986 arasında geçen 7 aylık süre için % 2’den % 14 ve 20 Ocak 1986 – 20 Mayıs 1986 arasında geçen 4 aylık süre için de % 5’den % 20 olmak üzere toplam % 34 olacaktır. Şayet ödeme 20 Mayıs 1986 – 23 Mayıs 1986 tarihleri arasında yapılırsa, bu takdirde de verginin 20 Mayıs – 20 Haziran arasındaki ay kesri göz önüne alınmak suretiyle % 39 pişmanlık zammı ile birlikte ödenmesi gerekmektedir.
Örnek 2. Vadesi 20 Kasım 1985 olan bir vergi için 17 Şubat 1986 tarihinde pişmanlık talebiyle beyanname verildiği takdirde, 15 günlük ödeme süresi 4 Mart 1986 tarihinde sona etmekte olup, tahakkuk eden verginin 20 Şubat 1986 tarihine kadar ödenmesi halinde aranılacak pişmanlık zammı;
20 Kasım – 20 Aralık (1985) için % 2
20 Aralık 1985 – 20 Ocak (1986) için % 2
20 Ocak – 20 Şubat (1986) için % 7, olmak üzere toplam % 11 olacaktır.
Şayet ödeme 20 Şubat 1986 – 4 Mart 1986 tarihleri arasında yapılır ise bu takdirde vergi, 20 Şubat – 20 Mart arasında ay kesri göz önüne alınmak ve % 7 daha ilave edilmek suretiyle (% ll + % 7 =) % 18 pişmanlık zammı ile birlikte ödenecektir.
Örnek 3. Vadesi 20 Ocak 1986 olan bir vergi için l5 Nisan 1986 tarihinde pişmanlık talebiyle beyanname verildiği takdirde, buna ilişkin ödeme süresi 30 Nisan 1986 tarihinde sona ermektedir. Bu suretle tahakkuk eden verginin pişmanlık beyannamesinin verildiği Nisan ayının 20 sine kadar ödenmesi halinde aranılacak pişmanlık zammı;
20 Ocak – 20 Şubat (1986) için % 10
20 Şubat – 20 Mart (1986) için % 7
20 Mart – 20 Nisan (1986) için % 7, olmak üzere toplam % 24 olacaktır.
Şayet ödeme 20 Nisan 1986 – 30 Nisan 1986 tarihleri arasında yapılırsa bu takdirde verginin, 20 Nisan – 20 Mayıs arasındaki ay kesri gözönüne alınmak ve % 7 daha ilave edilmek suretiyle (% 24 + % 7 =) % 31 pişmanlık zammı ile birlikte ödenmesi icap etmektedir.
Bu genel tebliğ ile Vergi Usul Kanununun 63 seri No.lu genel tebliği yürürlükten kaldırılmıştır.
2.Vergi Cezalarında İndirme :
Vergi Usul Kanununun kaçakçılık, ağır kusur, kusur ve usulsüzlük cezalarında indirme başlıklı 376 ncı maddesi, 3239 sayılı Kanunun 31 inci maddesi ile değiştirilmiştir.
Yapılan değişiklikle, diğer cezaların yanısıra özel usulsüzlük cezaları da indirim kapsamına alınmış ve kaçakçılık, ağır kusur ve kusur dolayısıyla kesilen cezalarda uygulanmakta olan üçte iki indirim oranı, kesilen cezanın yarısı olarak değiştirilmiştir.
Öte yandan, değişiklikten önce indirim taleplerinin, mükellef veya vergi sorumlusu olanlar için vergi mahkemesinde dava açma süresi içerisinde yapılacağı hükmü, indirim talebinin ihbarnamelerin tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içerisinde yapılacağı şeklinde değiştirilmiştir.
