19 Haziran 1930 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 1524
Kanun No: 1705
Kabul Tarihi: 10 Haziran 1930
Madde 1 – (Değişik: 4/7/1988 – KHK – 336/1 md; Aynen kabul: 7/2/1990 – 3612/12 md.)
Gıda Maddeleri hariç olmak üzere dahili ve harici ticaret menfaatlarını korumak ve ticaret malları üzerinde tağşiş ve hilelere mani olmak üzere menşei nebati, hayvani, madeni bilumum mevat ile bunların nim mamul ve mamullerini veyahut bunların terkibinden husule gelen mevaddın ihrazına, imaline, tathirine muayyen sınıf ve nevilere tefrikına, ambalajlarına, zarflarına, alım satım ve nakil ve muhafazalarına ve bu hususlarda tabi olacakları usul ve şartlara ve bu gibi mevat için hususi veya milli muayyen alamet ve izahat istimali mecburiyetine müteallik tedbirler almaya Sanayi ve Ticaret Bakanlığı mezun dur.[2]
Bakanlık bu mezuniyet dahilindeki tedbirleri tatbike, alakadar teşekküllerin mütalaasını aldıktan ve beynelmilel teamülleri tetkik ettikten sonra, ihraç mallarımızın en müsaitlerinden başlar, 1593 numaralı Umumi Hıfzıssıhha Kanununun l82 ve l83 üncü maddeleri hükümleri mahfuzdur.
Madde 2 – Birinci madde mucibince ilgili bakanlık tarafından tesbit olunup usulü veçhile ilan edilen vasıf ve şartlara uygun olmayan mevaddın satış ve ihracı menolunabilir.
Madde 3 – İşbu kanunun derpiş eylediği mürakabeyi icraya memur edilenler icap ettiği takdirde mürakabeye tabi mevattan nizamnameleriyle tayin edilecek usul ve miktardan nümune alabilecekleri gibi müesseselerin açık ve faaliyette bulundukları zamanlarda imal, satış ve depo mahallerinde teftişte bulunmak salahiyetini de haizdirler.
Madde 4 – Her teftiş akabinde teftişi yapanlar tarafından bir rapor tanzim olunarak bir sureti mal veya müessese sahip veya mümessillerine verilir. Teftiş neticesinde bu kanun hükümlerine muhalif hareketi tebeyyün edenler hakkında bir zabıt varakası tanzim olunarak kezalik bir sureti 48 saat zarfında mal veya müessese sahibine veya mümessillerine tebliğ olunur. Zabıt varakalarının ayrıca hangi makamlara tevdi edileceği ve adli takibatı müstelzim olanlar hakkında ne suretle takibat icra edileceği nizamnamelerinde tesbit olunur.
Madde 5 – Yapılacak tahkikat neticesinde teftiş ve murakaba ile mükellef olanlarla sair alakadar memurlardan vazifelerinde suiistimalleri anlaşılanların İktisat Vekaleti hareketlerinin mahiyetine göre derhal ellerini işten çektirmeğe veya memuriyetten ihraca salahiyettardır.
Bu gibiler hakkında tahkikatın mevzuuna göre kanuni takibat yapılır ve evrak Cumhuriyet Müddeiumumiliğine tevdi olunur.
Neticede maznun memur kendisine isnat olunan suç hakkında men’i muhakeme kararı verilir veya beraat ederse vazifesine iade veya buna muadil diğer bir memuriyete tayin olunur.
Madde 6 – (Değişik: 23/1/2008-5728/68 md.)
Bu Kanun uyarınca ilgili Bakanlıkça alınan kararlara ve düzenlemelere aykırı hareket edenlere, tacir olup olmadıklarına bakılmaksızın, beşyüz Türk Lirasından yirmibin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir.[3][4]
Ayrıca, sınai veya ticari tesiste ya da ürünlerde, bu Kanun uyarınca ilgili Bakanlıkça alınan karar ve düzenlemelere uygunluk sağlanması için zamana ihtiyaç bulunması hâlinde, bu eksiklikler giderilinceye kadar sınai ve ticari faaliyetin durdurulmasına karar verilebilir.
Ürünlerin, ikinci fıkra uyarınca verilen süre içerisinde alınan karar veya düzenlemelere uygun hâle getirilmemesi hâlinde bunların mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilir.
Madde 7 – (Mülga: 23/1/2008-5728/578 md.)
Madde 8 – Bu kanuna tevfikan ilgili bakanlıkca alınan tedbir ve kararların metinlerinde mer’iyet tarihleri her halde neşirlerinden itibaren on beş günden az olmamak üzere tasrih edilir.
Madde 9 – (Değişik: 23/1/2008-5728/69 md.)
Bu Kanunun hükümlerine göre idarî yaptırım kararı mahallî mülkî amirler tarafından verilir.
Madde 10 – Bu kanun neşri tarihinden muteberdir.
Madde 11 – Bu kanunun hükümlerini icraya İcra Vekilleri Heyeti memurdur.
1705 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE
| Kanun
No. |
Farklı Tarihte Yürürlüğe Giren Maddeler |
Yürürlüğe Giriş Tarihi |
| 3205 |
– |
26/5/1985 |
| KHK/336 |
– |
5/8/1988 |
| 4128 |
– |
7/11/1995 |
| Değiştiren Kanun
No. |
1705 Sayılı Kanunun Değişen Maddeleri |
Yürürlüğe Giriş Tarihi |
| 5728 |
6, 7, 9 |
8/2/2008 |
[1] Bu Kanunda geçen Türk Standartlarının mecburi kılınması ile ilgili olarak “İcra Vekilleri Heyeti” ve “Hükümet” deyimleri, 16/5/1985 tarihli ve 3205 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle 18/11/1960 tarih ve 132 sayılı Kanuna ekle nen Ek birinci madde hükmü ile “ilgili bakanlık” şeklinde değiştirilmiştir.
[2] Bu maddenin başına, 24/6/1995 tarihli ve 560 sayılı KHK’nin 21 inci maddesiyle “Gıda maddeleri hariç olmak üzere” ibaresi eklenmiş ve bu değişiklik 27/5/2004 tarihli ve 5179 sayılı Kanunun 33 üncü maddesiyle aynen kabul edilerek Kanunlaşmıştır.
[3] Anayasa Mahkemesinin 14/3/2024 Tarihli ve E: 2023/140, K: 2024/81 Sayılı Kararı ile bu fıkra iptal edilmiştir. Kararın Resmî Gazete’de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra (14/3/2025) yürürlüğe gireceği hüküm altına alınmıştır.
[4] 7542 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle 14/3/2025 tarihinde yürürlüğe girmek üzere Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen bu fıkra yeniden düzenlenmiştir. Söz konusu düzenleme, yürürlüğe girdiği tarihte Mevzuat Bilgi Sistemine işlenecek olup mezkur düzenlemeyi görmek için 27/2/2025 tarihli ve 32826 sayılı Resmî Gazete’ye bakınız.