Bu değişiklik 1.1.1986 tarihinden itibaren yürürlüğe girdiğinden, önceki dönemlere ait olup, bu tarihten sonra kesilecek kaçakçılık, ağır kusur ve kusur cezalarının birinci defada üçte ikisi müteakiben kesilen cezaların üçte biri ile usulsüzlük cezalarının da üçte biri indirilmek suretiyle işlem yapılacağı ve özel usulsüzlük cezalarının ise indirimden yararlandırılmayacağı tabiidir.
Mesela : Bir mükellefin 1983 takvim yılı hesapları 1.1.1986 tarihinden sonra incelenmiştir. İnceleme sonunda bulunan matrah farkı üzerinden 100.000 lira gelir vergisi, 300.000 lira kaçakçılık cezası ile 50.000 lira özel usulsüzlük cezası kesilerek, bunlara ilişkin ihbarnameler de mükellefe tebliğ edilmiştir. İhbarnamelerin tebliğinden sonra mükellefçe indirim talebinde bulunulması halinde; değişiklikten önceki 376 ncı madde hükmü uygulanmak suretiyle, kaçakçılık cezasının üçte ikisi indirilecek, özel usulsüzlük cezasında ise indirim yapılmayacaktır.
3.Vergi Mahkemesinde Dava Açmaya Yetkili Olanlar :
Vergi Usul Kanununun Vergi Mahkemesinde dava açmaya yetkili olanlar başlıklı 377 nci maddesine, 3239 sayılı Kanunun 31 inci maddesi ile dördüncü fıkrayı takiben beşinci fıkra eklenmiştir.
Daha önce, sözü edilen madde uyarınca Vergi Mahkemelerince verilen ve dava açılmasında Hazine açısından yarar görülen kararların ilgili Vergi Dairelerince Danıştay’da temyiz edilebilmeleri için Bakanlığımızdan muvafakat alma zorunluluğu bulunmakta idi.
Eklenen bu fıkra ile, Bakanlığımızca tesbit edilecek hadlerle sınırlı olmak üzere Danıştay’da dava açmak için muvafakat verme yetkisinin Deftardarlıklara devredilebileceği hüküm altına alınmış ve bu maddenin Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak, muvafakat verme yetkisinin devrine ilişkin esaslar aşağıdaki şekilde tesbit edilmiştir.
a) Vergi ve resim asılları ile vergi cezaları toplamı 5.000.000 lirayı aşmayan ve dava açılmasında yarar görülen vergi mahkemesi kararlarının 1.3.1986 tarihinden itibaren Bakanlığımızdan muvafakat alınmaksızın Defterdarlıklarca Danıştay’da temyiz edilmeleri uygun görülmüştür.
Buna göre, Danıştay’da dava açma süresi 1.3.1986 tarihine kadar sona erecek Vergi Mahkemesi kararları için herhangi bir miktar gözetilmeksizin Bakanlığımızdan muvafakat alınması, bu tarihten sonra 5.000.000 liraya kadar (5.000.000 lira dahil) olan Vergi Mahkemesi kararları için de muvafakatın ilgili Defterdarlıklarca verilmesi gerekmektedir.
Defterdarlıklarca muvafakat verilecek davalarla ilgili olarak Danıştay’da dava açılması ile ilgili muvafakat formunun ekinde gönderilecek savunmaların hazırlama görev ve sorumluluğu yine Vergi Dairelerine ait olup, hazırlanacak savunma projeleri davaya ilişkin dosya ve evrak örnekleri ile birlikte Defterdarlıklara gönderilecektir.
Bu davalarla ilgili olarak muvafakatın alınmasını müteakip olay ilgili vergi dairelerine Danıştay’a intikal ettirilecek ve Danıştay’ca verilecek kararların birer örneği de Bakanlığımıza gönderilecektir.
b.Vergi ve resim asılları ile vergi cezaları toplamı 5.000.000 lirayı aşan Vergi Mahkemesi kararlarının vergi dairelerince Danıştay’da temyiz edilmeleri için Bakanlığımızdan muvafakat alma mecburiyeti eskiden olduğu gibi devam edecektir.
Tebliğ olunur.
